Chirurgia laparoskopowa

Chirurgia laparoskopowa to mało inwazyjna metoda chirurgiczna. Polega na wykonaniu operacji bez otwierania powłok skórnych. Zabieg ogranicza się do wykonania niewielkich nacięć, przez które do środka wprowadzany jest laparoskop.

Chirurgia laparoskopowa – krótka charakterystyka

Chirurgia zawsze kojarzyła się z rozcinaniem ludzkiego ciała i wieloma dniami w szpitalu. Dzięki laparoskopii wiele się jednak zmieniło. Pozwala ona na wykonanie operacji bez otwierania jamy brzucha i naruszania powłok skórnych. 

Laparoskop to nowoczesny przyrząd wykorzystywany do wziernikowania jamy brzusznej. Początkowo służył jedynie do diagnostyki, a dzisiaj stosuje się go także w czasie operacji np. usuwania pęcherzyka żółciowego. 

Laparoskop to wziernik sztywny, którego konstrukcja od niemal 50 lat pozostaje niezmienna. Na jego końcu zamontowane są soczewki, które przekazują powiększony obraz do okularu. W nowoczesnych urządzeniach do okularu dodatkowo podłączona jest kamera obrazująca widok na monitor. 

Pierwszą na świecie operację laparoskopową wykonano w roku 1987. Było to usunięcie pęcherzyka żółciowego. W Polsce podobny zabieg wykonano cztery lata później.

Chirurgia laparoskopowa – największe zalety

Zabiegi laparoskopowe mają sporo zalet. Przede wszystkim tradycyjne operacje połączone z rozcięciem ściany brzucha są dla ludzkiego organizmu dużym obciążeniem. Laparoskopia pozwala tego uniknąć. 

1. Pacjent po takiej operacji szybciej dochodzi do siebie i może opuścić szpital. 
2. Operacja laparoskopowa nie powoduje tak dużych dolegliwości bólowych. 
3. Efekt kosmetyczny po operacji tego typu jest o wiele lepszy. Nie powstaje duża blizna. 
4. Laparoskopia powoduje znacznie mniej infekcji szpitalnych i zakażeń.
5. Za laparoskopią przemawiają też względy ekonomiczne.

Chirurgia laparoskopowa – zastosowanie

Chirurgia laparoskopowa jest często wykorzystywana do usuwania pęcherzyka żółciowego. Cholecystektomia laparoskopowa jest obecnie standardem w leczeniu objawowej kamicy pęcherzyka żółciowego. 

Laparoskopia sprawdza się też w przypadku usuwania wyrostka robaczkowego. Pozwala na skuteczne leczenie otyłości na skutek resekcji rękawowej żołądka. Laparoskopowo usuwa się także śledzionę. W ten sposób operuje się przepuklinę, nerki, gruczoł krokowy czy jelito grube. 

Chirurgia laparoskopowa jest nieoceniona przy leczeniu endometriozy czy torbieli jajników. To poza tym popularna metoda diagnostyczna, bo umożliwia obejrzenie jamy brzusznej bez jej rozcinania.

Jak wygląda zabieg laparoskopowy?

Zabiegi laparoskopowe wykonywane są w znieczuleniu ogólnym. Proces zaczyna się od wytworzenia odmy otrzewnowej. Brzuch napełniany jest CO2, aby doszło do uniesienia powłok od środka. 

Do jamy brzusznej jest wkładana specjalna igła. Nią podawany jest dwutlenek węgla. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie do środka trokarów. To kanały, przez które trafiają do brzucha narzędzia laparoskopowe. 

Pierwszy trokar znajduje się w okolicy pępka. Łącznie jest ich kilka – zależy od rodzaju operacji. Służą one do szycia, cięcia, ssania czy chwytania.

Chirurgia laparoskopowa a usuwania narządów

W jaki sposób są usuwane w tym przypadku narządy? W klasycznej chirurgii nie jest to problemem, bo powstaje duży otwór, przez który bez problemu usunąć można organy. W laparoskopii wygląda to nieco inaczej.

1. Małe narządy np. wyrostek robaczkowy usunąć można przez kanał trokaru. 
2. Można wykorzystać również nieco większy trokar.
3. Kolejnym rozwiązaniem jest poszerzenie nacięcia lub dokonanie minilaparotomii. 
4. Ostatnia możliwość to rozwałkowanie usuwanego narządu  w jamie brzucha i wydobycie ze środka jego mniejszych części. Taka dzieje się w przypadku śledziony.

Chirurgia laparoskopowa – kiedy nie można wykonać zabiegu?

Czasem operacji nie da  się do końca przeprowadzić w sposób laparoskopowy. Metoda ta ma również niestety swoje ograniczenia. Czasem lekarz może podjąć decyzję o zmiany techniki operacji na klasyczną. Nie jest to powikłanie i nie świadczy o błędzie chirurga.

Chirurgia laparoskopowa – powikłania

Oczywiście także i w tym przypadku zdarzyć się mogą pewne powikłania np. związane z wprowadzeniem do jamy brzusznej trokarów. Powstać może wówczas np. rozedma podskórna jako skutek podania w powłoki brzuszne dwutlenku węgla. Niekiedy dochodzi też do podawania gazu do dużych naczyń, co skutkuje zatorem gazowym. 

Utrzymanie odmy otrzewnowej za pomocą CO2 grozi hiperkapnią. Wzrost ciśnienia oznaczać może odmę opłucnową lub śródpiersiową. To zdarza się na szczęście bardzo rzadko. 

W świecie medycyny pojawiają się też nowe techniki małoinwazyjne, które bazują na laparoskopii. Przykładem jest metoda SILS – chirurgia laparoskopowa poprzez dostęp z jednego cięcia. W tym przypadku zakładany jest tylko jeden trokar, a więc blizna jest jedna i niewielka. Taki zabieg jest jednak trudny do wykonania. 

Ciekawym rozwiązaniem jest też NOTES – operacja przez naturalne otwory ciała np. odbytnicę, przełyk czy pęcherz moczowy. Obecnie trwają początki pracy nad jej opracowywaniem.