Choroba Parkinsona jest schorzeniem, które atakuje centralny system nerwowy. Doprowadza z czasem do kalectwa. Jego objawami są sztywność mięśni, drżenie rąk i problemy z chodzeniem. To choroba nieuleczalna, ale rehabilitacja i leczenie są w stanie ją spowolnić.
Choroba Parkinsona – krótka charakterystyka
Choroba Parkinsona jest postępującym schorzeniem centralnego systemu nerwowego. Prowadzi do drżenia kończyn, sztywności mięśni i spowolnienia. Częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet.
Choroba Parkinsona rozpoczyna się na ogół po 50. roku życia. Jeśli pojawia się wcześniej, wynika to z predyspozycji genetycznych. Zazwyczaj chorują na nią osoby starsze po 70. roku życia. To choroba nieuleczalna, która doprowadza w końcu do kalectwa. Chorobę tę opisał w roku 1817 James Parkinson.
Choroba Parkinsona – przyczyny
Nie są do końca znane przyczyny tej choroby. Prawdopodobnie wpływ na nią mają czynniki środowiskowe i genetyczne. U 4% chorych schorzenie uwarunkowane jest genetycznie. Podstawą choroby jest zanik komórek mózgu, który prowadzi do braku dopaminy.
Zanika istota czarna mózgu, która odpowiada za syntezę tego przekaźnika nerwowego. Bez niego układ nerwowy nie może funkcjonować w prawidłowy sposób. Dochodzi do zaburzeń w przekaźnictwie nerwowym.
Inne przyczyny choroby Parkinsona to niektóre leki i toksyny, udary mózgu czy zmiany nowotworowe.
Choroba Parkinsona – objawy
Objawy choroby Parkinsona narastają z czasem. Do charakterystycznych symptomów tego schorzenia zalicza się:
- sztywność mięśni,
- drżenie spoczynkowe,
- zaburzenia ruchu,
- zaburzenia mowy,
- problemy z połykaniem,
- bóle kończyn,
- łojotok,
- utrata wagi,
- zaparcia,
- ślinotok,
- zaburzenia psychiczne,
- zaburzenia rytmu serca,
- impotencja,
- otępienie.
Oczywiście objawy te świadczyć mogą także o innych schorzenia neurologicznych. Wymagają więc konsultacji lekarskiej.
Choroba Parkinsona – diagnostyka
Objawy schorzenie są dyskretne. Najbardziej zaniepokoić powinny drżenie mięśni i ich wzmożone napięcie.
Zdaniem ekspertów chorobę rozpoznać można wcześniej, gdy przebiega jeszcze bezobjawowo. Jej symptomami są nietrzymanie moczu, utrata węchu, zaparcia, nadmierne przetłuszczanie się skóry, zmiany nastroju i depresja.
Lekarz postawić może diagnozę, gdy potwierdzi minimum 2 z 3 objawów – drżenie spoczynkowe, sztywność mięśni, akineza. Czasem zaleca się wykonanie badania tomograficznego, bo podobne objawy wystąpić mogą na skutek zażywania niektórych leków.
Choroba Parkinsona – leczenie
Choroba Parkinsona to niestety choroba nieuleczalna, której nie można leczyć przyczynowo. Nie znane są bowiem czynniki ją wywołujące. Możliwe jest tylko leczenie objawowe, którego celem jest poprawa jakości życia chorego.
Leczenie farmakologiczne rozpoczyna się wówczas, gdy Parkinson utrudnia codzienne funkcjonowanie. Schorzenie to polega na braku dopaminy. Leczenie obejmuje więc symulowanie jej działania lub jej uzupełnianie:
- agoniści receptorów dopaminergicznych są stosowane jako leki pierwszej generacji u osób poniżej 70. roku życia, dopiero wtedy gdy są nieskuteczne, wprowadza się lewodopę,
- apomorfina w formie zastrzyków,
- rotygotyna w plastrach,
- lewodopa stosowana w celu zmniejszenia sztywności mięśni i neutralizacji drżenia spoczynkowego.
Lewodopa znajduje zastosowanie głównie u seniorów, gdyż jej stosowanie wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi. Po trwającej kilka lat terapii pojawić się mogą nudności, wymioty, biegunki czy zaburzenia ruchowe. Z czasem trzeba zacząć przyjmować dodatkowo leki przeciwwymiotne.
U starszych pacjentów stosuje się też inhibitory COMT, gdy lewodopa jest nieskuteczna. Tego typu preparaty powodują jednak skutki uboczne w postaci zaburzeń psychicznych, senności czy spadków ciśnienia.
W walce z drżeniem spoczynkowym pomocne są leki cholinolityczne. Z kolei inhibitory MAO-B hamują rozpad dopaminy w centralnym układzie nerwowym. Stosowane są przed lub razem z lewodopą.
Leczenie farmakologiczne to jednak dopiero początek w przypadku choroby Parkinsona. Czasem wprowadza się leczenie bardziej inwazyjne.
- Stymulacja elektryczna mózgu – polega ona na uszkodzeniu obszaru mózgu uszkodzonego przez Parkinsona. W to miejsce trafiają elektrody, które stymulują tkankę nerwową impulsami elektrycznymi. Nie znosi to objawów choroby, ale chroni przed powstaniem nieodwracalnych zmian.
- Pallidotomia – niszczy się w tym przypadku mały obszar mózgu odpowiadający za chorobę. W uszkodzone miejsca trafiają komórki, które mają odbudować mózg. Skuteczność tej metody nie została potwierdzona. Mimo leczenia inwazyjnego i tak konieczne jest kontynuowanie farmakoterapii.
W przypadku odstawienia leków, po kilkunastu latach choroba Parkinsona prowadzi do kalectwa lub śmierci. Odpowiednie leczenie poprawia jakość życia i wydłuża sprawność pacjenta nawet o 10 lat.
