Bielactwo

Bielactwo jest schorzeniem, które wynika z zaburzeń w funkcjonowaniu układ barwnikowego organizmu. Jego objawami są jasne  plamy na rękach czy twarzy. Jakie są przyczyny bielactwa i jak wygląda proces jego leczenia?

Bielactwo – charakterystyka

Bielactwo to dość popularne schorzenie układu barwnikowego. Bywa nabyte lub wrodzone (albinizm). Na ciele pojawiają się wówczas drobne, jasne plamy na skórze rąk, twarzy czy w okolicach narządów płciowych. 

Skóra zdrowego człowieka składa się z trzech warstw. Są to naskórek, skóra właściwa i tkanka podskórna. Warstwa podstawna to najgłębsza warstwa naskórka. To w niej znajdują się komórki barwnikowe, które produkują melaninę. Znaczenie ma nie ilość komórek, ale ilość zsyntetyzowanej melaniny. 

Za rozwój bielactwa odpowiadają dwa procesy:

• autoimmunologiczne, które mają związek z wytwarzaniem przeciwciał skierowanych przeciwko własnemu organizmowi, uszkadzają one komórki barwnikowe skóry, co jest typowe dla bielactwa nabytego,
• niedobory enzymatyczne, a dokładniej niedobór tyrozynazy, co jest charakterystyczne dla bielactwa wrodzonego.

Bielactwo nabyte

Bielactwo nabyte dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Na ogół dotyka osoby młode poniżej 20. roku życia. Pewne objawy pojawić się mogą już w dzieciństwie, ale jedynie u dzieci, których rodzice mają wadliwy gen. 

Organizm zdrowej osoby wykorzystuje wiele mechanizmów, które odpowiadają za odporność na czynniki infekcyjne. Jednym z nich jest produkcja przeciwciał, które walczą z wirusami czy bakteriami. Czasem jednak atakują sam organizm.

Bielactwo – przyczyny powstawania

Wyróżnia się kilka przyczyn powstawania bielactwa:

• czynniki genetyczne, co dotyczy również innych schorzeń o podłożu autoimmunologicznym,
• wrodzone zaburzenia budowy melanocytów,
• obecność innych chorób autoimmunologicznych np. cukrzycy typu I, choroby Hashimoto, tocznia rumieniowatego układowego,
• silny stres,
• wzrost aktywności układu nerwowego.

Do podstawowych czynników ryzyka bielactwa zalicza się:

• obecność innych schorzeń autoimmunologicznych,
• bielactwo w rodzinie np. u matki czy ojca,
• chwiejność emocjonalną,
• zaburzenia lękowe i depresję,
• zaburzenia czynności autonomicznego układu nerwowego.

Bielactwo – charakterystyczne objawy

Oto najważniejsze objawy bielactwa:

• plamy na ciele o nieregularnych kształtach, które mają od kilku do kilkunastu centymetrów wielkości, zazwyczaj pojawiają się na skórze rąk, twarzy czy w okolicach odbytu,
• odbarwienie włosów, co pojawia się zazwyczaj w przypadku bielactwa wrodzonego,
• odbarwienie tęczówki oka, co dotyczy zazwyczaj osób z bielactwem wrodzonym, 
• świąd skóry, który pojawia się stosunkowo rzadko. 

Bielactwo – diagnostyka i leczenie

Podstawą jest oczywiście wywiad lekarski i dokładne badanie fizykalne. Zazwyczaj już ich podstawie można postawić diagnozę i określić przyczynę choroby. 

U osób o jasnej karnacji często konieczne jest użycie lampy Wooda. Emituje ona promieniowanie UV. Promieniowanie widzialne eliminuje filtr zawierający tlenek niklu. Intensywne świecenie oznacza całkowity brak barwnika w skórze. Niekiedy wykonuje się również badanie histopatologiczne z wycinka zmienionej chorobowo skóry. Uwidacznia ono obumarcie melanocytów w warstwie podstawnej naskórka lub brak pęcherzyków z melaniną w nieuszkodzonych komórkach barwnikowych. 

Leczenie dotyczy tylko bielactwa nabytego. Obejmuje:

• stosowanie maści i kremów z glikokortykosteroidami,
• fotochemioterapię, a więc naświetlanie promieniowaniem UVA miejsc zmienionych chorobowo, wcześniej miejscowo stosuje się maść psolaren, która jest uwrażliwiaczem zwiększającym skuteczność terapii, metoda ta sprawdza się, gdy zajęte jest maksymalnie 20% powierzchni skóry,
• przeszczepy hodowlanych melanocytów, co jest metodą najskuteczniejszą i to nawet w przypadku dużych zmian. 

Leczenie trwa wiele miesięcy. Po jego zakończeniu objawy mogą nawracać. Najdłuższa remisja ma miejsce po przeszczepie melanocytów.