Krwiak podtwardówkowy

Krwiak podtwardówkowy tworzy się zwykle na skutek urazu głowy. Objawia się nudnościami, bólem głowy czy wymiotami. Wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Bez tego może dojść do wgłobienia mózgu i śmierci pacjenta.

Krwiak podtwardówkowy – czym jest?

Krwiak podtwardówkowy to w zasadzie obecność krwi między oponą twardą i oponą pajęczą. Pojawia się zwykle w efekcie urazu głowy. Krawiak podtwardówkowy rozwinąć się może w różny czasie od urazu:

• krwiak podtwardówkowy ostry pojawia się do 72 godzin po urazie.
• krwiak podtwardówkowy podostry pojawia się do 20 dni po urazi,
• krwiak podtwardówkowy przewlekły ujawnia się powyżej 3 tygodni od urazu. 

Krwiak podtwardówkowy może być jednostronny (90% przypadków) lub dwustronny. Na ogół pojawia się u niemowląt i seniorów.

Krwiak podtwardówkowy – przyczyny

Krwiak podtwardówkowy tworzy się zwykle w efekcie urazu głowy, który powoduje przemieszczenie się mózgu w stosunku do kości czaszki. Rozwija się między wewnętrzną blaszką opony twardej i oponą pajęczą. Znajdują się tam żyły mostowe, które łączą korę mózgową z zatokami żylnymi opony twardej. Stać się mogą one źródłem krwawienia, gdyż są podatne na uszkodzenia. 

Na skutek urazu mózg może zostać wprawiony w ruch liniowy lub rotacyjny. Przemieszcza się, rozciągając i rozdzielając żyły mostowe. To tzw. uraz akceleracyjny.  

Krwiak podtwardówkowy – objawy

Krwiak podtwardówkowy objawia się wymiotami, nudnościami, zaburzeniami świadomości i bólem głowy. Sporo zależy od tempa jego rozwoju. Na ogół zaobserwować można niedowład połowy ciała – po stronie przeciwnej od krwiaka i nierówność źrenic. Mowa tutaj o fazie ostrej.

Bez interwencji lekarskiej krwiak może stać się przyczyną wgłobienia mózgu i śmierci.

Krwiak podtwardówkowy – występowanie

Krwiaki podtwardówkowe rozwijają się często u seniorów, co ma związek z atrofią mózgu. Przestrzeń podtwardówkowa rozszerza się, co powoduje naprężenie żył mostowych. Staje się ona podatna na uszkodzenia i to nawet przy niewielkim urazie. 

Wynaczyniająca się krew gromadzi się między oponami. Rośnie ciśnienie śródczaszkowe i życie pacjenta staje się zagrożone. Krew uciska mózg, który przecież nie ma drogi ucieczki. Może tylko przemieszczać się w bok lub w dół – w stronę rdzenia kręgowego. Mowa tutaj o wgłobieniu. Dochodzi wówczas do zatrzymania krążenia, problemów z oddechem i śmierci.

Krwiak podtwardówkowy – hospitalizacja

Pojawienie się najpierw utraty przytomności, a dopiero potem upadku, oznaczać może niedokrwienie mózgu na skutek udaru. Może też wskazywać na zwężenie tętnic szyjnych i kręgowych.

Zawroty głowy i zaburzenia równowagi mogą mieć związek z zaburzeniami błędnika, chorobami neurologicznymi różnego rodzaju i zwyrodnieniem kręgosłupa szyjnego. 

Krwiak podtwardówkowy przez długi czas po urazie może nie dawać żadnych objawów. W razie zauważenia niepokojących symptomów trzeba natychmiast udać się do lekarza. 

Krwiak podtwardówkowy ostry jest wskazaniem do natychmiastowej interwencji lekarskiej. Krwiak podostry rozwija się wolniej. Leczenie zależy w dużej mierze od tego, czy ulega upłynnieniu, a może jest krwiakiem skrzepłym. Upłynnione krwiaki usuwa się za pomocą otworów trepanacyjnych. Skrzepłe wymagają wykonania operacji. 

W diagnostyce krwiaka podtwardówkowego wykonuje się szereg badań.Podstawą jest tomografia komputerowa głowy. Może ona uwidocznić ognisko krwiaka. Jeśli gęstość krwiaka jest taka sama jak gęstość mózgu, interpretacja badania bywa problematyczna. Wtedy trzeba zwrócić uwagę na lokalizację struktur mózgu. Czasem widoczna jest szczelina złamania.

Krwiak podtwardówkowy – leczenie

Leczenie krwiaka podtwardówkowego zależy od tempa jego wzrostu i objawów, które mu towarzyszą. Nie bez znaczenia jest też stopień jego uwodnienia. 

1. Krwiak ostry – duże znaczenie ma stan pacjenta i wyniki badania TK głowy. Jeśli objawy nadciśnienia śródczaszkowego narastają, a stan chorego jest ciężki, konieczna jest operacja. Niekiedy wykonuje się trepanację zwiadowczą. Polega ona na nawierceniu w czaszce otworów i odbarczeniu krwiaka. Zmniejsza się wówczas ciśnienie śródczaszkowe. Jeśli operacja nie powoduje dużej poprawy, trzeba wykonać badania i wykluczyć powstanie kolejnego krwiaka. Stosuje się też leki zmniejszające obrzęk mózgu.  Leczenie zachowawcze sprawdza się tyko u chorych, których stan jest stabilny. Pacjenta trzeba cały czas monitorować. 
2. Podostry krwiak podtwardówkowy- sporo zależy od stanu pacjenta i rodzaju krwiaka (skrzepły, upłynniony). Krwiaki rozpuszczone usuwa się poprzez otwory trepanacyjne. Krwiaki skrzepłe mogą być zlikwidowane na dwa różne sposoby. Jeśli pacjent jest stabilny i dolegliwości nie narastają, niekiedy nie podejmuje się żadnej interwencji. Krwiak z czasem się upłynnia i można wykonać trepanację. Jednak, gdy krwiak powoduje zły stan pacjenta, konieczna jest kraniektomia. To usunięcie fragmentu czaszki nad krwiakiem, nacięcie opony twardej, odsłonięcie i usunięcie wynaczynionej krwi. 
3. Krwiak przewlekły – zazwyczaj wykonuje się w tym przypadku otwory trepanacyjne. Leczenie zachowawcze zwykle nie jest skuteczne.