Badanie GFR to wskaźnik przesączania kłębuszkowego. Dzięki niemu możliwe jest dokonanie oceny funkcjonowania nerek. Badanie to najczęściej zlecane jest przy podejrzewaniu schorzeń tego narządu lub zaburzenia w jego funkcjonowaniu.
Badanie GFR – co to jest?
GFR określa filtrację kłębuszkową w organizmie człowieka. Dokładnie oznacza ilość krwi, która została przefiltrowana przez nerki. Nerki są jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka i pełnią w nim niezwykle istotne funkcje. Jest to przede wszystkim funkcja wydalnicza, dzięki której możliwe jest oczyszczanie ustroju z wszelkich niepotrzebnych oraz szkodliwych substancji.
Działanie nerek pośrednio wpływa także na funkcjonowanie innych narządów i układów w ciele człowieka, ponieważ reguluje gospodarkę kwasowo-zasadową organizmu, a także normalizuje ciśnienie tętnicze krwi oraz objętość płynów. Badanie GFR umożliwia dokonanie oceny stanu nerek przez lekarza. Dlatego wykonuje się je przy występowaniu objawów zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu nerek. Nieprawidłowy wynik badania będzie podstawą do dalszej diagnostyki oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Wskazania do badania GFR
Istnieją pewne wskazania do wykonania badania GFR. Przede wszystkim są to różne objawy, które mogą świadczyć o zaburzonej pracy nerek lub występowaniu schorzeń tego narządu. Wśród głównych objawów sugerujących problemy z nerkami można wskazać następujące:
- występowanie obrzęków,
- świąd skóry,
- przyciemnienie powłok skórnych.
O problemach z nerkami mogą świadczyć także objawy związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu moczowego. Może to być zmniejszona ilość oddawanego moczu, zwiększenie częstotliwości wizyt w toalecie, a także uczucie pieczenia podczas wydalania moczu. Mocz może się pienić i może w nim nawet pojawiać się krew.
Zaburzone funkcjonowanie nerek może się także objawiać problemami ogólnoustrojowymi.
Wśród nich można wymienić następujące:
- osłabienie i zmęczenie,
- nadciśnienie tętnicze,
- bóle głowy,
- promieniujące bóle lędźwiowe,
- problemy z koncentracją i snem,
- brak apetytu,
- skurcze mięśni,
- nudności i wymioty.
Na czym polega badanie GFR?
Badanie GFR realizowane jest zarówno z krwi, jak i moczu. W celu jego wykonania konieczne jest pobranie próbki krwi z żyły łokciowej, a także pobranie moczu. W tym przypadku zalecana jest dobowa zbiórka moczu. Badanie funkcji nerek powinno być analizowane z uwzględnieniem różnych czynników. Wśród nich wymienia się wiek, płeć, rasę, a także masę ciała pacjenta.
Poziom GFR
Wskaźnik GFR obliczany jest na podstawie stężenia kreatyniny we krwi i w moczu pacjenta. Poziom kreatyniny waha się w ciągu doby, dlatego konieczne jest wykonanie dobowej zbiórki moczu. Wynik badania przesączania kłębuszkowego ustalany jest na podstawie stosunku kreatyniny we krwi do kreatyniny w moczu i umożliwia ocenę pracy nerek.
Przeciwwskazania do badania GFR
Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania badania GFR. Jego efektem mogą być jedynie typowe dla pobrania krwi dolegliwości, takie jak siniaki i krwiaki w miejscu w kłucia. Mogą się pojawić również niewielkie dolegliwości bólowe w miejscu pobrania.
Badanie GFR – normy
Normy dla badania GFR są ustalane indywidualnie dla poszczególnych grup pacjentów. Uważa się, że eGFR norma u dorosłych to mniej więcej 90 ml/min/1,73 m². W przypadku kobiet jest to maksymalnie do 120 ml/min/1,73 m². Natomiast dla mężczyzn maksymalnie do 130 ml/min/1,73 m². EGFR powyżej 60 co oznacza? O zaburzonej pracy nerek może świadczyć badanie GFR pomiędzy 60 a 89 ml/min/1,73 m². Jednak wynik przeprowadzonego badania każdorazowo powinien być przeanalizowany przez lekarza, który go odpowiednio zinterpretuje.
