Alergia na pyłki roślin

Alergia na pyłki roślin to alergia sezonowa. Nie jest gwałtowna, ale bywa bardzo uciążliwa. Zazwyczaj objawia się katarem siennym. Jej nasilenie zaobserwować można, gdy rośliny zaczynają pylić. 

Alergia na pyłki roślin – krótka charakterystyka

Alergia na pyłki roślin to rodzaj alergii sezonowej. Jej objawy widoczne są wtedy, gdy pylą określone rośliny. To alergia łagodna, ale uciążliwa. Ma zazwyczaj postać kataru siennego. To schorzenie dotyczy nawet 20% Polaków. 

Alergia na pyłki roślin na ogół rozpoczyna się w dzieciństwie. Odpowiadają za nią przede wszystkim pyłki traw. 

Układ immunologiczny człowieka broni go przed szkodliwymi drobnoustrojami. Jeśli dochodzi do alergii, jego działanie nie jest prawidłowe. Alergeny są traktowane jako szkodliwe substancje i atakowane. Powoduje to wystąpienie reakcji alergicznej.

Alergia na pyłki roślin – przyczyny

Podczas rozmnażania niektóre rośliny produkują ziarna pyłku. Czasem pyłek przenoszą owady, a niekiedy jest on transportowany przez wiatr. Ten drugi rodzaj roślin odpowiada za alergię pyłkową. 

Unoszące się w powietrzu ziarenka trafiają przez układ oddechowy do organizmu człowieka. Oczywiście nie każda roślina odpowiada za alergię. Zależy to np. od chemicznego składu pyłku czy jego rozmiaru. 

Typowe dla alergii na pyłki roślin jest sezonowe występowanie objawów. Wynika to różnych okresów pylenia roślin. Różne gatunki mają swoje charakterystyczne okresy pylenia. Objawy choroby pojawiają się więc tylko przez jakiś czas w roku. 

Alergię pyłkową powodują:

• trawy, które najczęściej odpowiadają za alergię w Polsce, pylą od kwietnia aż do września, najintensywniej od maja do lipca, dotyczy to także zbóż (kostrzewa czerwona, kupówka pospolita, tymotka łąkowa, mietlica pospolita, rajgras wyniosły, wyczyniec łąkowy, żyto i wiechlina łąkowa),
• drzewa, ale uczulają one rzadziej, pylą od lutym do maja, co ciekawe pyłek topoli rzadko powoduje alergię, ale już puch kielichowy produkowany przez męskie okazy drzewa działa silnie drażniąco (brzoza, buk, leszczyna, platan, wierzba, olcha dąb),
• chwasty, które pylą późnym latem i jesienią (pokrzywa, komosa, bylica, babka, szczaw).

Czasem dochodzi do alergii krzyżowych. Pojawia się uczulenie na niektóre warzywa i owoce. Dotyczy to np. alergii na pyłek brzozy, która łączy się z alergią na jabłka. 

Początkowo alergia wygląda jak przeziębienie, ale nie ustępuje. Do czynników ryzyka rozwoju alergii na pyłki zalicza się:

• wiek, bo alergia na ogół pojawia się w dzieciństwie, 
• predyspozycje genetyczne,
• inne alergie,
• zanieczyszczenie środowiska, bo alergie częściej obserwuje się na terach uprzemysłowionych.

Alergia na pyłki roślin – objawy

Alergie pyłkowe występują jedynie przez część roku, gdy pylą konkretne rośliny. Potem objawy ustępują. Są to zazwyczaj:

• kichanie,
• katar sienny,
• objawy astmy
• bóle głowy i zatok,
• zapalenie spojówek,
• nudności, wymioty,
• wypryski skórne
• biegunka. 

U niektórych osób rozwinąć się może uczulenie na owoce i warzywa. To przeradza się niekiedy w zespół alergii jamy ustnej OAS. Jego objawami są pokrzywka kontaktowa i pieczenie lub swędzenie jamy ustnej. 

Nasilenie symptomów zależy od stężenia pyłku w powietrzu. Nie bez znaczenia jest pogoda. W słoneczne dni pyłku jest więcej, co nasila dolegliwości. W dni deszczowe pyłek nie unosi się w powietrzu. Objawy alergii łagodnieją lub nawet ustępują.

Alergia na pyłki roślin – diagnostyka

Pojawienie się charakterystycznych objawów regularnie, co roku powinno wzbudzić pewne podejrzenia. Trzeba wtedy znaleźć gatunek rośliny, która za alergię odpowiada. Do tego potrzebne są dodatkowe testy:

•  testy skórne,
• badanie krwi, a przede wszystkim test RAST badający poziom immunoglobuliny skierowanej przeciwko danego alergenowi.

Alergia na pyłki roślin – leczenie

W momencie, gdy występują uciążliwe objawy, można pomocniczo sięgnąć po odpowiednie leki:

• preparaty antyhistaminowe, gdyż histamina to jedna z substancji wydzielanych w reakcji układu odpornościowego na alergen, niestety leki tego typu niekiedy powodują zmęczenie i senność,  
• miejscowe kortykosteroidy np. w formie donosowego spray’u,
• leki obkurczające naczynia krwionośne w formie kropli do oczu lub nosa,
•  kromony stosowane miejscowo do nosa czy do oczu, ale trzeba je dawkować już przed pojawieniem się objawów alergii. 

Kolejnym rozwiązaniem jest leczenie odczulające. W tym celu do organizmu wprowadza się niewielkie wyciągi z alergizujących pyłków. Terapia ma formę sezonową i całoroczną. Jej skuteczność bywa różna, ale na ogół powoduje złagodzenie objawów alergii. Im wcześniej rozpocznie się takie leczenie, tym lepiej. 

Poza tym trzeba unikać pyłków na różne sposoby, o ile to tylko jest możliwe.