Choroba wrzodowa dwunastnicy

Choroba wrzodowa dwunastnicy rozwija się na skutek kontaktu kwaśnej treści pokarmowej z błoną śluzową przewodu pokarmowego. To popularne schorzenie gastrologiczne. Objawia się przede wszystkim bólem po około trzech godzinach od posiłku.

Choroba wrzodowa dwunastnicy – przyczyny

Choroba wrzodowa dotyczy nawet 10% populacji. Wrzody dwunastnicy są ubytkami błony śluzowej i blaszki mięśniowej. Mniejsze zmiany to nadżerki. Choroba wrzodowa dwunastnicy to nawracające owrzodzenia dwunastnicy. Objawy tego schorzenia są mało charakterystyczne. Dominuje ból brzucha po posiłku, który zmniejsza się zaraz po zjedzeniu lub po lekach zobojętniających. Pojawić się też mogą nudności i wymioty. 

Do powstania wrzodu konieczny jest kontakt błony śluzowej przewodu pokarmowego z kwaśną treścią żołądka. W przypadku dwunastnicy wrzody tworzą się głównie w jej opuszce na skutek drażnienia błony śluzowej za dużą ilością kwaśnej treści żołądkowej. 

Za 70% owrzodzeń dwunastnicy odpowiedzialne jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori.  Przenika ona pod warstwę śluzu. Za sprawą enzymu o nazwie uraza rozkłada mocznik. Uwolniony w ten sposób amoniak neutralizuje kwaśną treść pokarmową. Bakteria ma idealne warunki do rozwoju. Powoduje najpierw ostre, a potem przewlekłe zapalenie. Pobudza komórki żołądka do produkcji kwasu solnego.  

Na rozwój wrzodów dwunastnicy wpływ mają też czynniki genetyczne, stosowanie NLPZ i grupa krwi 0. Nie pomaga także palenie papierosów. 

Jeszcze do niedawna uważano, że wrzody żołądka i dwunastnicy są wywołane stresem. Dzisiaj wiadomo już, że jedynie nasila on dolegliwości. 

Choroba wrzodowa dwunastnicy na ogół powodowana jest przez przewlekłe stosowanie NLPZ i infekcje bakterią Helicobacter pylori. Rzadziej za schorzenie odpowiadają choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Ellisona-Zollingera, niektóre leki czy stres. 

Choroba wrzodowa dwunastnicy – diagnostyka

Lekarz wykonać może w tym przypadku wiele różnych zadań. Choroba wrzodowa dwunastnicy diagnozowana jest na podstawie:

1. Gastroskopia – to podstawowe badanie gastrologiczne zwane także endoskopią górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pozwala na określenie zmian, ich wielkości czy lokalizacji. Przy okazji można pobrać wycinki błony śluzowej do dalszych badań. Gastroskopię wykonuje się na czczo i najczęściej  bez znieczulenia. Zastosować też można w razie potrzeby lekką sedację. To dożylne podanie leków przeciwbólowych i uspokajających, które skutkują lekkim oszołomieniem pacjenta. Są niestety pewne przeciwwskazania do wykonania tego badania. Przykłady to ostra niewydolność oddechowa, świeży zawał serca, duże krwawienie z przewodu pokarmowego czy podejrzenie perforacji. 
2. Badanie radiologiczne – wykonuje się je wówczas, gdy gastroskopia jest niemożliwa oraz przy podejrzeniu zmian nowotworowych w przewodzie pokarmowym. Przeciwwskazaniami są w tym przypadku np. ciąża. 
3. Test oddechowy – wykorzystuje się tutaj zdolność bakterii Helicobacter pylori do rozkładania mocznika. 
4. Testy na obecność przeciwciał przeciwko bakterii Helicobacter pylori, a więc testy serologiczne. 
5. Badanie obecności antygenów bakterii w stolcu. 

Czasem wykonuje się też badanie RTG z kontrastem, ale raczej rzadko. Choroba wrzodowa dwunastnicy nie jest zbyt trudna do rozpoznania.

Choroba wrzodowa dwunastnicy – leczenie

Jeśli choroba wrzodowa dwunastnicy wykona z zakażenia bakterią Helicobacter pylori trzeba ją usunąć z organizmu. Stosuje się w tym przypadku dwa antybiotyki i lek zmniejszający wydzielanie żołądkowe. Taka terapia trwa siedem dni i jest bardzo skuteczna. 

Gdy za dolegliwości nie odpowiada bakteria, stosuje się inhibitory pompy protonowej lub blokery receptora H2, aby zmniejszyć wydzielanie żołądkowe. Trwa to do 3 miesięcy. Przy okazji trzeba stosować lekkostrawną dietę i rezygnować z używek. 

W sytuacji, gdy terapia nie przynosi rezultatów lub pojawiają się powikłania, konieczny bywa zabieg. Jego rodzaj zależy od lokalizacji wrzodów. Polega na częściowej lub całkowitej resekcji żołądka. 

We wrzodach dwunastnicy wykonywana jest także wagotomia (przerwanie połączeń nerwu błędnego, który pobudza wydzielanie żołądkowe) i pyloroplastyka (plastyka odźwiernika). 

Perforacje są leczone swego rodzaju załataniem dziury. Stosuje się też antybiotyki.

Choroba wrzodowa dwunastnicy – dieta

Wskazana jest w tym przypadku dieta lekkostrawna. Ze swojego jadłospisu wykluczyć trzeba potrawy tłuste i smażone. Niewskazane są słodycze i pikantne przyprawy. Warto natomiast sięgać po chude mięsa i wędliny – gotowane i pieczone. Choroba wrzodowa dwunastnicy wymaga rzucenia używek.

Choroba wrzodowa dwunastnicy – powikłania

Choroba wrzodowa dwunastnicy wiązać się może niestety z pewnymi powikłaniami. Są to na ogół:

• perforacje przewodu pokarmowego,
• krwawienia, które objawiają się wymiotami z krwią, czarnymi stolcami i anemią,
• zwężeniem odźwiernika połączonym z  wymiotami.