Choroba Perthesa jest wynikiem ograniczenia dopływu krwi do kości udowej. Powoduje to martwicę kości – głównie u dzieci płci męskiej, rzadziej u osób dorosłych.
Choroba Perthesa – czym właściwie jest?
Choroba Perthesa zwana również chorobą Legga-Calvego-Perthesa to jałowa martwica głowy kości udowej. Występuje zazwyczaj u chłopców w wieku 5-8 lat. U dziewczynek pojawia się rzadko, ale jest trudniejsze do wyleczenia. Schorzenie na ogół dotyczy jednego stawu, a jego wczesne wykrycie pozwala na uniknięcie trwałych zmian.
Choroba ta powstaje na skutek ograniczenia dopływ krwi do kości udowej. U dzieci ma to związek z ich intensywnym wzrostem. Do chrząstki wzrostowej kości trafia za mało krwi, tkanka jest niedotleniona i niedożywiona. Powoduje to martwicę.
U osób dorosłych choroba Perthesa jest wynikiem:
- zaburzeń hormonalnych,
- poruazowych, miejscowych niedokrwień u nasady kości udowej,
- anomalii w budowie naczyń krwionośnych,
- chorób tkanki łącznej,
- stosowania glikokortykosteroidów,
- nadużywania alkoholu.
Czynnikiem ryzyka jest dodatkowo dysplazja stawu biodrowego. Choroba Perthesa dotyczy często osób z nadwagą i osób przyjmujących na stałe leki sterydowe. Są to głównie mężczyźni.
Po latach dolegliwości bólowe znikają, a ruchomość w stawie wraca do normy. Problemy dotyczą jedynie tych osób, które nie podjęły odpowiedniego leczenia. Wtedy dojść może do nieregularności lub połączenia kości udowej.
Choroba może jednak powrócić i to zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.
Choroba Perthesa u osób dorosłych
Choroba Perthesa dotyka zazwyczaj dzieci, ale są pewne wyjątki. U osób dorosłych jest na ogół efektem urazów mechanicznych kości, nowotworów, mikrourazów, reumatoidalnego zapalenia stawów, radioterapii czy stosowania sterydów. Dotyka np. nurków jako efekt choroby dekompresyjnej.
Podstawową przyczyną schorzenia jest ograniczony dopływ krwi do kości. Dotyczy to bardzo często osób aktywnych. Leczenie zależy w dużej mierze od stopnia uszkodzenia kości. Opiera się na odpowiednich ćwiczeniach i rehabilitacji, rzadziej konieczna jest operacja.
Choroba Perthesa u dzieci
Choroba Perthesa to schorzenie, które niestety dość często dotyka dzieci. Zazwyczaj pojawia się u chłopców w wieku od 5 do 8 lat. Na ogół problem ma związek z jednym stawem. To efekt zahamowania dopływu krwi do kości udowej. Przyczyną choroby bywają też urazy i mikrourazy.
Wczesna diagnoza jest szansą na uniknięcie powstania trwałych zmian w stawie biodrowym.
Choroba Perthesa – objawy
Początkowo choroba może nie dawać żadnych objawów. Wyróżnia się kilka jej etapów.
- Etap 1 trwa do 3 miesięcy. Pojawiają się wówczas dolegliwości bólowe. W stawie biodrowym można zauważyć ograniczenie ruchomości.
- Etap 2 trwa aż do 12 miesięcy. Ograniczenia ruchowe są znaczne, intensywny jest ból. Pojawić się mogą przykurcze. Proces martwiczy obejmuje w czasem całą kość udową.
- Etap 3 trwa do 18 miesięcy. Głowa kości udowej zanika całkowicie. Kość staje się narażona na odkształcenia.
- Etap 4 to okres odbudowy i przebudowy nasady.
Podstawowymi objawami schorzenia są utykanie, zanik mięśni uda, przykurcz mięśni, obrzęki, ograniczenie ruchomości stawu biodrowego, skrócenie kończyny.
Choroba Perthesa – leczenie
Sporo zależy od wielkości i rozległości zmian. Jeśli objęły one już chrząstkę wzrostową, rokowania nie są dobre. Małe dzieci potrzebują dużo czasu na powrót do zdrowia, ale są na to na szczęście duże szanse. U nieco starszych dzieci pozostać już mogą pewne deformacje.
W leczeniu choroby Perthesa wykorzystuje się:
- leczenie zachowawcze polegające na nauce prawidłowego chodu i odciążaniu chorej nogi,
- operację jałowej martwicy udowej,
- ortezy i opatrunki gipsowe,
- pośrednie wyciągi,
- ćwiczenia ruchowe,
- fizykoterapię.
W najbardziej zaawansowanych przypadkach konieczna jest operacja. Zabieg polega na przecięciu kości udowej lub miednicy w celu poprawy biomechaniki całego stawu. Pomocniczo stosuje się też leczenie farmakologiczne – głównie w postaci NLPZ.
Choroba Perthesa – rehabilitacja
Kluczowe znaczenie mają tutaj ćwiczenia rotacyjne i odwiedzeniowe. Ich zadaniem jest odciążenie stawu. Fizjoterapia z kolei obejmuje zabiegi łagodzące ból i stany zapalne. Są to laseroterapia, magnetoterapia, krioterapia czy masaż wirowy.
Najważniejsze informacje:
- Choroba Perthesa zwana jest również chorobą Legga-Calvego-Perthesa. To jałowa martwica głowy kości udowej. Zazwyczaj dotyczy chłopców w wieku 5-8 lat.
- Odpowiednie leczenie pozwala chorym na powrót do normalnego życia. Dolegliwości bólowe znikają, a staw ponownie staje się w pełni ruchomy.
- Schorzenie rzadko dotyka osoby dorosłe, ale się to zdarza. Ma związek z urazami mechanicznymi kości, stosowaniem sterydów czy chorobami nowotworowymi.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jakie są objawy choroby Perthesa?
- To schorzenie, które dotyczy głównie dzieci płci męskiej w wieku 4-8 lat. Jego objawami są utykanie, ból, ograniczenie ruchomości stawu biodrowego czy krótsza kończyna.
- Jak wygląda leczenie choroby Perthesa?
- Stosuje się tutaj rehabilitację, fizykoterapię, leczenie farmakologiczne, ortezy czy gips. Operacja konieczna jest rzadko. W wielu przypadkach chory może wrócić z czasem do pewnej sprawności. Dotyczy to przede wszystkim dzieci.
