Higiena jamy ustnej

Higiena jamy ustnej ma kluczowe znaczenie w profilaktyce próchnicy  chorób przyzębia. Regularne szczotkowanie zębów usuwa płytkę nazębną i pozwala zachować świeży oddech. 

Higiena jamy ustnej – dlaczego jest tak istotna?

Higiena jamy ustnej jest niezwykle istotna. Nie ma lepszego sposobu profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia. Odpowiednia higiena zmniejsza zapadalność na próchnicę nawet o 40%. Bez szczotkowania zębów już po 3 tygodniach na ich powierzchni pojawiają  się pierwsze ślady próchnicy – głównie na powierzchniach stycznych i przydziąsłowych. Dzięki higienie jamy ustnej można uniknąć leczenia kanałowego i ekstrakcji zębów. 

Dlaczego trzeba myć zęby?

1. Jama ustna to siedlisko różnego rodzaju drobnoustrojów. Niektóre są niegroźne, ale zdarzają się też szkodliwe patogeny. Wywołują one próchnicę, a także choroby dziąseł i przyzębia. Szczotkowanie zębów i oczyszczanie języka pozwala pozbyć się wielu z nich. 
2. Bez mycia zębów już po kilku dniach płytka bakteryjna zaczyna się mineralizować, tworząc kamień nazębny. Ten usunąć można poprzez skaling lub piaskowanie w gabinecie stomatologa. 
3. Zaniedbane zęby prezentują się mało estetycznie. Stają się żółte, a niekiedy nawet brązowawe. Tendencję do przebarwiania się wykazuje kamień nazębny. Z czasem rozwinąć się może halitoza, a więc nieprzyjemny oddech. 
4. Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej wiąże się z wieloma powikłaniami. 
5. Nie opłaca się zaniedbywać zębów, gdyż koszty leczenia kanałowego czy uzupełnień protetycznych są bardzo wysokie.

Higiena jamy ustnej a pasty do zębów

Na rynku jest wiele różnych past do zębów. Ich skład jest na ogół podobny. Mają więc zbliżone właściwości. 

• zapobiegają nadwrażliwości zębów dzięki zawartości floru, chlorku potasu czy cytrynianu sodu,
• działają na dziąsła i błonę śluzową jamy ustnej za sprawą salicylanu choliny, witamin, ziół, ksynitolu i torfu,
• zapobiegają odkładaniu się płytki i kamienia nazębnego: oktapinol, glukuronian i pirofosforan sodowy.

Higiena jamy ustnej a szczoteczki do zębów

Szczoteczki do zębów są podstawowymi przyborami higienicznymi. Co warto o nich wiedzieć?

1. Mogą mieć różny stopień twardości, który zależy od średnicy włosa. Zazwyczaj zaleca się stosowanie szczoteczek średnich. Twarde mogą ranić dziąsła.
2. Szczoteczki miękkie sprawdzają się w okresach zaostrzeń chorób przyzębia, gdy pojawia się krwawienie czy występuje wysięk ropny.
3. Włosie szczoteczki powinno mieć równą długość. 
4. Część pracująca powinna obejmować maksymalnie 3 zęby, które ze sobą sąsiadują. Większe szczoteczki są mało skuteczne w działaniu.
5. Rękojeść również powinna zapewniać wygodę użytkowania szczoteczki. 

Od jakiegoś czasu rośnie popularność szczoteczek elektrycznych. Wynaleziono je w roku 1939, ale dopiero od lat 60. XX wieku są masowo produkowane. Tego typu szczoteczki wykonują ruchy wibrujące, posuwisto-zwrotne i rotacyjne. Te ostatnie są bardzo skuteczne w działaniu. 

Jakie zalety mają szczoteczki elektryczne?

