Zespół de Quervaina zwany też syndromem smartfonowego kciuka to schorzenie, które uprzykrza życie. Cierpią na nie często osoby pracujące przy komputerze czy muzycy grający na instrumentach. Niestety choroba ta mimo leczenia często nawraca.
Zespół de Quervaina – czym jest?
Zespół de Quervaina zdiagnozowano po raz pierwszy w roku 1895. Jest to zapalenie pochewek ścięgien mięśni – prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka. Dolegliwość ta dotyka te osoby, które wykonują powtarzalne czynności tym palcem np. na telefonie. Stąd też nazwa – syndrom smartfonowego kciuka.
Zespół de Quervaina to stan zapalny wewnętrznej warstwy maziowej pochewki ścięgna. Dochodzi dzięki temu do powstania zwężenia między pochewką i ścięgien. Chory odczuwa ból. Zdaniem ekspertów choroba ta dotyka kobiety w wieku 25-50 lat.
Schorzenie to nazywane jest również zespołem kciuka matki. Pojawia się u młodych kobiet na skutek podnoszenia malucha w określonej pozycji palców i nadgarstka.
Zespół de Quervaina a choroba de Quervaina
Te dwa pojęcia często używane są zamiennie, ale nie do końca wiadomo, czy są ze sobą tożsame. Czasem mówi się, że choroba de Quervaina to schorzenie tarczycy. Oczywiście nie ma ona nic wspólnego z kciukiem.
Zespół de Quervaina – przyczyny
Zespół de Quervaina jest wynikiem zmian przeciążeniowych oraz urazów pochewki ścięgnistej czy mikrourazów różnego rodzaju. Zdarza się, że towarzyszy innym schorzeniom np. reumatoidalnemu zapaleniu stawów.
Zdaniem wielu ekspertów do przeciążenia kciuka prowadzi w dużej mierze wykonywana na co dzień praca. Zespół de Quervaina uznaje się więc niekiedy za chorobę zawodową osób, które pracują przy komputerze czy grają na instrumentach.
Zespół de Quervaina – objawy
Dla tego schorzenia typowymi objawami są:
- ból kciuka w czasie jego prostowania i odwodzenia,
- ból nadgarstka od strony kciuka,
- spuchnięta dłoń przy kciuku.
W przypadku zapalenia przewlekłego pojawia się też przeskakiwanie ścięgien i charakterystyczny trzask. Trzeba podjąć odpowiednie leczenie, bo dojść może do rozprzestrzenienia się choroby na nadgarstek i przedramię.
Zespół de Quervaina – diagnostyka
Na samym początku trzeba się oczywiście udać do lekarza pierwszego kontaktu. Potem konieczna bywa konsultacja ortopedyczna lub reumatologiczna.
Lekarz powinien przeprowadzić wywiad lekarski i wykonać badanie fizykalne. Podstawowym badaniem diagnostycznym jest w tym przypadku USG. W początkowym okresie choroby pojawia się wysięk w pochewce ścięgnistej. Potem ma miejsce przerost błony maziowej i pojawiają się zwapnienia.
Niekiedy lekarze sięgają po test Finkelsteina. Wykonywany jest poprzez zgięcie kciuka do dłoni i objęcie go pozostałymi palcami. Później nadgarstek jest odchylany do łokcia. Jeśli pojawia się ból, wskazywać to może na chorobę.
Czasami wskazane jest wykonanie zdjęcia RTG, aby wykluczyć chorobę zwyrodnieniową. W celu oceny zmian patologicznych wykonuje się niekiedy tomografię komputerową.
Zespół de Quervaina – leczenie
Zespół de Quervaina leczy się dzięki farmakoterapii. Podstawą jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ. Jeśli są one nieskuteczne, pacjentowi podaje się zastrzyki z glikokortykosteroidami ze środkiem znieczulającym.
Zadaniem glikokortykosteroidów jest zmniejszenie obrzęku i stanu zapalnego. Wszystko odbywa się pod kontrolą USG – lek podawany jest do pochewki ścięgnistej. Sterydy powodować mogą powikłania i nie należy ich stosować zbyt długo.
W początkowej fazie choroby często sięga się po maści przeciwzapalne. Dużą popularnością cieszą się preparaty z diklofenakiem lub ketoprofenem w składzie.
Czasem konieczne jest okresowe unieruchomienie nadgarstka przy pomocy ortezy. Pozwala to kciukowi się zregenerować. Unieruchomioną kończyną nie można poruszać, a więc nie dochodzi do ponownego ucisku newralgicznych miejsc. Z drugiej strony zbyt długie noszenie ortezy nie jest wskazane, bo prowadzić to może do osłabienia mięśni i powstania przykurczy.
Bardzo ważna jest w tym przypadku odpowiednia rehabilitacja. Trzeba udać się w tym celu do fizjoterapeuty. Wskaże on ćwiczenia, które poprawiają mikrokrążenie i powodują lepsze odżywienie mięśni.
Zespół de Quervaina może mieć różne fazy – ostrą, podostrą i przewlekłą. Rehabilitacja na każdym z etapów wyglądać może nieco inaczej. W okresie ostrym i podostrym celem działania jest eliminacja bólu i wysięku. Stosuje się laser, pole magnetyczne czy krioterapię. W okresie przewlekłym z kolei rehabilitacja ma doprowadzić do regeneracji tkanek poprzez jonoforezę, prądy TENS czy ultradźwięki.
Leczenie zachowawcze trzeba rozpocząć jak najwcześniej. Jednak i tak w przypadku dalszego obciążania kciuka, objawy co jakiś czas mową wracać. Bardzo zaawansowane zmiany są wskazaniem do operacji.
Zespół de Quervaina wymaga leczenia, bo ból może się z czasem nasilać i uniemożliwić wykonywanie wielu codziennych czynności.
Najważniejsze informacje:
- Zespół de Quervaina to schorzenie zwane też zespołem smartfonowego kciuka. Dotyka często osoby, które na co dzień wykonują powtarzalne czynności dłońmi.
- W diagnostyce zespołu de Quervaina wykorzystywane jest m.in. badanie USG.
- W leczeniu zespołu de Quervaina stosuje się farmakoterapię - NLPZ lub zastrzyki z glikokortykosteroidami.
- Bardzo ważna jest w tym przypadku odpowiednio dobrana fizjoterapia.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Ile trwa zespół de Quervaina?
- W zasadzie choroba ta ma tendencję do nawracania, zwłaszcza w przypadku dalszego przeciążania nadgarstka i kciuka.
- Jak leczyć zespół de Quervaina?
- Standardowo stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ, a gdy te nie działają zastrzyki z glikokortykosterydami. Bardzo duże znaczenie ma odpowiednia fizjoterapia.
- Czy zespół de Quervaina jest chorobą zawodową?
- Skłaniają się do tego niektórzy lekarze. Schorzenie to często dotyka zawodowych muzyków instrumentalistów czy osoby pracujące na co dzień przy komputerze.
