Moczówka prosta nerkowa

Moczówka prosta nerkowa może być wrodzona (dotyczy mężczyzn) lub nabyta na skutek uszkodzenia nerek. Objawia się wielomoczem i dużym pragnieniem. Nie jest groźna dla zdrowia, o ile regularnie uzupełnia się płyny. Prowadzić może w przeciwnym razie do zaburzeń elektrolitowych.

Moczówka prosta nerkowa – czym jest?

Nerki to parzysty narząd znajdujący się w jamie brzusznej. Filtruje krew, usuwa z niej toksyny i tworzy mocz. Odpowiada też za usuwanie z organizmu nadmiaru wody lub jej zatrzymywanie w przypadku niedoboru. Regulacja tego procesu odbywa się na drodze hormonalnej. Ważnym regulatorem jest hormon antydiuretyczny zwany ADH i wazopresyną. Produkuje go podwórze, a magazynuje przysadka mózgowa. 

Przysadka mózgowa i podwzgórze to części mózgu i elementy układu hormonalnego. Zajmuje się on regulacją wielu ważnych procesów – produkuje związki zwane hormonami. Wazopresyna to hormon działający na nerki. Powoduje zagęszczenie moczu poprzez zwrotne chłonięcie wody i zatrzymanie jej w organizmie. 

Moczówka prosta nerkowa ma związek z nieprawidłową odpowiedzią nerek na wazopresynę.

Moczówka prosta nerkowa – postacie i przyczyny

Istnieją dwie podstawowe postacie moczówki prostej nerkowej:

1. Wrodzona – uwarunkowana genetycznie, dotycząca tylko mężczyzn.
2. Nabyta – uszkodzenie nerek powodujące moczówkę występuje w niektórych przypadkach hiperkalcemii, hipokaliemii czy jako skutek działania niektórych leków. 

Przyczyną nabytej moczówki prostej nerkowej bywają:

• torbielowatość rdzenia nerki,
• szpiczak mnogi,
• wielomocz po ostrej martwicy cewek nerkowych,
• nefropatia zaporowa,
• odmiedniczkowe zapalenie nerek, 
• niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,
• odrzucenie przeszczepionej nerki. 

Moczówka prosta nerkowa – objawy

Dla moczówki prostej nerkowej charakterystyczne są trzy objawy:

• wielomocz, a więc poliuria (oddawanie za dużej ilości moczu na dobę),
• wzmożone pragnienie (polidypsja),
• brak zdolności zagęszczania moczu (astenuria). 

U maluchów do lat dwóch zamiast wielomoczu często obecna jest biegunka. Typowe dla tego schorzenia jest nocne oddawanie moczu – nykturia. 

Moczówka prosta nerkowa – diagnostyka

Moczówka prosta nerkowa diagnozowana jest na ogół w dzieciństwie. Zazwyczaj bez problemu rozpoznawana jest także u osób dorosłych. Trzeba ją jednak zróżnicować od innych schorzeń.  Poliuria występuje np. w przebiegu cukrzycy. Nadmierne przyjmowanie płynów może mieć też podłoże psychiczne. Jest to polidypsja psychogenna. 

Leczeniem moczówki prostej nerkowej zajmują się endokrynolodzy  lub nefrolodzy. Do postawienia diagnozy wykorzystywane są dwie próby diagnostyczne.

1. Test odwodnieniowy – test zagęszczenia moczu. Bada się tutaj zdolność zagęszczenia moczu przy zmniejszonej ilości podawanych płynów. Prawidłowo powinno wtedy dojść do zagęszczenia moczu. W moczówce to jednak nie następuje. 
2. Test wazopresynowy – pozwala na odróżnienie moczówki prostej nerkowej od moczówki prostej centralnej (ośrodkowej). W obu przypadkach dochodzi do niedoboru wazopresyny. Jednak te dwie postacie trzeba od siebie odróżnić, bo są leczone zupełnie inaczej. W teście pacjentowi podawana jest desmopresyna. Jest to związek działający podobnie jak wazopresyna. W moczówce ośrodkowej skutkuje to polepszeniem funkcji zagęszczenia moczu. W moczówce nerkowej niczego to nie zmienia.

Leczenie moczówki prostej nerkowej

Leczenie tego schorzenia składa się z wielu elementów:

• płyny podawane doustnie lub przetaczane dożylnie jako zabezpieczenie przed odwodnieniem,
• dieta uboga w sód i białko, co zmniejsza ilość oddawanego moczu,  
• leczenie choroby powodującej moczówkę,
• leczenie wrodzonej postaci moczówki, co jest dość trudne. 

Moczówka prosta nerkowa nie jest groźna dla zdrowia, o ile uzupełnia się płyny wydalane razem  z moczem.