Czerwonka bakteryjna jest chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie rodzaju Shigella. Objawia się gorączką, krwawymi stolcami i bólem brzucha. Dolegliwości te mijają po kilku dniach. W Polsce istnieje nakaz rejestracji każdego przypadku czerwonki.
Czerwonka bakteryjna – krótka charakterystyka
Czerwonka bakteryjna to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Shigella. Zakażenie ma związek z objawami żołądkowo-jelitowymi. Cechą typową dla czerwonki są krwawe stolce – stąd też wynika jej nazwa.
Choroba znika samodzielnie po kilku dniach. Najciężej chorują małe dzieci i osoby z upośledzoną odpornością np. chorzy na AIDS. U 10% pacjentów rozwija się nosicielstwo pałeczek Shigella. Stanowią one zagrożenie dla otoczenie.
Bakterie wywołujące czerwonkę odkryto ponad 100 lat temu w Japonii. Choroba ta obecna jest na całym świecie, ale z różnym natężeniem. Zazwyczaj pojawia się tam, gdzie opieka medyczna stoi na niskim poziomie i zaobserwować można brak higieny. Czerwonka jest powszechna w biednych krajach Afryki, Azji i Ameryki Południowej.
W Polsce od roku 1919 zakażenia bakterią Shigella są rejestrowane. Na ogół do zachorowań dochodzi latem i jesienią. Schorzenie wywołuje gram-ujemna pałeczka z gatunku shigella sonnei, shigella flexneri, shigella boydii lub shigella dysenteriae. Zakażenie przenosi się drogą fekalno-oralną.
Czerwonka bakteryjna – objawy
Czerwonka bakteryjna objawia się krwawymi biegunkami, bólem brzucha, gorączką czy nudnościami. Objawy ustępują samoistnie po kilku dniach i to na ogół bez leczenia.
Najcięższa postać choroby występuje przy zakażeniu Shigella dysenteriae i Shigella flexneri. Objawami są wówczas silna biegunka, skurcze jelit i odwodnienie organizmu. Po zakażeniu chorzy zazwyczaj przez kilka lat są odporni na dany gatunek bakterii. Choroba może też przejść w stan przewlekły.
Powikłania dotknąć mogą osoby niedożywione, chore na AIDS czy zmagające się z immunosupresją. Są to zapalenie spojówek i rogówki, nieropne zapalenie stawów, trombocytopenia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zespół hemolityczno-mocznicowy. Ma to związek przede wszystkim z zakażenie Shigella flexneri. Śmiertelność sięga wówczas 10%.
Czerwonka bakteryjna – diagnostyka
Biegunka to objaw mało charakterystyczny, który towarzyszyć może wielu schorzeniom. Dlatego w celu zdiagnozowania czerwonki bakteryjnej trzeba wykonać badanie mikrobiologiczne próbki stolca danej osoby. Dodatkowo wykonuje się niekiedy antybiogram, a więc badanie wrażliwości danego szczepu bakterii na antybiotyki. Dzięki temu można wdrożyć odpowiednie leczenie.
Badanie mikrobiologiczne stolca wykonywane jest też kilka dni po zakończeniu leczenia. W razie potrzeby trzeba je powtórzyć po 2 tygodniach. Badanie wykonuje się też u osób z otoczenia chorego.
W razie wykrycia zakażenia konieczna jest identyfikacja potencjalnego źródła zakażenia. W Polsce czerwonkę bakteryjną należy zarejestrować w Okręgowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Czerwonka bakteryjna – leczenie
W przypadku łagodnego zakażenia specjalistyczne leczenie nie jest konieczne. Wystarczy pamiętać o nawadnianiu organizmu i uzupełnianiu niedoborów elektrolitów.
W przypadku ciężkiego zakażenia konieczna jest antybiotykoterapia po wcześniejszym wykonaniu antybiogramu. W Polsce stosuje się ampicylinę i trimetoprim lub sulfametoksazol. Niestety niektóre szczepy są na te antybiotyki odporne.
W Polsce zgodnie z ustawą z roku 2001 o chorobach zakaźnych i zakażeniach obowiązkowe jest wykonywanie bakteriologicznego badania kału w kierunku nosicielstwa pałeczek jelitowych Salmonella i Shigella u osób, które pracują na stanowiskach bezpośredniego kontaktu z dziećmi do lat 6 i pracujących na stanowiskach, które wymagają bezpośredniego stykania się z artykułami żywnościowymi.
Najważniejsze informacje:
- Czerwonka bakteryjna jest chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie rodzaju Shigella. Jej objawami są biegunki, bóle brzucha i gorączka.
- Najciężej chorują małe dzieci i osoby z upośledzoną odpornością np. chorzy na AIDS.
- Czerwonka jest powszechna w biednych krajach Afryki, Azji i Ameryki Południowej.
- Powikłania dotknąć mogą osoby niedożywione, chore na AIDS czy zmagające się z immunosupresją.
- W Polsce czerwonkę bakteryjną należy zarejestrować w Okręgowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
- Lekkie zakażenie nie wymaga specjalistycznego leczenia, ale jedynie nawadniania organizmu.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest czerwonka bakteryjna?
- Czerwonka bakteryjna to schorzenie zakaźne, które jest skutkiem zakażenia bakterią Shigella. Objawia się nudnościami, gorączką i krwawymi stolcami.
- Jak się można zarazić czerwonką bakteryjną?
- Do zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną. Najczęściej chorują osoby zamieszkujące kraje biedne, w których poziom higieny jest niski.
- Jakie objawy daje czerwonka?
- Charakterystycznym objawem czerwonki są krwawe stolce. Pojawić się mogą także gorączka, nudności czy bóle brzucha.
