Chlamydioza

Chlamydioza to choroba przenoszona drogą płciową. Wywołuje ją bakteria Chlamydia trachomatis. Jest bardzo niebezpieczna. Przez wiele miesięcy może bowiem nie dawać żadnych objawów. Nieleczona powoduje nieodwracalne uszkodzenie narządów rozrodczych.

Chlamydioza – czym jest?

Chlamydioza to choroba przenoszona drogą płciową, którą rocznie zaraża się aż 90 milionów osób. Popularna jest przede wszystkim wśród osób młodych. Pierwsze zakażenia tego typu stwierdzano w Chinach już w XXVII wieku p.n.e., a także w starożytnym Egipcie, Grecji czy Rzymie. 

Chlamydioza jest niebezpieczna, bo może nie dawać żadnych objawów. Wiele osób nie jest świadomych zarażenia. Tymczasem konsekwencje tej choroby są bardzo poważne. Dojść może w tym przypadku do nieodwracalnego uszkodzenia narządów rozrodczych u kobiet i mężczyzn. Czasem chlamydioza jest przyczyną niepłodności. W czasie ciąży powodować może uszkodzenie płodu. U noworodków z kolei rozwija się zapalenie spojówek czy zapalenie dróg oddechowych.

Chlamydioza – przyczyny

Chlamydioza wywoływana jest przez bakterię Chlamydia trachomatis, która pasożytuje w komórkach. Gatunek ten obejmuje dwa biotypy:

1. Trachoma składający się z 14 serotypów. Serotyp A, B i C wywołują jaglicę i ślepotę. Serotypy D-K z kolei odpowiadają za zapalenie szyjki macicy, odbytnicy czy cewki moczowej. 
2. Lymphogranuloma venereum, gdzie serotypy L1-L3 odpowiadają za za ziarnicę weneryczną pachwin, która przenoszona jest drogą płciową. Popularna jest w krajach tropikalnych.

Chlamydioza – jak przebiega choroba?

Bakterie Chlamydia trachomatis przechodzą przez dwie fazy rozwojowe.

Pierwsza faza iniekcyjne polega na wytwarzaniu ciałek elementarnych, które przyczepiają się do komórek gospodarza i wynikają do ich wnętrza. Tam ulegają zniszczeniu i tworzą inkluzje. To faza replikacyjna, gdy bakterie zaczynają się namnażać. W inkluzjach tworzą się ciała retikularne.  Bakterie stają się aktywne metabolicznie. Jedno ciało daje początek nawet 1000 ciałek elementarnych. Następnie zaczyna się kolejna faza iniekcyjna. Rozpad i śmierć komórek częściowo odpowiadają za odpowiedź zapalną. Przewlekłe zapalenie oznaczać może uszkodzenie tkanek. 

Chlamydia trachomatis to najpopularniejsza na świecie bakteria przenoszona drogą płciową. Zazwyczaj zakażenie dotyczy mężczyzn w wieku od 20 do 24 lat i kobiet w wieku 16-19 lat. Chlamydioza nazywana jest chorobą milczącą, bo w 75% przypadków nie daje żadnych objawów. Nie znana jest dokładna długość okresu iniekcji. 

W przypadku kobiet bakterie zakażają szyjkę macicy i cewkę moczową. Często dochodzi do zapalenia szyjki macicy. Pojawiają się ropne upławy, a niekiedy i pieczenie w czasie oddawania moczu. Potem zapalenie się rozprzestrzenia do jajowodu. U niektórych kobiet zauważalne są pewne objawy w postaci bólu w podbrzuszu, nudności, gorączki czy nasilonego krwawienia miesiączkowego. Chlamydie mogą też rozprzestrzenić się do odbytnicy. 

Tego typu zakażenie szyjki macicy może zwiększyć ryzyko choroby nowotworowej. Przewlekłe i wielokrotne zakażenia prowadzą do nadmiernego bliznowacenia. Powstaje niepłodność mechaniczna, która jest efektem niedrożności jajowodów. Niekiedy chlamydioza powoduje też zapalenie jajników.

U mężczyzn charakterystycznymi objawami chlamydiozy są nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej czy zapalenie odbytu. Dojść może też do zapalenia gruczołu krokowego. 

Na skutek autoinokulacji u osób dorosłych pojawić się może wtrętowe zapalenie spojówek. To efekt przypadkowego przeniesienia bakterii z okolic intymnych do okna. Schorzenie to nie powoduje ślepoty – w przeciwieństwie do jaglicy.  

Gdy bakterie trafią do stawów, rozwija się odczynowe zapalenie stawów. To choroba o ostrym przebiegu, która zajmuje do 10 stawów. Rozwija się przede wszystkim w kończynach dolnych. W badaniach RTG nie widać jednak zmian destrukcyjnych. Dochodzi czasem także do zapalenia więzadeł. Schorzenie zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku lub kilkunastu miesięcy. Zdarzyć się jednak może, że dojdzie do rozwoju zespołu Reitera. To reaktywne, seronegatywne zapalenie stawów obwodowych, które trwa powyżej miesiąca. Towarzyszy mu zapalenie cewki moczowej lub szyjki macicy. 

