Jęczmień
Choroby

Jęczmień

Jęczmień to ostre bakteryjne zapalenie gruczołów w obrębie powiek, które wywołuje gronkowiec złocisty. Ma formę bolesnego guzka, który zlokalizowany jest po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie brzegu powiek. Jak wygląda jego leczenie?

Jęczmień – czym właściwie jest?

Powieka zbudowana jest ze skóry, mięśnia okrężnego oka, tarczki i powiekowej spojówki. Z przedniej krawędzi powieki wyrastają rzęsy, a do ich mieszków uchodzą gruczoły potowe Molla i łojowe Zeissa. Tarczka zawiera z kolei gruczoły Meiboma, które wydzielają tzw. film łzowy. 

Jęczmieniem nazywa się ostre zakażenie ropne. Nie utrudnia funkcjonowania pacjenta i nie prowadzi do uszkodzenia wzroku, ale czasem ogranicza pole widzenia. Zdarza się, że przechodzi w formę przewlekłą i kończy się groźnymi powikłaniami np. zakrzepowym zapaleniem zatoki jamistej. 

Pod żadnym pozorem nie należy przyspieszać pęknięcia jęczmienia na skutek jego uciskania, przecinania czy nakłuwania. Można jednak sięgnąć po ciepłe kompresy ułatwiające drenaż ropnia. Duże znaczenie ma odpowiednia higiena osobista.

Przyczyny jęczmienia

Do powstania jęczmienia prowadzi zakażenie bakteryjne gruczołów w obrębie powiek, które wywołane jest gronkowcem.  Bakterie te w dużej ilości zasiedlają jamę nosową, ale tam nie powodują żadnych szkodliwych dla zdrowia zmian. 

Nieodpowiednie nawyki higieniczne mogą doprowadzić do przeniesienia gronkowca z jamy nosowej do gałki ocznej, co skutkuje zakażeniem gruczołów. Czasem jęczmień jest skutkiem rozszerzenia się zapalenia brzegu spojówek.

Objawy jęczmienia

Jęczmienie zewnętrzny i wewnętrzny dają podobne objawy:

  • ból i obrzęk powieki,
  • tkliwość i zaczerwienienie,
  • ograniczony guzek: przy jęczmieniu zewnętrznym z czasem zanika, ale w przypadku jęczmienia wewnętrznego na ogół potrzebna jest pomoc lekarza. 

Może się też pojawić wrażliwość na światło i uczucie istnienia pod powieką ciała obcego. 

Tego typu zakażenia ropne bywają skutkiem nieodpowiednio leczonej cukrzycy. 

W tym przypadku zazwyczaj nie jest konieczna wizyta u okulisty. Można go rozpoznać na pierwszy rzut oka, bo jest dość charakterystyczny. Samoistnie znika na ogół po kilku dniach, przebijając skórę na zewnątrz. Przy jęczmieniu wewnętrznym konieczne jest zwykle łyżeczkowanie.

Leczenie i profilaktyka jęczmienia

Jeśli jęczmień zewnętrzny nie znika samodzielnie, trzeba usunąć rzęsy z okolic zakażonych mieszków, stosować ciepłe kompresy i maść na jęczmień na oku z antybiotykiem. W zaawansowanych przypadkach antybiotyki stosowane są doustnie lub dożylnie. Jęczmień wewnętrzny wymaga natomiast łyżeczkowania. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Do czasu wyleczenia trzeba zrezygnować ze szkieł kontaktowych i makijażu. 

Do lekarza należy się zgłosić, gdy pojawiają się zaburzenia widzenia, wydzielina ropna, wysoka gorączka lub jęczmień utrzymuje się ponad 2 tygodnie. Rodziców niekiedy niepokoi również jęczmień u dziecka.

Najważniejsze informacje:

  • Jęczmień oka to ostre bakteryjne zapalenie gruczołów w obrębie powiek, które wywołuje gronkowiec złocisty.
  • Pod żadnym pozorem nie należy przyspieszać pęknięcia jęczmienia na skutek jego uciskania czy nakłuwania. Można sobie tylko zaszkodzić.
  • Nieodpowiednie nawyki higieniczne mogą doprowadzić do przeniesienia gronkowca z jamy nosowej do gałki ocznej, co skutkuje zakażeniem gruczołów.
  • Jęczmień zwyczajny i inne zakażenia ropne bywają skutkiem nieodpowiednio leczonej lub niezdiagnozowanej cukrzycy.
  • Do lekarza należy się zgłosić, gdy pojawiają się zaburzenia widzenia, wydzielina ropna, wysoka gorączka lub jęczmień utrzymuje się ponad 2 tygodnie.

FAQ - Najczęsciej zadawane pytania

Jak leczyć jęczmień?
W przypadku jęczmienia zewnętrznego wizyta lekarska nie jest konieczna, bo zazwyczaj zanika samodzielnie. Z kolei przy jęczmieniu wewnętrznym konieczne bywa jego łyżeczkowanie. Czasem pomocniczo stosuje się antybiotyki miejscowe. Sięgnąć też można po domowe sposoby na jęczmień na oku.
Jak wygląda jęczmień na oku?
To ostre bakteryjne zapalenie gruczołów w obrębie powiek, które wywołuje gronkowiec złocisty. Ma formę grudki pojawiającej się na powiece. Towarzyszyć jej może ból i zaczerwienienie oka.
Czy jęczmień na oku mija samoistnie?
Tak dzieje się w zdecydowanej większości przypadków przy popularnym jęczmieniu zewnętrznym. Tutaj pomoc okulisty na ogół nie jest potrzebna.
Od czego robi się jęczmień na oku?
Ostre zapalenie bakteryjne powoduje gronkowiec, który normalnie zasiedla jamę nosową. Przy braku odpowiednich nawyków higienicznych może się jednak przenieść w okolice oka.