Biopsja tarczycy stanowi ważne narzędzie diagnostyczne, które umożliwia identyfikację nieprawidłowości w tkance tarczycowej, które nie są wykrywalne wyłącznie poprzez ultrasonografię (USG). Procedura ta jest również pomocna w diagnozowaniu różnych typów stanów zapalnych tarczycy. Dowiedz się więcej o tym, jak przebiega ten zabieg i czy istnieje możliwość przygotowania się do niego.
Jak wygląda biopsja tarczycy?
Procedura biopsji tarczycy jest ważnym badaniem w przypadku wykrycia guzków w tarczycy, które mogą wskazywać na ryzyko występowania raka. Mimo postępu w technologii ultrasonograficznej, USG nie jest w stanie w pełni odróżnić zmian łagodnych od złośliwych. Biopsja dostarcza próbki tkanki tarczycy do analizy cytologicznej, co jest decydujące dla zrozumienia natury problemu zdrowotnego pacjenta.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy to procedura diagnostyczna, która umożliwia wykrycie zmian nowotworowych oraz stanów zapalnych tarczycy.
Dostępnych jest kilka metod biopsji tarczycy. Podstawową jest biopsja tarczycy cienkoigłowa pod kontrolą USG (BACC).
W przypadku, gdy biopsja cienkoigłowa nie daje jednoznacznych wyników, wykonuje się inne badanie – biopsja gruboigłowa tarczycy.
Proces biopsji tarczycy odbywa się przy współpracy patomorfologa i radiologa. Radiolog, korzystając z ultrasonografu, lokalizuje obszar, który wymaga badania. Następnie patomorfolog dezynfekuje skórę i wykonuje nakłucie guzka przy użyciu cienkiej igły o średnicy około 0,4-0,5 mm i długości od 2,5 do 4 cm.
Zabieg przeprowadza się metodą „wolnej ręki”, czyli bez użycia strzykawki lub uchwytu. Radiolog monitoruje procedurę za pomocą USG, a patomorfolog wykonuje precyzyjne ruchy igłą w celu pozyskania komórek do analizy. Po wkłuciu i pobraniu materiału, koniec igły jest rejestrowany za pomocą zdjęcia cyfrowego lub wideodrukarki, co potwierdza właściwe umiejscowienie igły.
Następnie próbka jest przenoszona na szkiełko mikroskopowe i utrwalana. Po zakończeniu procedury należy uciskać miejsce wkłucia przez około 5 minut, aby zminimalizować ryzyko powstania krwiaka.
Czas trwania samego pobierania próbki jest krótki i wynosi zaledwie kilka sekund, co czyni biopsję tarczycy badaniem szybkim i efektywnym.
Czy biopsja tarczycy jest bezpieczna?
Zabieg biopsji tarczycy w ogólnym rozrachunku nie jest uznawany za bolesny. Pacjenci zazwyczaj odczuwają jedynie delikatne ukłucie, porównywalne z tym, które towarzyszy standardowemu pobraniu krwi, które występuje na etapie wprowadzenia igły.
Jeśli chodzi o kwestię bólu po wykonaniu biopsji tarczycy, to zwykle pacjenci nie zgłaszają większych problemów i powikłań. Możliwe jest wystąpienie drobnego dyskomfortu lub łagodnego bólu w okolicy szyi zarówno zaraz po zabiegu, jak i w dniu następnym, lecz z reguły są to dolegliwości o niskim natężeniu i nie wymagają specjalistycznego leczenia.
Biopsja tarczycy: przygotowanie do biopsji tarczycy
Aby zakwalifikować się do biopsji tarczycy, muszą być spełnione określone kryteria, które skłaniają lekarza do zalecenia tego typu diagnostyki.
Tarczyca odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu organizmu, dlatego warto regularnie badać jej stan, zarówno w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, jak i w ramach profilaktyki. Kompleksowe pakiety diagnostyczne tarczycy umożliwiają szczegółowe zbadanie ewentualnych dysfunkcji, określenie ich rodzaju – nadczynności czy niedoczynności, a także ustalenie przyczyn, w tym zaburzeń pierwotnych, wtórnych czy autoimmunologicznych. Kliknij tutaj i wybierz odpowiedni pakiet badań dla siebie.
Biopsja tarczycy: powody do badania
Zachodzą różne przesłanki do wykonania biopsji tarczycy:
- Zmiany w tarczycy zauważone w wyniku badania USG – jeśli w trakcie ultrasonografii zostaną wykryte zmiany sugerujące możliwość wystąpienia złośliwości, takie jak podejrzane węzły chłonne, zmiany o charakterze litej masy, obecność mikrozwapnień czy nieprawidłowa budowa naczyń w obrębie zmiany, lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu biopsji tarczycy.
- Kliniczna ocena pacjenta – na podstawie wywiadu dotyczącego historii raka tarczycy w rodzinie, lekarz może skierować pacjenta na badanie. Inne sygnały to szybko rosnący guz o rozmiarach przekraczających 4 cm lub guzek, który pojawił się przed 20. rokiem życia lub po 60-tce.
- Pooperacyjne zmiany – jeśli u pacjentów po zabiegu usunięcia tarczycy wystąpią ogniskowe zmiany w loży pooperacyjnej lub tzw. limfadenopatia szyjna, również zostaną oni skierowani na biopsję.