Chlamydia czasami rozwija się też w gardle po stosunku oralnym. 

Chlamydiowe zakażenie noworodków to wynik zakażenia wewnątrzmacicznego lub okołoporodowego. W niektórych przypadkach dochodzi do przedwczesnego porodu. U dzieci, które uległy zakażeniu rozwinąć się może zapalenie spojówek czy zapalenie płuc.

Chlamydioza – jak można się zarazić?

Chlamydiozą zarazić się można w czasie stosunku seksualnego, również oralnego i analnego. Rzadziej do zakażenia dochodzi przez zabawki erotyczne różnego rodzaju. 

Chlamydią zarazić się może każda osoba aktywna seksualnie. Im więcej ma partnerów seksualnych, tym większe jest tego ryzyka. Podatne na zakażenie są w dużej mierze młode dziewczyny, gdyż ich szyjki macicy nie są jeszcze w pełni rozwinięte. 

Chlamydioza wymaga podjęcia natychmiastowego leczenia, co jest dość łatwe. Trzeba bowiem przez kilka dni stosować odpowiedni antybiotyk. Konieczne jest podjęcie terapii przez oboje partnerów seksualnych.

Chlamydioza – objawy

Objawy chlamydiozy są podobne niezależnie od płci. W przypadku mężczyzn u 50% osób choroba układu moczowo-płciowego rozwija się bezobjawowo. Zapalenie pojawia się w ciągu 7-21 dni od zakażenia. Jej symptomami są:

• wycieki surowiczo-ropne z penisa, 
• częstomocz,
• uczucie pieczenia podczas oddawania moczu,
• swędzenie w okolicach cewki moczowe,
• ból jąder (rzadko).

U kobiet z kolei objawami zapalenia szyjki macicy są:

• śluzowo-ropna wydzielina,
• ból podbrzusza,
• krwawienie między miesiączkami,
• krwawienie po stosunku, 
• nadżerka w obrębie szyjki macicy,
• widoczne w obrazie cytologicznym cechy stanu zapalnego. 

Przy zakażeniu w okolicach odbytu kobiety i mężczyźni odczuwać mogą ból. Pojawić się też może krwawienie.

Objawami zapalenia spojówek są w tym przypadku:

• światłowstręt,
• łzawienie oczu, 
• obrzęk powiek,
• śluzowo-ropna wydzielina.

Zapalenie gardła przebiega bezobjawowo.

Objawy kliniczne zakażenie, które matka przekazała dziecku, widoczne są do szóstego miesiąca życia. Rozwinąć się może np. zapalenie spojówek. Czasem dochodzi do tego zapalenie ucha środkowego. U kilkunastu procent dzieci rozwija się zapalenie płuc. 

Chlamydioza – diagnostyka

Szybkie rozpoczęcie leczenia może skutecznie zapobiec poważnym powikłaniom choroby. Dlatego w razie pojawienia się niepokojących objawów, trzeba się od razu udać do lekarza. Warto też zrezygnować ze stosunków seksualnych. 

O ewentualnym zakażeniu trzeba poinformować swoich partnerów seksualnych z ostatnich 60 dni. Aż do końca terapii nie można wznawiać aktywności seksualnej. 

Diagnozę postawić może w tym przypadku ginekolog, urolog, wenerolog lub lekarz pierwszego kontaktu. 

Do postawienia diagnozy w przypadku kobiet konieczne jest pobranie wymazu szczoteczkowego z szyjki macicy. U mężczyzn pobiera się mocz, rzadziej wydzielinę gruczołu krokowego. Przydatne są też wymazy z cewki moczowej, dróg oddechowych, oka czy okolic odbytu. 

Po zakończeniu leczenia powtórzenie badań nie jest konieczne, bo antybiotykoterapia jest w tym przypadku bardzo skuteczna.

Chlamydioza – leczenie

Chlamydiozę można dość łatwo wyleczyć za pomocą antybiotyków. Zazwyczaj stosuje się pojedyncza dawkę azytromycyny lub tygodniową terapię doksycykliną. Alternatywnie wykorzystać można erytromycynę czy ofloksacynę. Dwie ostatnie substancje są zakazane jedynie u kobiet w ciąży. 

Aż do zakończenia leczenia trzeba zrezygnować ze współżycia, gdyż grozi to ponowną infekcją. 

Chlamydioza – powikłania

Chlamydioza, która nie jest leczona, skutkować może różnymi powikłaniami. Zazwyczaj dotyczy to kobiet.

1. Niepłodność.
2. Zapalenie narządów miednicy mniejszej (u 40% kobiet).
3. Chroniczny ból miednicy.
4. Zapalenie okołowątrobowe.
5. Zakażenie dziecka (przedwczesny poród, śmierć okołoporodowa, zapalenie spojówek, zapalenie płuc).
6. Zapalenie jąder i najądrzy (głównie u mężczyzn poniżej 35. roku życia).
7. Zapalenie spojówek.
8. Zapalenie gruczołu krokowego
9. Reaktywne zapalenie stawów (zespół Reitera).
10.  Rak szyjki macicy.
11.  Zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych.
12.  Zakażenie wirusem HIV.