Infekcyjne zapalenie wsierdzia
Choroby

Infekcyjne zapalenie wsierdzia

Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest zazwyczaj spowodowane przez bakterie chorobotwórcze. W normalnych warunkach nie są one groźne, ale inaczej jest u osób z osłabioną odpornością. 

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – czym jest?

Infekcyjne zapalenie wsierdzia to choroba wynikająca z zapalenia wsierdzia, a więc błony surowiczej wyścielającej serce od środka. W 90% przypadków schorzenie to powodują bakterie, znacznie rzadziej grzyby i inne drobnoustroje. Niekiedy nie można znaleźć przyczyny IZW. 

Do wystąpienia choroby z pewnością predysponują niektóre schorzenia serca i stany obniżonej odporności. Objawami są gorączka, osłabienie, zmęczenie, ból stawów, chudnięcie itd. W diagnostyce kluczowe znaczenie mają echo serca i badania mikrobiologiczne krwi. 

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – przyczyny

W 90% przypadków infekcyjne zapalenie wsierdzia powodują bakterie chorobotwórcze. Dostać się one mogą do krwioobiegu na skutek urazów, w czasie pobierania krwi, przy zabiegach operacyjnych czy po koronarografii. 

Normalnie bakterie te są unieszkodliwiane przez czynniki bakteriobójcze osocza. Czasem rozwija się  jednak IZW. W grupie ryzyka znajdują się na pewno osoby z niedoborami odporności czy osoby stosujące leki immunosupresyjne. Patogeny atakują zdrowe zastawki, prowadząc do ostrego zapalenia wsierdzia. Jeśli zastawki są już zmienione chorobowo, ma miejsce podostre zapalenie wsierdzia. 

Na zakażenie szczególnie podatne są właśnie zastawki serca. Proces zapalny prowadzić może do ich poważnego uszkodzenia i niewydolności serca. Niekiedy bakterie formują niewielkie zatory, zamykając małe naczynia krwionośne. Jeśli dojdą do mózgu, oznaczać mogą jego niedokrwienie. Zdarza się, że pogarszają one funkcjonowanie nerek. 

W grupie ryzyka znajdują się:

  • chorzy na AIDS,
  • osoby nadużywające narkotyków dożylnych,
  • osoby z wszczepioną sztuczną zastawką serca,
  • osoby po infekcyjnym zapaleniu wsierdzia, 
  • chorzy na wrodzoną siniczą wadę serca,
  • biorcy przeszczepu serca. 

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – objawy

Objawami infekcyjnego zapalenia wsierdzia są kiepskie samopoczucie, męczliwość i wysoka gorączka, która nie ma wyraźnej przyczyny. Pojawić się też mogą bóle mięśni, utrata masy ciała, potliwość czy rozbicie. Typowe dla IZW są wybroczyny spojówkowe i podpaznokciowe. Na dłoniach i stopach zauważyć czasem można plamki.

Przy uszkodzeniu zastawek serca, nad sercem pojawia się szmer. Chora zastawka oznaczać może zwiększoną pracę serca i jego uszkodzenie. W skrajnych przypadkach dochodzi do jego niewydolności.

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – diagnostyka

Wykonuje się w tym przypadku różne badania.

  1. Pomiar temperatury ciała – dla IZW typowa jest wysoka gorączka.
  2. Badania laboratoryjne np. pomiar OB czy posiew krwi. 
  3. Badania obrazowe np. echokardiogram. Pozwala on na ocenę funkcjonowania serca i jego zastawek. Przy IZW kluczowe znaczenia ma echokardiogram przezklatkowy. Wykonuje się też niekiedy echokardiogram przezprzełykowy. Z pomocą przychodzi poza tym badanie EKG, a więc elektrokardiogram. Przy infekcyjnym zapaleniu wsierdzia wykazuje zmiany nieswoiste. Poza tym przydatne może być RTG.

Infekcyjne zapalenie wsierdzia – leczenie

Leczenie obejmuje farmakoterapię i niekiedy leczenie operacyjne. Bez odpowiedniej terapii IZW bywa śmiertelne. Pacjent musi być hospitalizowany. Antybiotyki podaje się dożylnie. Cały proces zajmuje od 4 do 6 tygodni. 

Przy znacznym zniszczeniu zastawek i niewydolności serca konieczna bywa operacja kardiochirurgiczna wymiany zastawki. 

IZW może być mylone z innymi schorzeniami. Objawy tej choroby są mało charakterystyczne, a tymczasem jest ona bardzo groźna.

Najważniejsze informacje:

  • Zapalenie wsierdzia infekcyjne jest zazwyczaj spowodowane przez bakterie chorobotwórcze.
  • W grupie ryzyka znajdują się osoby z niedoborami odporności czy osoby stosujące leki immunosupresyjne.
  • Objawami infekcyjnego zapalenia wsierdzia są kiepskie samopoczucie, męczliwość i wysoka gorączka, która nie ma wyraźnej przyczyny.
  • Leczenie obejmuje farmakoterapię i niekiedy leczenie operacyjne. Bez odpowiedniej terapii IZW bywa śmiertelne.

FAQ - Najczęsciej zadawane pytania

Co powoduje infekcyjne zapalenie wsierdzia?
W 90% przypadków schorzenie to rozwija się za sprawą bakterii chorobotwórczych. Normalnie nie są one groźne dla organizmu, ale inaczej jest u osób z obniżoną odpornością.
Jakie badanie wykrywa zapalenie wsierdzia?
Wykonuje się w tym przypadku m.in. posiew krwi, EKG, echokardiogram czy badanie RTG klatki piersiowej.
Czy da się wyleczyć zapalenie wsierdzia?
Szybko wprowadzona terapia pozwala poradzić sobie z IZW w ciągu 6 tygodni. Pacjent wymaga w tym czasie hospitalizacji. Przy zniszczonych zastawkach konieczna bywa ich operacja i wymiana.