Alkoholowy zespół płodowy FAS

Alkoholowy zespół płodowy FAS to nieprawidłowości, które wynikają ze spożywania przez kobietę alkoholu w okresie ciąży. Co to dokładnie oznacza i jakie niesie ze sobą konsekwencje? Czy da się z tego wyrosnąć?

Alkoholowy zespół płodowy – charakterystyka FAS

Coraz więcej osób w Polsce nadużywa alkoholu. Są to również ludzie z tzw. dobrych domów. Niestety po alkohol często sięgają również kobiety w ciąży. 

Konsekwencją tego jest alkoholowy zespół płodowy FAS (z ang. Fetal Alcohol Syndrome). To choroba wywoływana u dzieci na skutek spożywania przez matkę alkoholu w okresie ciąży. 

Nieprawidłowości pojawiają się w okresie prenatalnym. Dziecko, które pojawia się na świecie ma już pewne wady, czasem nieodwracalne. FAS to powszechna przyczyna niedziedzicznej niepełnosprawności intelektualnej. 

Alkoholowy zespół płodowy i jego przyczyny

Przyczyną FAS jest spożywanie przez matkę ciężarną alkoholu. Alkohol etylowy wchłania się w błonie śluzowej jamy ustnej, przełyku i żołądku. Po kilkudziesięciu minutach od jego spożycia, jego poziom jest taki sam we wszystkich tkankach, dotyczy to również płodu. 

Trudno powiedzieć, ile alkoholu trzeba spożyć, aby doszło do FAS. Dlatego w okresie ciąży spożywanie alkoholu jest zabronione. Nawet jeden kieliszek bywa groźny. FAS nie jest dziedziczny.

Jak objawia się FAS?

Alkoholowy zespół płodowy wywołuje objawy psychiczne i fizyczne. W tym drugim przypadku są to niski wzrost i charakterystyczne rysy twarzy. Dodatkowo dochodzi do zaburzenia pracy narządów wewnętrznych np. serca czy nerek. 

FAS to również często niepełnosprawność intelektualna, a więc kłopoty z uczeniem się, zaburzenia mowy, problemy z koncentracją czy niski iloraz inteligencji. Dzieci cierpiące na alkoholowy zespół płodowy mają problem z nawiązywaniem kontaktów. Bywają nadpobudliwe i agresywne. Mają też skłonność do nałogów. 

Niektóre cechy FAS widać już wkrótce po urodzeniu dziecka. Inne z kolei objawiają się nieco później. Dlatego postawienie odpowiedniej diagnozy wcale nie jest łatwe. 

Jak wygląda twarz osoby cierpiącej na FAS?

U niektórych osób zmiany są widoczne na twarzy. Wymienić tutaj należy krótkie szpary powiekowe, krótki nos zadarty do góry, wąską wargę główną czy brak rynienki podnosowej. Taką twarz dziecko ma od urodzenia, ale początkowo trudno to zauważyć.

Alkoholowy zespół płodowy – diagnostyka

Okazuje się, że niektóre objawy FAS zauważyć można już w okresie prenatalnym. Są to zmniejszony obwód głowy, zanik korowych płatów czołowych, nieprawidłowy wzrost półkul móżdżku czy nieprawidłowa odległość  międzygałkowa. Szybka diagnoza to szansa na szybkie rozpoczęcie leczenia. Pewne uszkodzenia fizyczna są nieodwracalne, ale rehabilitacja i terapia dają naprawdę niezłe efekty.

Alkoholowy zespół płodowy – leczenie

Dziecku dotkniętym FAS trzeba zapewnić specjalistyczną opiekę lekarską. Alkoholowego zespołu płodowego nie można magicznie wyleczyć. Terapia jest żmudna, a jej efekty są różne. Sporo zależy od rozległości uszkodzeń oraz ich charakteru. 

FAS oznacza często uszkodzenie wielu narządów.  Niektóre wady serca czy wzroku można skorygować operacyjnie.

Życie dorosłych osób cierpiących na FAS

Twarze osób cierpiących na FAS są dość charakterystyczne. Pewne zmiany z wiekiem się zacierają, ale nie wszystkie. Dodatkowo ludzie dotknięci alkoholowym zespołem płodowym mają problem z wchodzeniem w relacje społeczne. 

NA FAS niekiedy nakłada się syndrom DDA – dorosłe dzieci alkoholików. Wiele osób ma problem z założeniem rodziny lub przekazuje niewłaściwe wzorce dalej.

Dzieci z FAS – czy można im pomóc?

U niektórych noworodków po porodzie pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego, a więc zaburzenia oddychania czy hipoglikemia. Typowymi symptomami są niedobór masy ciała i niski wzrost. 

Dzieci z FAS mają małogłowie, szeroką nasadę nosa czy krótki zadarty nos. Ich uszy są często nisko osadzone. Szybko zauważyć można zaburzenia – problemy z nauką siada-nia, wstawania czy chodzenia. Dzieci cierpiące na alkoholowy zespół płodowy bywają nadpobudliwe i agresywne. 

Dzieci z FAS często nie są w stanie normalnie się uczyć. Mają zaburzenia pamięci, trudności z koncentracją, problemy ze zrozumieniem innych osób. Kluczem do sukcesu jest tutaj odpowiednia terapia. Takie dzieci potrzebują ciszy i spokoju. Czasem trzeba im zapewnić specjalny tryb nauczania.