Alergia na zboża powodowana jest na ogół przez pszenicę. Zazwyczaj dotyczy dzieci. To największy alergen pokarmowy po krowim mleku i kurzym jajku. Objawami są problemy z oddychaniem, nudności, biegunka, pokrzywka i zatkany nos. W skrajnych przypadkach dojść może do groźnego dla życia wstrząsu anafilaktycznego.
Alergia na zboża – charakterystyka
Alergia na zboża dotyka przede wszystkim dzieci, rzadziej są do osoby dorosłe. Jest sporo gatunków zbóż, które uczulają. W Polsce jest to na ogół pszenica. Do alergii prowadzi spożywanie produktów zawierających to zboże lub jego pochodne.
W przypadku dzieci pszenica to trzeci największy alergen pokarmowy. Jest przy tym szansa, że dziecko z niego wyrośnie.
Alergia na żyto ma charakter pyłkowy. Często dotyczy piekarzy. Rzadziej uczula jęczmień czy ryż. Ten drugi alergen jest obecny przede wszystkim w krajach azjatyckich, gdzie spożywa się sporo tego zboża.
Alergia na zboża – przyczyny
Za alergię odpowiada zawsze nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego, który normalnie broni ludzki organizm przed szkodliwymi drobnoustrojami. Zdarza się jednak, że bierze za szkodliwe substancje, które takie nie są. Mowa tutaj o alergenach. Uwalnia wtedy do krwi różne substancje, które wywołują reakcję alergiczną.
Zboża uczulają drogą pokarmową i oddechową. Produkty zbożowe wchodzą w skład wielu pokarmów. Są to jednocześnie rośliny wiatropylne. Rozwinąć się więc może alergia na pyłek zbóż. Zboża pylą od połowy maja aż do połowy lipca.
Rzadziej alergia na zboża dotyka osób, które są zawodowo narażone na kontakt z tym alergenem. Wymienić tutaj trzeba pracowników piekarni. Czasem mówi się o astmie piekarzy.
Czynniki zwiększające ryzyko alergii na zboża to:
- wiek, bo alergia ta dotyczy głównie dzieci i większość z niej wyrasta,
- czynniki genetyczne,
- atopowe zapalenie skóry,
- narażenie zawodowe.
Alergia na pszenicę – charakterystyka
W Polsce najczęściej uczula pszenica. Alergenami są niektóre proteiny, które zawiera. Uczulenie rozwija się przede wszystkim drogą pokarmową.
Alergeny obecne w pszenicy są odporne na wysoką temperaturę. Paradoksalnie ta może nawet zwiększać ich działanie alergizujące. Uczulać może wiele pokarmów, które zawierają pszenicę np. mąkę pszenną.
Alergia na pszenicę nie jest jednak tożsama z celiakią, a więc wrodzoną nietolerancją glutenu. Ich objawy bywają podobne, ale te choroby mają różny przebieg i podłoże.
Alergia na zboża – objawy
Spore znaczenie ma to, w jaki sposób dochodzi do uczulenia. Jeśli jest to droga oddechowa, objawy są podobne jak przy alergiach pyłkowych. To katar sienny czy kichanie w okresie pylenia zbóż.
Przy drodze pokarmowej objawy alergii na zboża pojawiają się po jakimś czasie od spożycia posiłku zawierającego zboże. Są to biegunka, nudności, wymioty, zatkany nos, pokrzywka, swędzenie gardła, duszności czy zapalenie spojówek. Rzadko dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, a więc sytuacji zagrażającej życiu. Szybkie tętno, spadek ciśnienia krwi i trudności z oddychaniem to sygnał, że należy wezwać pogotowie.
Alergia na zboża – diagnostyka
Objawy alergii na zboża pojawiają się głównie u dzieci. Diagnostyką zajmują się więc przed wszystkim pediatrzy. U osób dorosłych są to lekarze pierwszego kontaktu. Czasem potrzebna jest konsultacja alergologiczna.
Objawy różnych alergii są do siebie zbliżone. Dodatkowo niektórzy są uczuleni na kilka rzeczy jednocześnie. Wykonuje się dlatego różne badania:
- test prowokacji i eliminacji,
- testy skórne,
- badanie krwi np. test RAST.
Alergia na zboża – leczenie
Oczywiście najlepiej jest w tym przypadku unikać kontaktu z alergenami zbożowymi. Są one jednak wszechobecne i jest to trudne, wręcz niemożliwe. Można więc sięgać po leki, które łagodzą objawy alergii. Są to przede wszystkim preparaty antyhistaminowe. Histamina to substancja wydzielana przez organizm jako odpowiedź układu odpornościowego na alergen. Leki antyhistaminowe zmniejszają jej wydzielania, łagodząc objawy alergii. Ubocznie powodować jednak mogą zmęczenie i senność.
W przypadku pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego podaje się adrenalinę. Osoby, które cierpią na ciężką postać alergii, powinny nosić ze sobą adrenalinę w automatycznych wstrzykiwaczach przeznaczoną do samodzielnego podania.
Gdy alergia rozwija się drogą pokarmową, trzeba unikać produktów zawierających określone zboża. Pszenica jest obecna w sporej ilości pokarmów. Są to pieczywo, mąka, piwo, płatki owsiane, produkty mięsne, makarony, przyprawy, proszek do pieczenia, słodycze itd.
Najważniejsze informacje:
- Alergia na zboża dotyka przede wszystkim dzieci i większość osób z niej wyrasta.
- W Polsce najbardziej uczulającym zbożem jest pszenica. Do nadwrażliwości na alergen dojść może drogą pokarmową lub oddechową.
- Osoby uczulone na zboża powinny ich przede wszystkim unikać, co bywa trudne. Uciążliwe objawy łagodzić można np. lekami antyhistaminowymi. W skrajnych przypadkach stosuje się adrenalinę.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jak wygląda alergia na zboża?
- Sporo zależy od jej formy. W przypadku nadwrażliwości na pyłek zboża objawy to katar sienny czy łzawienie oczy. Gdy alergia rozwija się drogą pokarmową, pojawiają się wymioty, biegunki, problemy z oddychaniem itd.
- Co jeść przy alergii na zboża?
- Nadwrażliwość alergiczna na pokarmy zbożowe wymaga stosowania odpowiedniej diety. Trzeba unikać w swoim jadłospisie produktów zawierających dane zboże, co bywa trudne. Pszenica jest bowiem obecna niemal wszędzie.
- Czy można mieć uczulenie na zboże?
- Zboża uczulają przede wszystkim dzieci i na szczęście większość z nich z tego wyrasta.
