Mała tarczyca

Mała tarczyca to poważny problem. Kiedy się może rozwinąć? W jaki sposób się objawia? Jak można zdiagnozować zbyt mały gruczoł, który odpowiada za produkcję kluczowych w ludzkim organizmie hormonów? 

Mała tarczyca – krótka charakterystyka

Tarczyca jest pojedynczym, małym gruczołem zlokalizowanym w dolnej, przedniej części szyi. Produkuje kluczowe dla organizmu hormony – tyroksynę, trójjodotyroninę czy kalcytoninę. To one regulują metabolizm w tkankach i narządach wewnętrznych. Bez tego nie mogłyby funkcjonować układ mięśniowy, nerwowy czy pokarmowy. 

Tarczyca składa się z dwóch płatów bocznych i wąskiej cieśni, która je łączy. Ma ona kształt motyla z rozpostartymi szeroko skrzydłami. Prawidłowo rozwinięta tarczyca wcale nie jest duża. Waży do 60 g.  U kobiet jej wielkość się zmienia w zależności od cyklu miesiączkowego. 

Mała tarczyca – przyczyny

Tarczyca rozwija się u człowieka już około trzeciego tygodnia ciąży. Około dwunastego tygodnia osiąga swoją docelową postać. Wtedy przysadka zaczyna produkować hormon TSH docierający do gruczołu tarczowego. Zdarza się jednak, że proces ten nie przebiega w sposób prawidłowy i tworzy się za mała tarczyca. Ma miejsce jej wrodzona niedoczynność. 

Nieprawidłowy rozwój tarczycy to dysgenezja. Może mieć ona różne formy:

• agenezji, a więc całkowitego braku tarczycy,
• atrofii, a więc zaniki tarczycy,
• hipotrofii, a więc nie do końca wykształconej tarczycy. 

Zwykle przyczyną wrodzonej niedoczynności tarczycy jest niedobór jodu.

Mała tarczyca – objawy

Mała tarczyca nie świadczy jeszcze o chorobie czy dysfunkcji. Trzeba wykonać odpowiednie badania, aby ocenić jej pracę. Zdarza się, że wyniki TSH mimo małej tarczycy są w normie. Wtedy nie trzeba podejmować żadnego działania. Zazwyczaj jednak mała tarczyca wiąże się z jej niedoczynnością. Produkuje ona za mało hormonów. 

Objawia się to osłabieniem, sennością, zaburzeniami koncentracji, wzrostem masy ciała, bólem mięśni, niskim ciśnieniem krwi, zaparciami, nieregularnymi miesiączkami czy spadkiem libido.

Mała tarczyca – skutki

Mała tarczyca ma na badaniu USG wymiary mniejsze niż przeciętne. Nie zawsze musi się to jednak wiązać z poważnymi skutkami zdrowotnymi. Jeśli tarczyca nie produkuje odpowiedniej ilości hormonów, mówi się o jej niedoczynności. Rośnie wówczas poziom TSH. To hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który wpływa na pracę tarczycy. 

Sposób leczenia powinien ustalić lekarz. Na ogół przepisuje on hormony, które regulują pracę tarczycy. Bez tego dojść może do powikłań.

Mała tarczyca a choroba Hashimoto

Choroba Hashimoto to przewlekłe zapalenie tarczycy, które ma podłoże autoimmunologiczne. Objawia się zmęczeniem, przesuszeniem skóry, wzrostem poziomu cholesterolu, zmiennością nastrojów, zaburzeniami koncentracji czy obfitymi miesiączkami. Zazwyczaj wiąże się z nienaturalnym powiększeniem tarczycy i jej stwardnieniem. Hashimoto przebiegać jednak może razem z zanikaniem tarczycy, która robi się mała, a potem zanika. Rozwija się wtedy jej niedoczynność. 

Mała tarczyca u dorosłej osoby a ciąża

Gdy mała tarczyca nie wpływa na poziom TSH, nie ma przeciwwskazań do zajścia w ciąże. Jednak i tak trzeba regularnie wykonywać odpowiednie badania. Gdy rośnie poziom TSH i tarczyca nie pracuje prawidłowo, kobieta może mieć problemy z zapłodnieniem. Rośnie też wówczas ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu.