Choroby przyzębia

Choroby przyzębia mogą mieć wiele przyczyn. Zazwyczaj wywoływane są przez osadzanie się bakteryjnej płytki nazębnej. Dlatego tak ważna jest codzienna higiena jamy ustnej.

Choroby przyzębia – co warto na ten temat wiedzieć?

Jama ustna to nie tylko zęby. Choroby często obejmują także przyzębie, a więc okostną, dziąsła, kości wyrostka zębodołowego czy cement korzeniowy. 

Bardzo duże znaczenie ma rowek dziąsłowy. Zlokalizowany jest między brzegiem dziąsła i powierzchnią zęba, do której przylega. Jego dno wyściela nabłonek łączący, który formuje się w okresie wyrzynania zębów. Jeśli dojdzie do jego zniszczenia, niemożliwe jest jego odbudowanie się. Dlatego trzeba o ten element dbać. 

Przyzębie także kształtuje się w czasie procesu wyrzynania zębów. Ważne jest powstanie połączenia między dziąsłem a zębem w okolicy szyjki. Jego wysokość do około 30. roku życia pozostaje bez zmian. Potem zaczyna się obniżać – jest to starczy zanik przyzębia. Szyjki zaczynają się odsłaniać. Przebiega to na ogół bezobjawowo. Na zdjęciu RTG widać jednak poziomy ubytek kości. 

Przyzębie jest stelażem dla zębów. Podtrzymuje je, chroni i odżywia. Bierze udział w żuciu pokarmów czy mowie. 

W jamie ustnej żyje duża liczba drobnoustrojów. W większości przypadków nie powodują one chorób. Odpowiada za to sprawnie  działający organizm.

Choroby przyzębia – czynniki ryzyka

Choroby przyzębia to złożona grupa schorzeń. Do ich powstawania przyczynia się przede wszystkim płytka nazębna. Znaczenie mają poza tym osteoporoza, stres, palenie papierosów i czynniki genetyczne. 

Oto czynniki ryzyka chorób przyzębia:

1. Płytka nazębna – płytka bakteryjna ma formę miękkich złogów, które przylegają do zęba i tkanek miękkich, a także aparatów ortodontycznych czy uzupełnień protetycznych. Żyją tam bakterie, powodując różne procesy zapalne. Płytka bakteryjna powstaje w kilku etapach. Najpierw na zębach odkładają się lepkie białka śliny, a dopiero potem zasiedlają je bakterie. Z czasem pojawia się dojrzała płytka bakteryjna.
2. Palenie papierosów – sprzyja ona odkładaniu się złogów nazębnych, stwarza doskonałe warunki dla groźnych bakterii beztlenowych, powoduje zwiększoną produkcję substancji prozapalnych. 
3. Czynniki genetyczne – m.in. nieprawidłowa budowa kolagenu znajdującego się w ozębnej i dziąsłach. 
4. Wiek – w starszym wieku choroby przyzębia występują częściej, co ma związek z mniejszą odpornością organizmu. 
5. Płeć – choroby przyzębia częściej dotyczą mężczyzn, ale nie ma to związku z wiekiem. Po prostu mężczyźni częściej spożywają alkohol i palą papierosy, a także rzadziej odwiedzają stomatologa. 
6. Stres – hormony stresowe zmniejszają odporność organizmu.
7. Choroby ogólnoustrojowe – w tym cukrzyca, osteoporoza, AIDS, zespół Downa.
8. Czynniki stomatologiczne np.  źle wykonane wypełnienia liu uzupełnienie protetyczne. 
9. Nieprawidłowości w budowie jamy ustnej – nieprawidłowy zgryz, język olbrzymi. 

Choroby przyzębia – przyczyny i rodzaje

Choroby przyzębia to dość zróżnicowana grupa schorzeń. Mogą mieć one różne przyczyny. 

Wyróżnia się kilka rodzajów chorób przyzębia.

