Hashimoto

Hashimoto to przewlekła choroba zapalna, która jest częstą przyczyną niedoczynności tarczycy. Jakie są jej objawy i przyczyny? Jak wygląda leczenie choroby Hashimoto?

Hashimoto – krótka charakterystyka

Hashimoto to przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, a więc gruczołu wydzielającego ważne hormony. Schorzenie to prowadzi do uszkodzenia miąższu gruczołu tarczowego. Upośledza jego funkcje i powoduje niedoczynność tarczycy. to choroba autoimmunologiczna, która jest skutkiem agresji układu odpornościowego w stosunku do zdrowych komórek organizmu. Hashimoto dotyczy około 5% populacji.

Hashimoto – przyczyny

Jeśli mowa o przyczynach choroby Hashimoto, trzeba wspomnieć o czynnikach genetycznych i środowiskowych. Wśród tych drugich wymienić należy:

• jod, który jest niezbędny do tego, aby tarczyca syntetyzowała hormony, ale w nadmiarze zwiększa ryzyko zachorowania na Hashimoto, 
• selen, którego niedobór uszkadza gruczoł tarczowy i zaburza jego funkcję wydzielniczą,
• witamina D, jej niedobór sprzyja zachorowaniu na Hashimoto, 
• długotrwała ekspozycja na stres również sprzyja zachorowaniu,
• infekcje bakteryjne i wirusowe.

Ryzyko zachorowania na Hashimoto jest większe u tych osób, u których w rodzinie były już podobne przypadki. Mowa tutaj generalnie o wszystkich schorzeniach autoimmunologicznych.

Hashimoto – objawy

Okazuje się, że objawy choroby Hashimoto są mocno zróżnicowane. Podzielić je można na kulak grup.

1. Objawy psychiczne – zaburzenia depresyjne, wahania nastroju, bezsenność, nerwice lękowe.
2. Objawy neurologiczne – zmiany w pracy mózgu, zaburzenia pamięci i koncentracji, szumy uszne, ból głowy.
3. Objawy skórne – pogrubienie ciała, świąd, sucha i chłodna w dotyku skóra, łamliwe paznokcie, wypadanie włosów.
4. Objawy oczne – drganie powiek, zaburzenia widzenia. 

Dodatkowo pojawić się mogą problemy sercowo-naczyniowe – kołatanie serca lub spowolnienie jego pracy. Możliwe są problemy z oddychaniem. 

Hashimoto w dużej mierze wpływa na płodność. U kobiet powoduje zaburzenia cyklu miesiączkowego i spadek libido, co może utrudnić zajście w ciążę. Zaburzenia hormonalne skutkują zatrzymywaniem wody w organizmie, co powoduje wzrost masy ciała. 

Często Hashimoto rozpoznać można poprzez opuchniętą twarz. To efekt obrzęku śluzowatego zwanego dawniej chorobą Gulla. Powstaje on na skutek zahamowania procesów przemiany materii i kumulacji w tkance podskórnej glikozaminoglikanów. Objawy są często silne i powodują całkowitą zmianę wyglądu twarzy. Towarzyszyć i  mogą trudności z prawidłowym widzeniem.

Hashimoto – diagnostyka

Podstawą diagnostyki są w tym przypadku testy laboratoryjne i badanie USG tarczycy. Kluczowe jest oznaczenie parametrów aTPO, antyTG, TSH, FT4, FT3. Czasem pomocne są badania dodatkowe np. oznaczenie poziomu cholesterolu frakcji LDL i trójglicerydów. Niekiedy sprawdza się stężenie insuliny. 

Hashimoto to choroba, która rozwija się przez lata i nie jest łatwa w leczeniu. Trzeba ją też monitorować. Regularnie należy wykonywać pewne badania. Decyzję podejmuje lekarz. 

Interpretacja wyników badań wcale nie jest łatwa. W praktyce wysokie antyTG i antyTPO stanowią podstawę do postawienia diagnozy.

Leczenie Hashimoto

W zasadzie Hashimoto nie leczy się przyczynowo. Wyjątkiem jest jej bardzo rzadka odmiana IgG4- zależna, która leczona jest za pomocą glikokortykosteroidów. Stosuje się też leczenie operacyjne, gdy powiększająca się tarczyca napiera na struktury sąsiednie. Podstawą leczenia jest suplementacja substancjami hormonalnymi, ale to działanie doraźne. 

