Biegunka to dolegliwość, która jest skutkiem nietolerancji pokarmowej, infekcji lub obecności w organizmie pasożytów. Objawia się częstym oddawaniem luźnego stolca. Prowadzi niekiedy do odwodnienia, a więc nie należy jej lekceważyć.
Czym jest biegunka?
Biegunka to dolegliwość dość pospolita. Oznacza oddawanie luźnego stolca minimum 3 razy dziennie. Nie ma chyba osoby, której nie dotknęłaby kiedyś biegunka. Zazwyczaj problem mija w ciągu kilku godzin lub dni. Mowa tutaj o tzw. ostrej biegunce. Jeśli dolegliwości trwają dłużej, jest to biegunka przewlekła.
Dodatkowo biegunce towarzyszyć mogą bóle brzucha, wymioty, gorączka, nudności czy utrata masy ciała.
Biegunka i jej przyczyny
Przyczyn biegunek jest sporo, począwszy od zwykłych infekcji. Biegunki infekcyjne powodują wirusy, bakterie czy pasożyty. Czasem za biegunkę odpowiadają alergie pokarmowe czy choroby zapalne jelit.
Do powstawania biegunki prowadzi kilka mechanizmów:
- nadmierne wydzielanie płynów do światła jelita,
- działanie osmotyczne składników obecnych w stolcu np. niektórych leków,
- nadmierna ruchliwość jelit.
Warto też wspomnieć o tzw. wakacyjnej biegunce. Ta dolegliwość często ma związek z podróżami. Nazywana bywa zemstą faraona czy klątwą Montezumy. Odpowiada za nią zakażenie przewodu pokarmowego nowymi patogenami np. bakteriami E.coli. Z biegunką podróżnych często spotkać się można w krajach o niskim poziomie higieny.
Czasami biegunka pojawia się jako skutek stosowania niektórych antybiotyków. Zaburzają one bowiem florę jelitową. Antybiotyki zabijają wszystkie bakterie – nie tylko te chorobotwórcze, ale i pożyteczne dla ludzkiego organizmu. Czasem, aby temu zapobiec, wystarczy stosowanie probiotyków, a więc bakterii kwasu mlekowego.
Biegunka – kiedy udać się do lekarza?
Biegunka powoduje utratę wody i składników mineralnych. W przypadku długotrwałych dolegliwości dojść może do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.
Lekarz najpierw przeprowadza wywiad lekarski, a dopiero potem przystępuje do badań fizykalnych np. badania brzucha. Rozszerzona diagnostyka na ogół nie jest konieczna. W przypadku biegunki infekcyjnej można poszukać patogenu.
Czasem jednak np. przy ostrych biegunkach z krwią czy biegunkach przewlekłych, trzeba określić, co za nimi stoi. W tym celu pobiera się stolec na posiew czy do oceny parazytologicznej.
Biegunka poantybiotykowa wymaga oznaczenia toksyny Clostridium difficile. Czasem wykonywane są również badania endoskopowe np. kolonoskopia lub gastroskopia. Decyzja należy do lekarza. W sytuacji, gdy badania nie wykazują odchyleń od normy, rozpoznaje się zespół jelita drażliwego.
Jak wygląda leczenie biegunki?
W zasadzie podstawowe leczenie ogranicza się do zapobiegania odwodnieniu i uzupełniania strat. Konieczne jest spożywanie dużej ilości płynów w postaci niegazowanej wody mineralnej, herbaty czy kompotu jabłkowego. Unikać należy napojów gazowanych i tych, które w swoim składzie mają kofeinę. Zrezygnować też trzeba ze słodkiego mleka. Sięgnąć można po dostępne w aptekach bez recepty preparaty nawadniające.
Bardzo ważna jest lekka dieta – bez potrawa smażonych, pikantnych i ciężkostrawnych. Inna kwestią są biegunki wynikające z nietolerancji lub alergii pokarmowych. W tym przypadku z diety trzeba całkowicie wyeliminować niektóre produkty. Przy nietolerancji laktozy jest to mleko, a przy celiakii gluten.
Najważniejsze informacje:
- Biegunka to popularna dolegliwość, która objawia się częstym oddawaniem luźnych stolców. Niekiedy towarzyszą jej nudności, wymioty czy bóle brzucha.
- Biegunka może mieć różne przyczyny. Zazwyczaj występuje w przypadku różnego rodzaju infekcji. Pojawia się też na skutek stosowania niektórych antybiotyków czy jako efekt nietolerancji pokarmowej.
- Długotrwała biegunka przewlekła grozi odwodnieniem. Dlatego należy spożywać duże ilości płynów, najlepiej herbaty lub niegazowanej wody mineralnej. Wskazana jest też lekkostrawna dieta.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czym jest biegunka?
- Biegunka to częste oddawanie luźnych stolców. Ma różne podłoże, zazwyczaj infekcyjne. Mogą towarzyszyć jej wymioty czy nudności.
- Jak wygląda leczenie biegunki?
- Zazwyczaj ogranicza się ono do picia dużej ilości płynów i stosowania lekkostrawnej diety. Jeśli biegunka jest efektem nietolerancji lub alergii pokarmowej, ze swojego jadłospisu należy usunąć niektóre produkty.
