Bulimia

Bulimia to zaburzenia odżywiania, ale ich źródło znajduje się w głowie. To poważna choroba psychiczna, która może skończyć się bardzo źle. Pierwszym jej objawem są zepsute zęby.

Bulimia – czym właściwie jest?

Bulimia to popularne zaburzenie odżywiania. Dotyka nawet 9% osób na całym świecie, przede wszystkim dziewczyny w wieku nastoletnim. W Polsce na bulimię choruje 2% młodzieży i 1,3% osób dorosłych. Schorzenie typowe jest dla płci żeńskiej. Mężczyźni i chłopcy cierpią na nie znacznie rzadziej.

Bulimia to napadowe objadanie się, po którym następuje głodówka lub prowokowanie wymiotów. Dzięki temu ma zostać zahamowany przyrost masy ciała. Bulimicy odczuwają silne wyrzuty sumienia, gdy jedzą. Zaczynają skupiać się w 100% na tym temacie. 

Bulimia jest choroba psychiczną. Wymaga leczenia psychiatrycznego i psychoterapeutycznego. Bulimia nazywana jest zresztą żarłocznością psychiczną.

Bulimia – typy i podtypy

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje bulimii:

1. Typ  przeczyszczający, gdy bulimik dąży po napadzie obżarstwa do szybkiego wydalenia jedzenia. Prowokuje więc wymioty czy bierze środki na przeczyszczenie. Przyjmuje niekiedy leki diuretyczne, które pobudzają pracę nerek i przyczyniają się do usuwania wody z organizmu. 
2. Typ nieprzeczyszczający, gdy nie ma miejsca prowokowanie wymiotów lub biegunek. Bulimik zaczyna jednak stosować ścisłą dietę w formie głodówki. Czasem dodatkowo intensywnie ćwiczy fizycznie. 

Podtypem choroby jest bulimia sportowa – ćwiczeniowa. Formą kompensacji są w tym przypadku intensywne ćwiczenia fizyczne. Przypadłość ta nie ma nic związanego ze sportowcami. To forma bulimii nieprzeczyszczającej. Cierpią na nią osoby, które mają problem z wypróżnianiem się lub nie potrafią stosować głodówek. 

Kolejnym rodzajem bulimii jest bulimia anorektyczna. W praktyce jest to jednak anoreksja bulimiczna. Anoreksja to choroba, w której pacjent odczuwa jadłowstręt psychiczny. Zaczyna ograniczać ilość spożywanych kalorii. Zaczyna chudnąć, co kończy się wieloma groźnymi powikłaniami. Anoreksja bulimiczna dotyczy tych osób, których postępowanie łączy w sobie cechy dwóch schorzeń. Są to stosowanie restrykcyjnej diety i prowokowanie wymiotów. 

Mniej znanym pojęciem jest bulimia alkoholowa BA zwana anoreksją alkoholową AA. Jej istotą jest zastępowanie jedzenia alkoholem. Chory nie je, aby pić więcej alkoholu i nie przy tym nie przytyć. Cechami typowymi dla tej odmiany bulimii są:

• uzależnienie od alkoholu,
• ograniczenie jedzenia w dzień, aby wieczorem pić alkohol,
• negatywny obraz własnego ciała,
• spadek masy ciała. 

Konsekwencjami bulimii alkoholowej są:

• uszkodzenie mózgu i innych narządów,
• choroby kości,
• problemy z sercem,
• zaburzenia pracy układu pokarmowego.

Bulimia – przyczyny

Przyczyny bulimii są złożone i skomplikowane. Często choroba wynika z braku akceptacji własnej fizyczności. Dotyczy to przede wszystkim kobiet. Eksperci są zdania, że bulimia pojawia się niekiedy u osób, które mają cechy osobowości borderline. Są chwieje psychicznie, podatne na uzależnienia i pełne lęku. 

Nie bez znaczenia są poza tym zaburzenia hormonalne, które dotyczą układu serotoninergicznego. Napady objadania się często pojawiają się jesienią i zimą, gdy aktywność serotoninergiczna jest niska. 

Ponadto skłonność do bulimii w dużej mierze jest powodowana przez czynniki genetyczne. Na chorobę zapaść mogą osoby, u których krewnych także ją zdiagnozowano.

Bulimia – objawy

Dla bulimii charakterystyczne są następujące objawy:

• problemy z zębami i dziąsłami np. próchnica i stany zapalne; to efekt działania kwasów żołądkowych, które trafiają do jamy ustnej razem z wymiotami,
• suchość w ustach wynikająca ze zmniejszonego wydzielania śliny,
• sucha skóra i włosy na skutek odwodnienia,
•  zgaga, a więc pieczenie w przełyku,
• zaburzenia pracy serca, które mają związek z utratą dużej ilości elektrolitów np. potasu,  
• zmęczenie osłabienie, rozdrażnienie, ospałość,
• utrata naturalnej perystaltyki  jelit,
• twarz chomika, a dokładniej opuchlizna na policzkach wynikająca z zapalenia ślinianek,
• objaw Russela, a więc blizny na palcach będące skutkiem prowokowania wymiotów,
• zaburzenia menstruacji i problemy z zajściem w ciążę. 

