Choroba Meniere’a

Choroba Meniere’a objawia się szumami usznymi, zawrotami głowy i upośledzeniem słuchu. Wymaga pilnej konsultacji lekarskiej, bo utrudnia choremu normalne funkcjonowanie. Prowadzić też może do uszkodzenia błędnika i słuchu.

Choroba Meniere’a – krótka charakterystyka

Choroba Meniere’a to schorzenie napadowe, które dotyczy ucha wewnętrznego. Typowymi jego objawami są zawroty głowy, szumy uszne i upośledzenie słuchu. 

Ucho wewnętrzne składa się ślimak i przedsionek razem z kanałami półkolistymi. Za utrzymanie równowagi odpowiedzialny jest błędnik. 

Wyróżnia się błędnik kostny i błędnik błoniasty. Oba błędniki dzieli przestrzeń wypełniona perylimfą. Z kolei w błędniku błoniastym znajduje się śródchłonka – endolimfa. W ślimaku jest natomiast narząd Cortiego. To stamtąd impulsy dźwiękowe docierają do mózgu. 

Endolimfa wypełniająca przedsionek i kanały półkoliste zawiera komórki zmysłowe oraz otolity. Przesunięcie otolitów i ruch płynu w śródchłonce pobudza komórki zmysłowe. To prowadzi do przekształcenia energii mechanicznej w impuls nerwowy, który, za pośrednictwem nerwu przedsionkowego, dociera do mózgu, przekazując informacje o aktualnym ułożeniu ciała.

Choroba Meniere’a – przyczyny

Do poważnego uszkodzenia błędnika dochodzi zazwyczaj na skutek pierwszego napadu choroby. Kolejne napady powodują mniejsze zawroty głowy. Wynika to ze spadku pobudliwości uszkodzonego już błędnika. Między kolejnymi napadami mają miejsce fluktuacje słuchu – okresy lepszego i gorszego słyszenia. Z czasem dochodzi jednak do stabilizacji niedosłuchu. 

Choroba Meniere’a w dużej mierze wynika ze wzrostu ciśnienia śródchłonki. Powoduje to poszerzenie przestrzeni endolimfatycznych ucha wewnętrznego. Z tego powodu schorzenie to nazywane jest wodniakiem błędnika. Do tej pory nie znaleziono przyczyny wzrostu ciśnienia endolimfy. Znaczenie może mieć tutaj kilka mechanizmów:

• zaburzenia naczynioruchowe wynikające z chorób autoimmunologicznych, 
• nadmierna produkcja endolimfy,
• niedrożność przewodu endolimfatycznego,
• infekcje np. kiła czy borelioza. 

Choroba ta zazwyczaj dotyka osoby w wieku od 30 do 50 lat. Zaczyna się często w jednym uchu, ale z czasem przechodzi też do ucha drugiego.

Choroba Meniere’a – objawy

Jeśli mowa o objawach schorzenia, wyróżnia się tutaj triadę Menierowską, a więc zawroty głowy, szumy uszne i upośledzenie słuchu. Są jednak i postacie atypowe choroby Meniere’a, w których występuje jedynie niedosłuch lub zaburzenia równowagi. 

Nie bez znaczenia jest kolejność objawów. Początkowo pojawia się szum w jednym uchu. Potem dochodzą do tego zawroty głowy i problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała. Zawroty trwać mogą nawet kilka dni. Towarzyszą im wymioty, nudności i bladość skóry. Nie ma jednak ryzyka utraty przytomności. 

Choroba Meniere’a – diagnostyka

Lekarz powinien zacząć od wykluczenia ośrodkowej przyczyny objawów. Jeśli choroba ma formę atypową, jej rozpoznanie bywa trudne i zajmuje niekiedy wiele lat. Schorzenie to ma zresztą charakter napadowy, a odstępy między napadami trwać mogą całe lata. W czasie zawrotów głowy warto pozostać w łóżku i odpoczywać. 

W przypadku typowej postaci choroby Meniere’a jej rozpoznanie nie jest problematyczne. Nie można jednak postawić diagnozy tylko po jednym napadzie. Musi być ich kilka. 

Należy przy okazji wykluczyć inne choroby, które mogą dawać podobne objawy:

• padaczkę,
• stwardnienie rozsiane,
• zapalenie błędnika,
• udar błędnika,
• zmiany w odcinku szyjnym kręgosłupa.

W diagnostyce choroby Meniere’a wykorzystuje się:

1. Audiometrię tonalną – określa ona stopień ubytku słuchu.
2. Badanie potencjałów wywołanych – pozwala na potwierdzenie odbiorczego uszkodzenia słuchu o lokalizacji ślimakowej. 
3. Test glicerolowy – potrzebny do stwierdzenia obecności wodniaka.
4. Elektrokochleografię – do oceny obecności wodniaka. 
5. Badanie pobudliwości przedsionków.

Choroba Meniere’a – leczenie

Przy ostrym napadzie choroby wskazany jest odpoczynek. Wspomagać się można lekami przeciwwymiotnymi czy uspokajającymi. Celem leczenia jest zachowanie słuchu i ograniczenie napadów zawrotów głowy, które utrudniają normalne funkcjonowanie. Dodatkowo zaleca się unikać stresu i zrezygnować z używek. 

Farmakologicznie u chorych stosuje się leki odwadniające, leki rozszerzające naczynia czy kortykosteroidy. Dobre efekty uzyskać można w ten sposób u 75% pacjentów. Gdy leczenie standardowe jest nieskuteczne, istnieje możliwość leczenia operacyjnego. Wykonuje się wówczas blokadę zwoju gwieździstego, drenaż śródchłonki czy przecięcie włókien nerwu przedsionkowego.