1. Zapalenia dziąseł wywołane jedynie płytką nazębną – popularne schorzenie, które atakuje najpierw brzeg dziąsła. Objawia się krwawieniem i brzękiem. To zmiany odwracalne, ale wymagają usunięcia płytki nazębnej.
2. Pokwitaniowe zapalenie dziąseł –  ma związek ze zmianami stężenia hormonów w organizmie. Zmiany cofają się po unormowaniu poziomu hormonów. 
3. Zapalenie dziąseł związane z menstruacją – pojawia się w okolicach owulacji i ma formę jasnoczerwonych, krwawiących zmian na brodawkach międzyzębowych.  Cofa się po owulacji. 
4. Guz ciążowy – pojawia się u kobiet w ciąży. Ma formę grzybowatego, czerwonego wzniesienia. Cofa się po porodzie. 
5. Objawy typowe dla cukrzycy – zapalenie przypomina to wywoływane przez płytkę. Pojawia się głównie u dzieci z niewyrównaną cukrzycą typu I. Wymaga unormowania poziomu cukru we krwi.
6. Objawy typowe dla białaczki – wybroczyny i nadżerki w błonie śluzowej. Dziąsła stają się czerwone, krwawią. Może dojść także do przerostu dziąseł w  okolicach brodawek międzyzębowych. Węzły chłonne ulegają powiększeniu. 
7. Objawy typowe przy stosowaniu niektórych leków – dochodzi wtedy do zapalenia polekowego, głównie rozrostowego. Są to preparaty przeciwdrgawkowe, immunosupresyjne (stosowane po przeszczepach), środki antykoncepcyjne, blokery kanałów wapniowych. Zapalenie zaczyna się zwykle po około 3 miesiącach. 
8. Choroby powodowane przez bakterie – często mają z wiązek z zakażeniami przenoszonymi drogą płciową. Pojawiają  się też ogólnoustrojowo gorączką i kiepskim samopoczuciem. Dziąsła krwawią, tworzą się na nich ropnie.
9. Choroby powodowane przez wirusy – wymienić tutaj trzeba wirus opryszczki HSV1, który ujawnia się przy zmniejszonej odporności.
10. Choroby przenoszone przez grzyby – grzybice także pojawiają się przy obniżonej odporności. Mają formę białego nalotu na języku, dziąsłach i policzkach. 
11. Dziedziczna włókniakowatość dziąseł –  popularna choroba dziedziczna dziąseł. Typowym jej ojcem jest duży przerost dziąseł.
12. Reakcje alergiczne – zdarzają się raczej rzadko i są trudne do zdiagnozowania. 
13. Uszkodzenia mechaniczne – np. na skutek leczenia stomatologicznego, ale na ogół wynikają z nieprawidłowego szczotkowania i nitkowania zębów.  
14. Przewlekłe zapalenie przyzębia – często dotyczy osób dorosłych i jest skutkiem obecności bakterii z płytki nazębnej. Zaobserwować wówczas można krwawienie, obrzęk, utratę kości wyrostka zębodołowego czy dużą ruchomość zębów. Zapalenie postępuje wolno, ale za to systematycznie.
15. Agresywne zapalenie przyzębia – dotyczy głównie osób do 30. roku życia. Ma często charakter dziedziczny. Proces postępuje szybko, ale może się też nagle cofnąć. 
16. Martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł i przyzębia – efekt ostrej infekcji bakteryjnej. Objawia się martwicą i owrzodzeniem szczytów brodawek międzyzębowych, silnym bólem, brzydkim zapachem z ust czy kiepskim samopoczuciem. Proces zapalny może się rozszerzyć, prowadząc do martwicy ozębnej i kości wyrostka zębodołowego. 
17. Ropnie – dziąseł, przyzębny, ostry ropień przyzębny, przewlekły ropień przyzębia i ropień okołokoronowy.

Choroby przyzębia – objawy

Wyróżnia się wiele chorób przyzębia, ale wiele z nich ma zbliżone do siebie objawy. Są to zaczerwienienie dziąseł, obrzęk, wysięk ze szczeliny dziąsłowej czy krwawienie.

Choroby przyzębia – diagnostyka

Choroby przyzębia to szeroka kategoria chorób. Ich diagnostyka nie należy więc do najłatwiejszych. Stomatolog powinien w tym przypadku przeprowadzić szczegółowy wywiad lekarski i wykonać badanie wewnątrzustne. Zwykle konieczne jest też wykonanie zdjęcia RTG.

Choroby przyzębia – leczenie

Leczenie chorób przyzębia ma ścisły związek z ich profilaktyką. Podstawa to odpowiednia higiena jamy ustnej. Trzeba redukować poziom płytki bakteryjnej poprzez szczotkowanie zębów czy ich płukanie. Podobne funkcje pełnią specjalne zabiegi – skaling naddziąsłowy i poddziąsłowy, irygacja cz piaskowanie. Niestety często to i tak za mało. 

1. Leczenie chirurgiczne obejmuje wiele zabiegów. Kiretaż to zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym, który polega na usunięciu tkanek zmienionych chorobowo. Gingiwektomia to zabieg wykonywany na dziąsłach, którego celem jest usunięcie kieszonek i poprawienie kształtu dziąseł. Osteoplastyka poprawia kształt wyrostka zębodołowego. Poszerzenie strefy dziąsła wykonuje się w celu uzyskania dodatkowej strefy chroniącej tkanki przyzębia przed urazami. Westibuloplastyka jest zabiegiem, który pogłębia zbyt płytki przedsionek jamy ustnej. Pokrywanie recesji dziąsła polega na pokrywaniu tkanką miejsc, w których dziąsła uległy obniżeniu. Wykonuje się też zabiegi na wędzidełkach.
2. Regeneracja tkanek przyzębia – choroby przyzębia oznaczają często nieodwracalne zniszczenia. Stosuje się więc zabiegi, które mają na celu poprawę stanu przyzębia. 
3. Biostymulacja laserowa – pobudzenie pozytywnych przemian w tkankach i uzyskanie efektu przeciwbólowego oraz przeciwzapalnego. 
4. Antybiotykoterapia – jedynie w niektórych przypadkach np. przy wrzodziejącym zapaleniu dziąseł i przyzębia. Nie należy bowiem z nimi przesadzać. 

Czy w tym przypadku sprawdza się leczenie domowe? Raczej trzeba stosować się do zaleceń lekarza. Dodatkowo można:

• stosować napary z ziół np. rumianka, nagietka czy czarnego bzu,
• sięgnąć po specjalne pasty przeciwzapalne,
• stosować wspomagająco żele przeciwzapalne na dziąsła,
• wykorzystywać specjalne płukanki,
• jeść świeży czosnek, który stymuluje układ odpornościowy.