1. Pracują z mniejszą siłą nacisku niż szczoteczki tradycyjne, a więc mniej ścierają powierzchnię zębów. 
2. Skutecznie usuwają płytkę bakteryjną z przestrzeni między zębami.
3. Dobrze radzą sobie z przebarwieniami i osadami.
4. Nie są zbyt trudne w użytkowaniu. Są więc idealnym wyborem dla dzieci czy osób niepełnosprawnych.
5. Zapewniają bardzo wysoką liczbę obrotów na minutę i w tym zakresie wygrywają z klasycznymi szczoteczkami. 

Higiena jamy ustnej a metody szczotkowania zębów

Istnieje kilka podstawowych metod szczotkowania zębów.

1. Metoda ruchów okrężnych wg Fonesa – polecana dzieciom i osobom upośledzonym. 
2. Metoda roli – zwana metodą dziąsła-zęby. Wprowadzana jest dla dzieci powyżej 10. lat i poleca się ją osobom z chorobami przyzębia. 
3. Metoda Stillmana – metoda masująco-czyszcząca idealna dla osób z cienkimi dziąsłami i wrażliwymi szyjkami. 
4. Metoda Bassa – dużo bardziej skomplikowana, ale skuteczna w działaniu. Zabiera sporo czasu.

Higiena jamy ustnej – akcesoria stomatologiczne

Niektóre trudniej dostępne miejsca wymagają użycia dodatkowych przyborów higienicznych. Trudności w myciu sprawiają m.in. powierzchnie żujące, okolice aparatów ortodontycznych i uzupełnień protetycznych, obnażone korzenie, głębokie kieszonki dziąsłowe czy zęby stłoczone. W ich przypadku trzeba niekiedy sięgnąć po nić dentystycznych, wykałaczki, irygatory czy szczoteczki międzyzębowe. 

1. Nici i taśmy dentystyczne –  w wersji nawoskowanej i nasączonej fluorem. Nić woskowana usuwa płytkę bakteryjną tak sama jak niewoskowana, ale jest łatwiejsza w użyciu. Nić polecana jest osobom z wąskimi przestrzeniami międzyzębowymi. 
2. Nić Superfloss – specjalny rodzaj nici dentystycznej, który składa się ze sztywnego elementu pozwalającego wprowadzenie pod przęsła mostów. Pozwala to na wyczyszczenie przestrzeni między przęsłem i dziąsłem.
3. Szczoteczki międzyzębowe – przydają się, gdy przestrzenie są większe i w przypadku odsłonięcia korzeni. Obecnie spotkać się można np. z szczoteczkami nasączonymi chlorheksydyną, która zapewnia efekt bakteryjny do 14 dni. 
4. Szczoteczki jednopęczkowe – sprawdzają się przy aparatach ortodontycznych, implantach czy otwartych przestrzeniach międzyzębowych. Do wyboru są modele tradycyjne i elektryczne. 
5. Wykałaczki – osoby, które mają zdrowe przyzębie nie powinny sięgać po wykałaczki. Na pewno nie należy wykorzystywać wykałaczek koktajlowych. Wykałaczki stomatologiczne są zupełnie inne. 
6. Stymulatory dziąsłowe – wykorzystywane do masażu dziąseł. Stosuje się je przy braku brodawki międzyzębowej. Sprawdzają się przy rehabilitacji chorób przyzębia. 
7. Irygatory stomatologiczne – służące do przepłukiwania jamy ustnej. Skutecznie usuwają resztki pokarmowe z przestrzeni międzyzębowych i kieszonek dziąsłowych. Do wody dodatkowo dodać można leki. Przy pomocy irygatora przy okazji wykonać można masaż dziąseł, zmieniając stopień natężenia strumienia. Oczywiście irygator nie zastąpi szczotkowania zębów, ale jest jego doskonałym uzupełnieniem. 
8. Płukanki – roztwory wodne, rzadziej wodno-alkoholowe. Zawierać mogą również dodatkowe substancje lecznicze. Działają ściągająco, przeciwbakteryjnie i łagodząco. Usuwają do 50% resztek pokarmowych, ale nie zastępują szczotkowania zębów. Są jego uzupełnieniem.