Przed wykonaniem biopsji tarczycy nie wymaga się szczególnych przygotowań, z wyjątkiem zgromadzenia odpowiedniej dokumentacji medycznej. Pacjent powinien jednak powiadomić lekarza o wszelkich schorzeniach, na przykład problemach z krzepliwością krwi, oraz o przyjmowanych lekach.
W jaki sposób przygotować się do biopsji tarczycy? Najważniejsze jest, aby mieć świadomość swojej historii leczenia. Jeśli przyjmujesz wiele leków, warto je spisać i przedstawić taką listę lekarzowi prowadzącemu.
Gdzie wykonać biopsję tarczycy?
Gdzie można przeprowadzić biopsję tarczycy? Jest to badanie refundowane przez NFZ, jednak aby z niego skorzystać, konieczne jest posiadanie skierowania. W przypadku chęci przyspieszenia terminu wykonania biopsji tarczycy istnieje możliwość skorzystania z usług prywatnych, co jednak wiąże się z koniecznością pokrycia kosztów zabiegu.
Interpretacja wyników biopsji tarczycy
Interpretacją wyników biopsji tarczycy zajmuje się endokrynolog. Do klasyfikacji zmian stosuje się system Bethesda, który dzieli wyniki na:
- Kategoria I – wynik niediagnostyczny, konieczność powtórzenia biopsji po 3-12 miesiącach.
- Kategoria II – zmiany łagodne, np. zapalenie tarczycy lub wole guzkowe.
- Kategoria III – atypie o nieokreślonym znaczeniu, konieczność dalszej diagnostyki.
- Kategoria IV – nowotwór pęcherzykowy.
- Kategoria V – podejrzenie raka brodawkowatego, chłoniaka, raka rdzeniastego itp.
- Kategoria VI – potwierdzenie nowotworu złośliwego.
Czas oczekiwania na wyniki biopsji tarczycy zazwyczaj wynosi 2-3 tygodnie.
Co po biopsji tarczycy?
Biopsja tarczycy zaliczana jest do procedur o niskim ryzyku powikłań. Chociaż jak przy każdej interwencji medycznej, istnieje możliwość wystąpienia pewnych niepożądanych efektów, takich jak ból, obrzęk czy pojawienie się krwiaka, incydenty te zdarzają się rzadko.
Bezpieczna jest także biopsja tarczycy w ciąży i biopsja tarczycy u dzieci.
Zazwyczaj po wykonaniu biopsji tarczycy pacjenci czują się dobrze, mogą jednak doświadczyć lekkiego bólu w miejscu wkłucia igły. W niektórych przypadkach może również pojawić się niewielki siniak.
Ból podczas połykania to czasami zgłaszany przez pacjentów objaw po biopsji, ale zazwyczaj ma on charakter tymczasowy i szybko ustępuje.
Bardzo rzadkie, ale potencjalnie możliwe powikłania obejmują omdlenia oraz w skrajnie rzadkich przypadkach, porażenie nerwu krtaniowego wstecznego, które może prowadzić do trudności w mówieniu lub połykaniu. Zwykle jednak takie objawy ustępują w ciągu kilku miesięcy.
Osoby z określonymi stanami zdrowotnymi, takimi jak infekcja wirusem HIV, cukrzyca, atopowe zapalenie skóry czy gruźlica, mogą być w teoretycznie większym ryzyku zakażenia po biopsji, jednak przypadki takie są rzadkością. W każdym przypadku, stosowane są odpowiednie środki zapobiegawcze, aby zminimalizować ryzyko powikłań.
Najważniejsze informacje:
- Biopsja tarczycy to kluczowe narzędzie diagnostyczne umożliwiające identyfikację nieprawidłowości w tkance tarczycowej, niewykrywalnych wyłącznie przez ultrasonografię (USG).
- Wykorzystuje się kilka metod, z podstawową biopsją cienkoigłową tarczycy pod kontrolą USG (BACC). Radiolog lokalizuje obszar do badania, a patomorfolog pobiera próbkę tkanki za pomocą cienkiej igły.
- Zabieg jest ogólnie uznawany za mało bolesny, a pacjenci doświadczają jedynie delikatnego ukłucia, porównywalnego z pobraniem krwi. Ryzyko powikłań jest niskie, a ból po zabiegu zwykle łagodny i krótkotrwały.
- Nie wymaga specjalnych przygotowań, ale warto poinformować lekarza o ewentualnych schorzeniach, problemach z krzepliwością krwi oraz przyjmowanych lekach.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest biopsja tarczycy?
- Biopsja tarczycy to procedura diagnostyczna polegająca na pobraniu próbki tkanki tarczycy w celu oceny pod mikroskopem.
- Jak przebiega biopsja tarczycy?
- Podczas biopsji tarczycy lekarz wprowadza cienką igłę do tarczycy, aby pobrać próbkę tkanki. Procedura jest wykonywana pod kontrolą ultrasonografii.
- Czy biopsja tarczycy jest bolesna?
- Biopsja tarczycy może być nieco nieprzyjemna, ale zazwyczaj nie jest bolesna. Może wystąpić jedynie krótkotrwałe uczucie dyskomfortu.
- Kiedy warto wykonać biopsję tarczycy?
- Biopsja tarczycy jest zalecana, gdy lekarz podejrzewa obecność guza lub zmian nowotworowych w tarczycy na podstawie wyników badań obrazowych.
- Jakie są możliwe powikłania po biopsji tarczycy?
- Najczęstszym powikłaniem po biopsji tarczycy jest krwawienie, infekcja lub niewielki wzrost ryzyka uszkodzenia nerwu krtaniowego.