Bloki przedsionkowo-komorowe serca to zaburzenia związane z przewodzeniem impulsów elektrycznych w okolicy serca. Powodują one problemy z jego prawidłowym funkcjonowaniem. Początkowo objawiają się zmęczeniem i zawrotami głowy. W zaawansowany stadium stanowią zagrożenie dla życia.
Bloki przedsionkowo-komorowe serca – czym są?
Bloki przedsionkowo-komorowe serca to zaburzenia związane z przewodzeniem impulsów elektrycznych w okolicy serca. Mogą stanowić samodzielną chorobę lub być związane z innymi schorzeniami. U osób zdrowych pobudzenia elektryczne, które powodują skurcz serca są przewodzone od węzła zatokowego. Powodują skurcz przedsionków, a potem impuls trafia do komór serca. Jeśli impulsy elektryczne nie są przewodzone w ten sposób lub jest to zaburzone, mówi się o bloku przedsionkowo-komorowym.
Są trzy typu bloków przedsionkowo-komorowych serca:
- Blok 1. stopnia – impulsy są przewodzone z przedsionków do komór serca, ale trwa do zbyt długo.
- Blok 2. stopnia – nie wszystkie impulsy trafiają do serca.
- Blok 3. stopnia – zupełny blok przedsionkowo-komorowy. Żaden z impulsów nie trafia do komór serca. Kurczą się one nadal, ale bardzo wolno.
Bloki przedsionkowo-komorowe serca – przyczyny
Bloki przedsionkowo-komorowe serca powstawać mogą na skutek uszkodzenia węzła przedsionkowo-komorowego lub innych części całego układu bodźco-przewodzącego serca.
- Jeśli uszkodzenia są wrodzone, jest to wrodzony blok serca.
- Zazwyczaj uszkodzenie komórek przewodzących impulsy elektryczne w okolicy serca jest nabyte. Wiele chorób serca może powodować takie dolegliwości. Przykładem jest choroba niedokrwienna serca.
- Bloki powodować mogą zapalenie mięśnia sercowego, borelioza, bezdech nocny czy zaburzenia elektrolitowe. Podobnie jest z chorobą Leva czy chorobą Lenegre’a. Takie zaburzenia pojawić się też mogą przy niedoczynności tarczycy.
- Bloki mogą być efektem uszkodzenia włókien przewodzących lub węzła przedsionkowo-komorowego po zabiegach chirurgicznych.
- Czasem uszkodzenia powstają jako skutek stosowania niektórych leków np. przeciwarytmicznych. Są jednak wówczas przejściowe.
- Niekiedy bloki przedsionkowo-komorowe serca dotyczą osób zdrowych, intensywnie trenujących.
Bardzo często blok przedsionkowo-komorowy ma związek z chorobą niedokrwienną serca. Jej rozwojowi sprzyjają niska aktywność fizyczna, palenie papierosów, nadwaga i nadciśnienie tętnicze.
Bloki przedsionkowo-komorowe serca – objawy
Przy 1. stopniu bloku objawy są minimalne i często trudno je zauważyć. Dopiero w czasie wysiłku fizycznego pojawiają się zawroty głowy czy omdlenia. W ciężkich przypadkach są to drgawki czy dłuższa utrata przytomności. Może dojść nawet do śmierci, a więc nie należy lekceważyć niepokojących objawów.
Bloki przedsionkowo-komorowe serca – diagnostyka
Na początku trzeba udać się do lekarza rodzinnego. Powinien on zlecić wykonanie badania EKG. Jest to podstawowe badanie, ale bardzo skuteczne. Pozwala bowiem na rozpoznanie zaburzeń rytmu serca. Na ogół na jego podstawie można rozpoznać chorobę i to nawet w jej najlżejszym stadium.
W razie wątpliwości lekarz rodzinny powinien skierować pacjenta do kardiologa na dodatkowe badania. Przykładem jest trwające 24 godziny badanie EKG metodą Holtera lub badanie elektrofizjologiczne.
Bloki przedsionkowo-komorowe serca – leczenie
Jeśli bloki przedsionkowo-komorowe serca nie wywołują poważnych objawów, nie wymagają żadnego specjalnego leczenia. Trzeba jednak sprawdzić, co dolega pacjentowi. Być może za zaburzenia odpowiadają stosowane przez niego leki.
Blok przedsionkowo-komorowy 3. lub 2. stopnia stanowić może bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego. Konieczna jest wówczas hospitalizacja. Pacjentowi podawane są leki, które ułatwiają przewodzenie w układzie przewodzącym serca np. atropina. Czasem wykonuje się czasową stymulację przezskórną. Do skóry przyklejane są dwie elektrody. Pacjent jest znieczulaniu i dostarczane są mu zewnętrzne impulsy elektryczne. To leczenie dość uciążliwe, ale niekiedy niezbędne.
Osoby, u których nie zaobserwowano poprawy, są kierowane do wszczepienia stymulatora serca. To urządzenie zlokalizowane niedaleko obojczyka, które generuje impulsy elektryczne, które nadają sercu prawidłowy rytm. Przewody są prowadzone żyłami do prawego przedsionka i prawej komory serca. Kończą się elektrodami. Wszczepienie stymulatora odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Zabieg trwa kilkadziesiąt minut. Urządzenie pracuje cały czas lub okresowo- gdy rytm serca jest zaburzony. Ma wbudowaną baterię, która służy przez wiele lat.
Osoby z blokiem przedsionkowo-komorowym muszą się znajdować pod kontrolą lekarza. Zaleca się im prowadzenie spokojnego trybu życia. W lżejszych przypadkach wcale nie trzeba rezygnować z uprawiania sportu.
Najważniejsze informacje:
- Bloki przedsionkowo-komorowe serca to zaburzenia związane z przewodzeniem impulsów elektrycznych w okolicach serca. Zazwyczaj towarzyszą różnym schorzeniom np. chorobie niedokrwiennej serca.
- Wyróżnia się trzy stopnie bloków przedsionkowo-komorowych serca. Trzeci i drugi stanowić mogą bezpośrednie zagrożenie dla życia.
- W diagnostyce bloków przedsionkowo-komorowych wykorzystuje się zwykłe badanie EKG.
- W skrajnych przypadkach osobom z blokiem przedsionkowo-komorowym serca wszczepiany jest specjalny stymulator odpowiadający za nadawanie sercu prawidłowego rytmu pracy.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czym są bloki przedsionkowo-komorowe serca?
- To zaburzenia związane z przewodzeniem impulsów elektrycznych w okolicy serca. Ich objawami są np. omdlenia i zawroty głowy.
- Czy blok serca jest groźny?
- Zagrożenie dla życia stanowi przede wszystkim blok 3. stopnia. W tym przypadku konieczna jest zazwyczaj hospitalizacja i podawanie pacjentowi odpowiednich leków.
- Jak leczyć blok przedsionkowo-komorowy?
- Zazwyczaj stosuje się leki np. atropinę. Niekiedy konieczne jest wszczepienie w okolicę obojczyka specjalnego stymulatora serca.