W leczeniu Hashimoto powszechnie wykorzystuje się lewotyroksynę. Uzupełnia ona niedobory tyroksyny T4. Jednak nie oddziałuje na przyczyny zaburzeń. Leki z lewotyroksyną na ogół mają formę tabletek, ale zdarzają się wyjątki.  Przyjmuje się je w zasadzie do końca życia.

Przy Hashimoto zaleca się suplementację witaminami C i E, które są silnymi antyoksydantami. Pozytywne działanie może mieć także witamina D3. Działa ona antyoksydacyjnie i pozytywnie wpływa na układ odpornościowy. Suplementować też warto selen, który oddziałuje na pracę tarczycy w sposób bezpośredni. Czasem stosuje się cynk, który ma właściwości przeciwzapalne. 

Kontrowersje budzi z kolei jod. Jest on potrzebny tarczycy do prawidłowej pracy, ale w nadmiarze sprzyja stanom zapalnym. Lepiej więc go nie suplementować. 

Bardzo istotna jest dieta. Powinna ona obejmować produkty, które wspierają pracę tarczycy i układu odpornościowego.

Hashimoto – choroby współistniejące

Hashimoto to skutek niedoczynności tarczycy. Choroba ta często występuje razem z innymi schorzeniami. Są to:

• rak tarczycy, a dokładniej nowotwór brodawkowy tarczycy,
• cukrzyca typu 1, która także jest chorobą autoimmunologiczną,
• depresja,
• PCOS, a więc zespół policystycznych jajników będący przyczyną niepłodności.

Hashimoto – ciąża

Hashimoto wiąże się często z zaburzeniami hormonalnymi, które prowadzą do zaburzeń miesiączkowania lub całkowitego ustania krwawień. Podobnie jest w przypadku PCOS, który niekiedy towarzyszy Hashimoto. Wtedy przed planowaniem ciąży warto wyrównać poziom hormonów tarczycy. Zwiększone stężenie przeciwciał tarczycowych zwiększa ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu.

Hashimoto a płeć

Hashimoto znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Z reguły schorzenie to dotyka kobiety w wieku od 30 do 50 lat. Hashimoto przyczynia się do rozwoju innych schorzeń kobiecych np. PCOS, endometriozy czy zaburzeń miesiączkowania. Powodować może problemy z zajściem w ciążę lub bezpłodność. Bez odpowiedniego leczenia może przyspieszyć nadejście menopauzy. 

Hashimoto znacznie rzadziej dotyka mężczyzn. Powoduje u nich nie tylko wzrost masy ciała czy pogorszenie kondycji skóry, ale i spadek libido oraz zaburzenia erekcji. 

Coraz częściej Hashimoto rozwija się u dzieci i to nawet w wieku 7-8 lat. Objawy u młodych pacjentów są w zasadzie takie same, jak u osób dorosłych. Pojawiają się zmęczenie, senność czy problemy z koncentracją. Często towarzyszy im opóźniony wzrost. 

Hashimoto – skutki

Hashimoto wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami. Często towarzyszy jej otyłość, która sprzyja rozwojowi wielu schorzeń np. cukrzycy typu 2 czy miażdżycy. Choroba ta niekorzystnie wpływa na gospodarkę lipidową. 

Hashimoto powoduje zaburzenia funkcji seksualnych i jest przyczyną problemów z płodnością. W skrajnych przypadkach prowadzi do śpiączki hipometabolicznej. Oczywiście dotyczy to sytuacji, gdy jest nieleczona. To stan ciężki, który oznacza obniżenie poziomu ciepłoty ciała do 24 stopni Celsjusza, niedotlenienie tkanek i spadek ciśnienia krwi. 

Sama choroba Hashimoto nie powoduje skrócenia życia. Jednak wiele osób, które są nią dotknięte, żyje krócej. Hashimoto towarzyszą bowiem niekiedy inne poważne dysfunkcje i schorzenia. 

Choroba ta ma charakter dożywotni, ale można ją kontrolować i normalnie żyć.