Mięsak Kaposiego

Mięsak Kaposiego to rzadki nowotwór osadzający się w błonach śluzowych i tkance podskórnej. Narażeni są na niego głównie nosiciele wirusa HIV i  osoby po przeszczepach. Schorzenie wywołuje wirus opryszczki, który atakuje osłabiony układ odpornościowy. 

Mięsak Kaposiego – przyczyny

Mięsak Kaposiego dawniej występował głównie u mężczyzn zamieszkujących region Morza Śródziemnego i Afrykę. Rozprzestrzenił się jednak razem z wirusem HIV w zasadzie na cały świat. To schorzenie nowotworowe. Wywodzi się z komórek śródbłonka naczyniowego. Tworzy charakterystyczne grudki zbudowane z naczyń włosowatych i wrzecionowatych komórek. To efekt reakcji organizmu na zakażenie wirusem opryszczki typu 8. U zdrowych osób przebiega na bez problemów, ale u osób po przeszczepach i nosicieli wirusa HIV prowadzić może do rozwoju mięsaka Kaposiego. 

Istnieją cztery główne typy schorzenia:

• klasyczna, sporadyczna,
• endemiczna,
• związana z przeszczepem narządu,
• związana z wirusem HIV. 

Postać klasyczna dotyczy głównie mieszkańców Europy Wschodniej i basenu Morza Śródziemnego oraz Żydów Aszkenazyjskich. Rozwija się przede wszystkim u mężczyzn. Jej objawami są liczne, niewielkie guzki na skórze. 

Postać endemiczna dotyka głównie mieszkańców Afryki – Zambii, Malawi czy Ugandy. Pojawia się u kobiet i mężczyzn jednocześnie, czasem u dzieci. Może mieć przebieg łagodny lub agresywny. Powszechnie zajmuje węzły chłonne i narządy wewnętrzne. Rokowania są kiepskie. 

Na mięsaka Kaposiego często zapadają osoby po przeszczepach. Dotyczy to również osób przechodzących terapię immunosupresyjną. Schorzenie ma wówczas ciężki  przebieg i zajmuje na ogół narządy wewnętrzne. 

Postać związana z chorobą AIDS jest bardzo agresywna. Zajmuje narządy wewnętrzne i ma ciężki przebieg.

Mięsak Kaposiego – objawy

Podstawowe objawy schorzenia to:

• liczne wykwity skórne, płaskie lub guzkowate, czerwone lub fioletowe, które nie bolą, 
• ciemnoniebieskie lub ciemnoczerwone plamy na błonach śluzowych ust, dziąseł, czasem bóle brzucha, nudności i wymioty,
• zajęcie narządów wewnętrznych u osób z nasiloną immunosupresją, głównie mowa o płucach, co bywa bezobjawowe. 

Poza tym często dochodzi do zajęcia układu limfatycznego – schorzenie lokalizuje się wówczas w węzłach chłonnych. Stają się one bolesne i powiększone.

Mięsak Kaposiego – diagnostyka

Przy podejrzeniu choroby trzeba udać się do dermatologa lub chirurga. Do postawienia diagnozy konieczne jest pobranie fragmentu zmienionej tkanki – wykonuje się na tej podstawie badanie histopatologiczne. Czasem zaleca się dodatkowo wykonanie badania w kierunku wirusa HIV. Polega ono na pobraniu krwi.

Mięsak Kaposiego – leczenie

Mięsaka Kaposiego leczy się lokalnie i systemowo. Leczenie lokalne polega na miejscowym niszczeniu zmian nowotworowych. Wykonywane jest u pacjentów z małymi, ale brzydkimi zmianami. To leczenie paliatywne i wykorzystywane przy poważnych chorobach współistniejących, które utrudniają terapię systemową. 

Leczenie lokalne ma różne formy:

• mechaniczne usuwanie guzów przez chirurga,
• krioterapię,
• fotokoagulację laserową,
• leki przeciwnowotworowe aplikowane na zmiany na skórze i błonach śluzowych,
• radioterapię przy najbardziej bolesnych i krwawiących zmianach. 

Lokalne formy leczenia są skuteczne, ale ograniczają się tylko do niewielkich fragmentów ciała. Trzeba więc dodatkowo działać systemowo. Kluczem do sukcesu jest odpowiednia farmakoterapia. Są trzy podstawowe sposoby leczenia:

• immunoterapia, która polega na podawaniu pacjentom interferonu sterującego układem odpornościowym, 
• chemioterapia utrudniająca lub uniemożliwiająca rozrost komórek nowotworowych, 
• wysoce aktywna terapia antyretrowirusowa, która daje naprawdę dobre efekty.