Poziom gfr >60 ml/min/1,73 m² najczęściej świadczy o występowaniu zaburzonej pracy nerek. Natomiast wynik wskaźnika poniżej 30 ml/min/1,73 m² może oznaczać dość poważne schorzenia nerek. Badanie GFR, czyli klirens kreatyniny, umożliwia także dokonanie oceny stopnia zaawansowania choroby nerek. Wskazuje się na pięć poziomów nieprawidłowego funkcjonowania tego narządu:
- choroba nerek z prawidłowym wynikiem badania GFR,
- przewlekła niewydolność nerek we wczesnej postaci,
- niewydolność nerek w stopniu umiarkowanym,
- przewlekła niewydolność nerek w ciężkiej postaci,
- schyłkowa przewlekła niewydolność nerek.
Jak interpretować wynik GFR?
Obliczenie wyniku badania GFR najczęściej realizowane jest przez lekarza, który korzysta ze specjalnego wzoru MDRD. Podczas dokonywania obliczeń bierze się pod uwagę przede wszystkim poziom kreatyniny we krwi, ale także wiek, płeć, rasę pacjenta oraz jego masę ciała. Wartości referencyjne dla badania GFR zależne są również od laboratorium wykonującego analizę. Wynik badania GFR można obliczyć samodzielnie. Jest to możliwe dzięki skorzystaniu z kalkulatora GFR, który można znaleźć na wielu stronach internetowych. Wystarczy wpisać w nim odpowiednie dane, a możliwe będzie ustalenie wyniku, który powinno się skonsultować z lekarzem.
GFR wg MDRD obniżone może świadczyć o występowaniu innych problemów zdrowotnych. Wśród nich wymienia się niedrożność nerek, infekcję dróg moczowych, a nawet niewydolność serca. Natomiast podwyższony wskaźnik GFR może występować w czasie ciąży i może także wskazywać na pojawienie się cukrzycy. Wynik badania GFR może zostać zafałszowany przez stosowanie niektórych leków, a także uprawianie intensywnej aktywności fizycznej.
Ile kosztuje badanie GFR? Jaka jest cena?
Koszt wykonania badania GFR w dużej mierze zależny jest od oferty wybranego laboratorium. GFR cena wynosi najczęściej od 7 do 15 zł. Możliwe jest wykonanie tego badania za darmo, jeśli uzyska się skierowanie od lekarza. Badanie GFR nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent powinien stawić się na badanie w godzinach porannych oraz być na czczo. Nie powinien również uprawiać intensywnej aktywności fizycznej przed badaniem.
Najważniejsze informacje:
- Badanie glomerular filtration rate - GFR jest powszechnie stosowanym testem diagnostycznym do oceny funkcji nerek.
- GFR jest miarą, która określa, jak dobrze nerki oczyszczają krew z substancji toksycznych i odpadowych.
- Wysoki poziom GFR wskazuje na dobrą funkcję nerek, podczas gdy niski poziom może świadczyć o upośledzonej pracy nerek.
- Klirens kreatyniny jest to najpopularniejsza metoda oceny GFR. Polega on na pomiarze stężenia kreatyniny we krwi i moczu. Próba obejmuje pobranie próbki moczu na 24 godziny oraz krwi do oznaczenia stężenia kreatyniny. Na podstawie wyników obu pomiarów oblicza się klirens kreatyniny, który jest wskaźnikiem GFR.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest za badanie GFR?
- GFR to skrót od angielskiego terminu "glomerular filtration rate", co w języku polskim oznacza "wskaźnik filtracji kłębuszkowej". GFR jest miarą, która określa szybkość, z jaką nerki filtrują krew i usuwają z niej substancje toksyczne i odpadowe. Jest to ważny parametr służący ocenie funkcji nerek.
- Jaki wynik GFR powinien niepokoić?
- W ogólnych warunkach, GFR poniżej 60 ml/min/1,73m² może wskazywać na obniżoną funkcję nerek. Wartość ta jest często stosowana jako granica rozpoznania przewlekłej choroby nerek.
- Jaki powinien być prawidłowy wynik GFR?
- Standardowa wartość referencyjna dla GFR wynosi około 90-120 ml/min/1,73m².
- Czy kreatynina i GFR to to samo co?
- Kreatynina i GFR są parametrami ze sobą powiązanymi, ale odnoszą się do różnych aspektów funkcji nerek. Kreatynina to substancja, która jest produktem przemiany energetycznej kreatyny w mięśniach. Jest ona stale produkowana w organizmie i wydalana przez nerki. Wysokie stężenie kreatyniny we krwi może wskazywać na obniżoną filtrację kłębuszkową GFR i zmniejszoną funkcję nerek.