Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek
Choroby

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek to skutek nieprawidłowego działania układu odpornościowego. Objawia się obrzękami nóg i okolic oczu. Do postawienia diagnozy konieczna jest w tym przypadku biopsja.

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek – charakterystyka

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek to  choroba kłębuszków nerkowych. Ulegają one uszkodzeniu na skutek nieprawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.

Nerki to parzyste narządy zlokalizowane w jamie ustnej. Wchodzą w skład ludzkiego układu moczowego. To one produkują mocz i usuwają z organizmu szkodliwe substancje. Nerki buduje nefron. Zbudowany jest z cewki i kłębuszka nerkowego. W naczyniach kłębuszka ma miejsce filtrowanie krwi i to tam zaczyna się produkcja moczu. Każda nerka to około milion nefronów. 

Układ odpornościowy chroni ludzki organizm przed bakteriami, wirusami czy grzybami. Czasem jednak zaczyna atakować swoje własne komórki – nie wiadomo dlaczego się tak dzieje. Tak jest w przypadku błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek. 

Choroba ta zazwyczaj ogranicza się do nerek. Mowa tutaj o jej postaci pierwotnej. Jej przyczyna nie jest wówczas znana. W trybie wtórnym schorzenie obejmuje cały organizm. Problem ten dotyka głównie dzieci. W obu przypadkach dochodzi do niszczenia struktur kłębuszków nerkowych. Powoduje to nieprawidłową utratę białek krwi z moczem i zespół nerczycowy. 

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek – przyczyny

Przyczynami wtórnego błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek są sarkoidoza, nowotwory płuc i żołądka, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, toczeń rumieniowaty układowy oraz niektóre leki.

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek – objawy

Na ogół błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek ma formę zespołu nerczycowego. Podstawowym objawem są obrzęki. Ich nasilenie zależy od stopnia uszkodzenia kłębuszków i traconego białka. Pojawiają się głównie na kostkach, a u dzieci w okolicach oczu. Oczywiście obrzęki związek też mogą mieć z innymi schorzeniami np. kardiologicznymi. 

Inne objawy błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek to:

  • nadciśnienie tętnicze,
  • krwiomocz.

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek – diagnostyka

Niestety choroby nerek często mają na początku mało charakterystyczne objawy. Dlatego wykrywane są dość późno. Jednak pojawienie się krwiomoczu czy nagła opuchlizna nóg powinny być zawsze sygnałem, aby szybko zwrócić się do lekarza. 

Czasem zwykłe badanie krwi i moczu może już wskazywać na uszkodzenie nerek. W razie potrzeby konieczna bywa konsultacja nefrologiczna. 

Do monitorowania funkcji nerek wykorzystywany jest parametr GFR – współczynnik przesączania kłębuszkowego. Wyznacza się go na podstawie klirensu kreatyniny. Kreatynina produkowana jest przez mięśnie. Nie jest wchłaniania w organizmie i jest usuwana z niego przez nerki. Klirens oblicza się  na podstawie jej stężenia we krwi i w wydalanym moczu w ciągu doby. Bada się też stężenie kreatyniny osoczowej. Służą do tego odpowiednie wzory.

Bardzo ważna w diagnostyce błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek jest biopsja nerki. Polega ona na pobraniu fragmentu nerki i jego obserwacji pod mikroskopem. Czasem dodatkowo zalecane jest badanie USG układu moczowego kolejnego dnia.

Biopsja nerki – krótka charakterystyka

Wiele chorób kłębuszków nerkowych daje podobne objawy. Ich zróżnicowanie nie jest proste. Tymczasem często trzeba jak najszybciej rozpocząć  odpowiednie leczenie. Dlatego wielokrotnie biopsja nerki jest niezbędna do postawienia prawidłowej diagnozy. Są jednak do tego pewne przeciwwskazania – ciężkie nadciśnienie tętnicze, zaburzenia krzepnięcia krwi, wielotorbielowatość  nerki, nowotwory nerek czy zmiany ropne w nerkach.

Po samej biopsji pojawić się też mogą pewne powikłania – krwiomocz czy niewielkie krwiaki. Rzadziej mają miejsce poważne krwawienia w jamie brzusznej.

Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek – leczenie

Leczenie ma w tym przypadku charakter wielokierunkowy. Jego podstawowym zadaniem jest zahamowanie postępu uszkodzenia funkcji nerek. Pacjentowi podaje się leki zmniejszające białkomocz i obniżające poziom lipidów we krwi.

Niekiedy trzeba rozpocząć leczenie, które ma zahamować nieprawidłową czynność układu odpornościowego. Jest to tzw. leczenie immunosupresyjne. 

W przypadku błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek, które rozwinęło się po stosowaniu niektórych leków, może dojść do ustąpienia objawów choroby po ich odstawieniu.  Jest to możliwe także we wtórnych typach błoniastego KZN. Są też sytuacje, gdy schorzenie składa się z faz zaostrzeń i remisji. Trzeba w tym  czasie pozostawać pod stałą kontrolą lekarza. Niestety u niemal 50% pacjentów w ciągu 15 lat dochodzi do bardzo dużego uszkodzenia funkcji nerek. 

Najważniejsze informacje:

  • Błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek to choroba, która ma podłoże autoimmunologiczne.
  • Cechami charakterystycznymi dla błoniastego kłębuszkowego zapalenia nerek są obrzęki kostek i opuchlizna w okolicach oczu (zwłaszcza w przypadku dzieci).
  • Diagnozę postawić można w tym przypadku po wykonaniu biopsji nerki.
  • Niestety często błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek po kilkunastu latach prowadzi do poważnego uszkodzenia nerek.

FAQ - Najczęsciej zadawane pytania

Czy kłębuszkowe zapalenie nerek jest wyleczalne?
Sporo zależy od jego przyczyny. Jeśli wynika ze stosowania niektórych leków, po ich odstawieniu objawy mogą ustąpić. Zdarza się jednak, że choroba składa się z okresów zaostrzeń i remisji.
Jak się objawia kłębuszkowe zapalenie nerek?
Zaniepokoić powinny z pewnością nagle opuchnięte podudzia i kostki. U dzieci opuchlizna pojawia się w okolicach oczu.
Co uszkadza kłębuszki nerkowe?
Mogą być to niektóre leki i choroby np. wirusowe zapalenie wątroby typu B i C.