Choroba Takayasu objawia się zmęczenie, nadciśnieniem tętniczym, zawrotami głowy i utratą przytomności. To efekt przewlekłego zapalenia aorty i jej gałęzi. Schorzenie to dotyka głównie kobiety po 40. roku życia.
Choroba Takayasu – przyczyny
Choroba Takayasu to rzadkie, przewlekłe zapalenie aorty o nieznanej przyczynie. Objawiać się może zmęczeniem, omdleniami, zawrotami głowy, nadciśnieniem tętniczym i utratą masy ciała.
W zależności od lokalizacji zmian wyróżnia się aż cztery typy tej chory. Najpopularniejszy jest typ III. Mężczyźni na chorobę Takayasu chorują dziesięć razy rzadziej niż kobiety.
Przyczyny choroby Takayasu nie są znane. U niektórych osób, które są do tego predysponowane dochodzi do uruchomienia patologicznych reakcji immunologicznych. Komórki układu odpornościowego zaczynają naciekać na ściany aorty i jej odgałęzień. Dochodzi do ich zapalenia i włóknienia. Tworzą się odcinkowe zwężenia. Zaobserwować można również zakrzepy i tętniaki.
Choroba Takayasu – objawy
Objawy tego schorzenia często występują w dwóch stadiach. W pierwszym etapie są to symptomy rzekomogrypowe i rzekomoreumatyczne – stan podgorączkowy, osłabienie, bóle mięśni i stawów, utrata masy ciała oraz nocne poty. Wykrycie choroby jest wówczas trudne, a objawy zazwyczaj z czasem same ustępują. Schorzenie niekiedy w ukryciu rozwija się przez lata.
W drugim etapie choroby (przewlekłym) objawy zależą w dużej mierze od tego, jak znacznie zostały zwężone naczynia krwionośne. Są to słabość kończyn dolnych i górnych, brak lub asymetryczne tętno między kończynami górnymi, zawroty głowy, omdlenia, bóle głowy, zaburzenia widzenia, nadciśnienie tętnicze, biegunki, duszności, ból w klatce piersiowej, osłabienie tętna na tętnicy promieniowej itd.
Choroba Takayasu – diagnostyka
Postawienie diagnozy nie jest łatwe. Trzeba jednak pamiętać, że wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na uniknięcie poważnych powikłań zdrowotnych.
Lekarz zacząć powinien od wykonania badania fizykalnego. Potem można zlecić dodatkowe badania:
- badania laboratoryjne z krwi np. stężenie białka C-reaktywnego CRP czy szybkość opadania erytrocytów OB,
- badania obrazowe np. RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, ultrasonografię czy angiografię.
Mimo leczenia choroba Takayasu często powraca. Badania pozwalają więc na jej monitorowanie.
Choroba Takayasu – leczenie
Leczenie ma na celu kontrolowanie i minimalizowanie stanu zapalnego, aby nie doszło do kolejnych zwężeń w naczyniach krwionośnych. Prowadzić ma również do zmniejszenia skutków ubocznych leków stosowanych w terapii. Ważna jest szybka diagnoza, bo z czasem dojść może do zmian nieodwracalnych.
Jeśli mowa o farmakoterapii, to stosuje się tutaj głównie glikokortykosteroidy. Już po kilku dniach powinna być widoczna poprawa stanu zdrowia chorego. Leczenie kontynuuje się do momentu uzyskania prawidłowego wyniku OB, co trwa kilka tygodni. Potem następuje zmniejszenie dawki.
Trzeba przy tym zdawać sobie sprawę z tego, że glikokortykosteroidy przyjmowane przez długi czas powodują pewne skutki uboczne. Są to cukrzyca, zaćma, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, zatrzymywanie płynów w organizmie, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, bezsenność, depresja, wzrost masy ciała, łysienie itd. W razie ich pojawienia się lekarz może nieco zmodyfikować terapię lub wybrać inny lek.
Niektórzy pacjenci nie reagują w odpowiedni sposób na glikokortykosteroidy. Wówczas włącza się inne leki np. metotreksat, cyklofosfamid czy leflunomid. Ich zadaniem jest zmniejszenie stanu zapalnego. Mają one silne działanie, ale powodować też mogą poważne skutki uboczne np. uszkodzenie nerek i wątroby. Obecnie trwają badania nad inhibitorami TNF-alfa.
Czasem konieczne jest leczenie inwazyjne, gdy doszło do niedokrwienia narządów. Wcześniej trzeba jednak stłumić stan zapalny, aby zminimalizować ryzyko nawrotu zwężenia w danym miejscu. W praktyce stosuje się głównie zabiegi angioplastyki balonowej. W razie ich niepowodzenia wykorzystuje się pomostowanie naczyń, a więc tzw. by-passy.
U 20% pacjentów choroba z czasem ulega samoograniczeniu bez żadnego leczenia. U innych składa się z okresów zaostrzeń i remisji. Wymaga więc stałego monitorowania. W przypadku postawienia prawidłowej diagnozy aż 95% pacjentów przeżywa ponad 15 lat. Do zgonów dochodzi na ogół na skutek niewydolności serca lub nerek czy udaru niedokrwiennego mózgu.
Najważniejsze informacje:
- Choroba Takayasu dotyka głównie kobiety po 40. roku życia. To efekt przewlekłego zapalenia aorty.
- Przyczyny schorzenia nie są do końca poznane. Jego objawami są zmęczenie, omdlenia, zawroty głowy czy utrata masy ciała.
- Choroba Takayasu wcale nie jest łatwa do zdiagnozowania. Przez lata rozwija się powoli i daje objawy podobne do grypy.
- W leczeniu farmakologicznym choroby Takayasu wykorzystuje się głównie glikokortykosteroidy.
- W przypadku znacznego zwężenia naczyń niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest za choroba Takayasu?
- To schorzenie, które dotyka głównie kobiety po 40. roku życia. Jego przyczyny nie są znane. Ma związek z przewlekłym zapaleniem aorty. Objawami choroby są omdlenia, zawroty głowy, utrata masy ciała i zmęczenie.
- Jak wygląda leczenie choroby Takayasu?
- W około 20% przypadków objawy schorzenia ustępują bez żadnego leczenia. U pozostałych osób występują z kolei okresy remisji i zaostrzeń. W leczeniu wykorzystuje się głównie kortykosteroidy, które niestety powodować mogą wiele skutków ubocznych. Czasem konieczne jest leczenie operacyjne, gdy dojdzie do znacznego zwężenia naczyń krwionośnych.