Co ciekawe, bulimia rzadko wiąże się z utratą masy ciała. 

Bulimia – diagnostyka

Rozpoznanie bulimii wcale nie jest proste, bo często jej objawy są utajone, a pacjent wcale nie traci dużej liczby kilogramów. Bulimię diagnozuje się gdy:

• przynajmniej dwa razy w ciągu tygodnia chory ma napady wilczego głodu,
• pacjent w czasie jedzenia koncentruje się tylko na tym,
• po epizodach żarłoczności następują fazy kompensacji np. prowokowanie wymiotów czy stosowanie środków na przeczyszczenie lub głodówek,
• chory ma zaburzony obraz samego siebie i boi się przybrać na wadze.  

Lekarze posługują się w tym przypadku Kwestionariuszem Zaburzeń Odżywiania EDI. Zawiera on aż 64 szczegółowe pytania. 

Bulimię trzeba odróżnić od innych chorób dających podobne objawy. Przykładem jest wspomniana anoreksja. Anorektycy chcą schudnąć, ale nie mają epizodów żarłoczności. Dlatego zazwyczaj ważą mało. Z czasem anoreksja przeradza się jednak w bulimię. 

Poza tym wykluczyć trzeba inne choroby np. niewydolność nerek, chorobę Leśniowskiego-Crohna, zaburzenia wydzielania wewnętrznego, guzy mózgu, depresję, choroby genetyczne np. zespół Pradera-Wille’go czy uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. 

W chorobie Leśniowskiego-Crohna, która jest przewlekłym stanem zapalnym przewodu pokarmowego, pojawiają się np. biegunki. Inne choroby wiążą się z kolei z bardzo dużym apetytem. 

Bulimia – leczenie

Leczenie bulimii jest bardzo trudne. Wykorzystuje się w tym przypadku psychoterapię i farmakologiczne leczenie psychiatryczne. Podstawą jest kontakt z psychoterapeutą. Jeśli to nie przynosi efektów, konieczna jest pomoc psychiatry. Wtedy trzeba też na ogół wdrożyć odpowiednie leki. 

Psychoterapia to proces długotrwały, który niekiedy trwa wiele lat. Bulimię w Polsce można leczyć za darmo w ramach NFZ. Istnieją poradnie, które przyjmują takich pacjentów. Do psychiatry nie trzeba skierowania, ale oczekiwanie na wizytę bywa bardzo długie. 

W psychiatrycznym leczeniu farmakologicznym bulimii wykorzystuje się inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI. Przechwytują one serotoninę i zwiększają jej poziom w mózgu. Wykorzystuje się je w leczeniu depresji. W przypadku bulimii dobrze sprawdza się fluoksetyna, która wpływa nie tylko na zaburzenia depresyjne, ale i kompulsywno-obsesyjne. Hamuje napady obżarstwa i działania kompensacyjne. Tego typu leki nie hamują jednak apetytu. 

Bulimia – regeneracja organizmu

Regeneracja po bulimii to w dużej mierze kwestia indywidualna. Na pewno trzeba wyleczyć swoje zęby. Należy stosować normalną, zdrową dietę. Zakazane są diety redukcyjne. Kluczem do sukcesu jest powrót do regularności. Warto jeść pięć posiłków dziennie w równych odstępach czasu. Ich kaloryczność dobrze jest ustalić z dietetykiem.

Bulimia a ciąża i karmienie piersią

Bulimia dotyczyć może kobiet ciężarnych. Skończyć się to może bardzo źle, bo poronieniem lub przedwczesnym porodem. Dziecko bulimiczki może mieć też pewne wady wrodzone np. rozszczep podniebienia lub warg. Trzeba więc monitorować ciążę. 

Ciąża w przypadku bulimiczek często nie jest planowana. Choroba  ta rozregulowuje bowiem cykl miesiączkowy. Czasem prowadzi do zaniku jajeczkowania i miesiączkowania. Wiele kobiet rezygnuje się ze stosowania antykoncepcji.

Bulimia i jej skutki

Bulimia  prowadzić może do:

• uszkodzenia zębów,
• nieprawidłowości w układzie moczowym,
• spowolnienia lub zahamowania motylki jelit,
• raka przełyku lub krtani,
• zapalenia przełyku,
• problemów w obrębie układu krwiotwórczego,
• nieregularnych miesiączek,
• cukrzycy typu 2, 
• zaburzeń snu,
• kamicy nerkowej,
• nadciśnienia tętniczego. 

Powikłania często pojawiają się dopiero po jakimś czasie i trudno jest je powiązać z bulimią.