Ból głowy klasterowy to napady silnego jednostronnego bólu głowy, które trwają od 15 do 180 minut. Powtarzają się w seriach i bywają bardzo uciążliwe. Dlatego wymagają konsultacji lekarskiej.
Ból głowy klasterowy – charakterystyka
Ból głowy klasterowy to napadowy ból głowy zwany erytroprozoplagią. Jest to samoistny ból głowy często przebiegający z zajęciem oczodołu. Trwa do 180 minut.
Ból ten został po raz pierwszy opisany w roku 1939 jako zespół Hortona. Ma formę napadów silnego bólu jednostronnego głowy. Występuje w seriach – klasterach. Trwa niekiedy przez wiele miesięcy, a potem następuje czasowa remisja. Po jakimś czasie problem może powrócić.
10% chorych dotyczy przewlekła postać choroby, w której w zasadzie nie ma remisji. Wiosną i jesienią napady są bardziej intensywne. Występują niekiedy kilka razy dziennie – zazwyczaj w nocy. Dodatkowo bólowi głowy towarzyszą łzawienie oczu czy zaczerwienienie spojówek. Problem ten dotyczy głównie mężczyzn. Pierwszy napad pojawia się na ogół między 20. a 40. rokiem życia.
Sam ból głowy jest silny, nagły, jednostronny. Chory może w tym czasie być agresywny, nadpobudliwy.
Ból głowy klasterowy – przyczyny
Ból głowy może mieć wiele przyczyn:
- pierwotne np. migrena czy ból głowy klasterowy,
- inne samoistne np. wysiłkowy czy kaszlowy ból głowy,
- pourazowy ból głowy,
- polekowy ból głowy.
Bólami samoistnymi (pierwotnymi) są choroby z bólem jako objawem dominującym, których pochodzenie nie jest wyjaśnione. Wtórne bóle głowy są wynikiem znanego czynnika np. choroby lub urazu.
Czynnikami ryzyka samej choroby jest występowanie podobnych dolegliwości w rodzinie. Z kolei napadom sprzyjają stres, palenie papierosów, alkohol czy wysokie ciśnienie tętnicze krwi.
Ból głowy klasterowy – diagnostyka
W razie pojawienia się dolegliwości bólowych należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego. Ten powinien przeprowadzić dokładny wywiad lekarski. Wykonać trzeba też podstawowe badanie fizykalne. W razie potrzeby konieczna jest konsultacja neurologiczna.
Bólowi głowy klasterowemu nie można niestety zapobiec. Rozpoznanie choroby nie jest trudne, ale mimo to rzadko stawiana jest prawidłowa diagnoza. W praktyce należy tutaj wykonać badania neurologiczne, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny itd.
Ból głowy klasterowy – leczenie
Na samym początku celem jest przerwanie trwającego napadu bólu. Potem przystępuje się do przerwania trwającego klasteru. Trudno jest w praktyce zapobiec kolejnym nawrotom dolegliwości bólowych. Stosowanie standardowych leków przeciwbólowych daje kiepskie rezultaty.
W celu przerwania napadu bólu zaleca się:
- wdychanie przez maskę czystego tlenu,
- stosowanie metodą iniekcji lub w formie sprayu do nosa tryptanów,
- stosowanie ergotaminy czy dihydroergotaminy.
Jeśli napady są częste, stosuje się leczenie kwasem walproinowym, litem, steroidami czy werapamilem. Leki muszą być stosowane regularnie aż do przerwania napadu i jakiś czas po jego zakończeniu.
Leczenie chirurgiczne jest stosowane rzadko – u chorych, u których napady są bardzo częste i gdy standardowa terapia nie daje rezultatu. Zabiegi polegają na blokadzie nerwów lub ich całkowitemu zniszczeniu. Niektórzy sięgają po alternatywne metody leczenia np. akupunkturę.
Najważniejsze informacje:
- Ból głowy klasterowy to napadowy ból głowy, który ma formę silnego, jednostronnego bólu głowy trwającego od 15 do 180 minut. Częściej problem ten dotyczy mężczyzn niż kobiet.
- Przyczyny bólu głowy klasterowego nie są do tej pory wyjaśnione. W zasadzie nie ma żadnej skutecznej profilaktyki, aby mu zapobiec.
- Rzadko podczas leczenia bólu głowy klasterowego wykorzystuje się zabiegi operacyjne np. całkowite blokady nerwów. Wskazane jest raczej leczenie farmakologiczne.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czym jest ból głowy klasterowy?
- To napadowy, jednostronny i bardzo silny ból głowy trwający aż do 3 godzin. Jego przyczyny nie są poznane. Aż 9 razy częściej dotyka mężczyzn niż kobiet.
- Jak wygląda leczenie napadowego bólu głowy?
- W celu przerwania napadu bólu pacjentowi podaje się np. tlen. Dodatkowo konieczne jest stosowanie odpowiednich leków. Leczenie operacyjne to ostateczność.
- Jak wygląda kompleksowa diagnostyka napadowego bólu głowy?
- W zasadzie postawienie prawidłowej diagnozy nie jest w tym przypadku trudne, ale w praktyce rzadko jest ona stawiana. Najlepiej udać się w tym przypadku do dobrego neurologa.
