Badanie AST

Próby wątrobowe obejmują między innymi badanie AST. Dzięki wykonaniu go możliwe jest zdiagnozowanie uszkodzeń wątroby, a także chorób tego narządu. Badanie AST umożliwia także wykrycie schorzeń innych narządów i układów, na przykład martwicę mięśnia sercowego.

Co to jest badanie AST?

Badanie AST co to jest? W badaniu tym możliwe jest sprawdzenie poziomu enzymu aminotransferazy asparaginianowej. Stężenie tego enzymu u zdrowego człowieka nie powinno być zbyt wysokie.

Podwyższenie jego poziomu może występować w przypadku różnych schorzeń wątroby, które mogą przebiegać z uszkodzeniem tego narządu. Wśród nich można wymienić zarówno ostre i przewlekłe zapalenia wątroby, jak i choroby wątroby, które są spowodowane nadużywaniem alkoholu.

Aminotransferaza asparaginianowa oprócz wątroby występuje w niewielkich stężeniach również w innych narządach i układach, takich jak mięsień sercowy, mięśnie szkieletowe, nerki i czerwone krwinki. Badanie AST i ALT badanie to tak zwane próby wątrobowe, dzięki którym możliwe jest dokonanie podstawowej diagnostyki chorób wątroby, co uwzględnia zarówno jej funkcję i stan, jak i ogólny stan dróg żółciowych. Podwyższone próby wątrobowe są powodem do skierowania pacjenta przez lekarza do dalszej diagnostyki.

Badanie AST – jak się przygotować?

Badanie AST wykonywane jest z krwi pacjenta. Badanie powinno być wykonane na czczo, a więc należy powstrzymać się od spożywania posiłków przez ok. 10-12 godz. przed wizytą w laboratorium. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na pożywienie spożywane dnia poprzedniego, ponieważ zalecane jest unikanie spożywania tłustych posiłków oraz picia alkoholu.

Dobrze jest powstrzymać się również od jedzenia czekolady i picia kawy. Badanie najlepiej wykonać w godzinach porannych. Badanie ALT może być zaburzone przez działanie różnych czynników. Wśród nich wymienia się przede wszystkim intensywny wysiłek fizyczny, a także stosowanie niektórych leków, na przykład antybiotyków. Na wynik badania nie czeka się długo, najczęściej dostępny jest już następnego dnia.

Wskazania do badania AST

Badanie prób wątrobowych, w tym ALT i AST, powinno być wykonywane u pacjentów profilaktycznie. Schorzenia wątroby bardzo często przez długi czas nie dają objawów i nie pogarszają znacząco samopoczucia pacjenta. Natomiast ich późne wykrycie może obniżyć skuteczność wdrażanego leczenia. Wskazaniem do wykonania badania AST są również pewne objawy, które mogą świadczyć o rozwijających się schorzeniach wątroby. Wśród nich można wskazać następujące:

• przyciemnienie koloru moczu i zmiana barwy stolca,
• nagła utrata masy ciała,
• brak apetytu,
• skurcze mięśni,
• zmęczenie i osłabienie,
• nudności i wymioty,
• bóle brzucha i wzdęcia,
• biegunki,
• zażółcenie powłok skórnych,
• świąd skóry,
• krwawienia z nosa i dziąseł,
• zaburzenia miesiączkowania.

Badanie AST powinno być także wykonywane profilaktycznie u wszystkich osób, które należą do grup ryzyka uszkodzenia wątroby. Są to przede wszystkim osoby nadużywające alkoholu, ale także osoby, które regularnie przyjmują niektóre grupy leków. Dotyczy to w szczególności środków antykoncepcyjnych oraz innych leków, które mogą wpływać na nadmierne obciążenie pracy wątroby.

Badanie AST powinno być również wykonane przez osoby, które podejrzewają, że mogły zarazić się wirusowym zapaleniem wątroby. W grupie ryzyka znajdują się również pacjenci otyli oraz zmagający się z cukrzycą.

Badanie AST – normy

Normalne zakresy referencyjne dla poziomu AST mogą się różnić w zależności od metody badania i jednostki miary używanej do raportowania wyników. Poniżej przedstawiam orientacyjne zakresy referencyjne dla AST w jednostce miary U/L (jednostki na litr)rzyjmuje się, że AST norma kształtuje się od 5 do 40 IU/l. Normy w badaniu AST zależne są od płci oraz wieku pacjentów. W przypadku kobiet kształtują się następująco

Natomiast u mężczyzn normy w badaniu AST są następujące

Co oznacza nieprawidłowy wynik AST?

Jaki wynik AST jest niepokojący? Podwyższony lub obniżony wynik badania AST każdorazowo powinien zostać skonsultowany z lekarzem. Najwyższy poziom AST, czyli powyżej 100, odnotowuje się w przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym. W tej sytuacji niestety konieczny jest przeszczep wątroby.

Podwyższony poziom AST pojawia się również w przebiegu innych schorzeń, głównie chorób wątroby. Wśród nich można wymienić między innymi:

• marskość wątroby,
• nowotwory wątroby,
• wirusowe zapalenie wątroby,
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby.

Badanie AST może być podwyższone również w schorzeniach innych narządów i układów. Taki stan rzeczy dotyczy głównie problemów związanych z prawidłowym funkcjonowaniem dróg żółciowych, mięśni szkieletowych, mięśnia sercowego. Podwyższony poziom AST może świadczyć o takich schorzeniach jak: niewydolność krążenia, zawał serca, zatorowość płucna, mononukleoza zakaźna, niewydolność nerek oraz niedotlenienie.

Wysoki poziom AST może się utrzymywać nawet przez 1-2 miesiące w trakcie ostrego zapalenia wątroby. Stężenie enzymu może wrócić do normy nawet po 3-6 miesiącach od ustania objawów.

Cena badania AST. Ile kosztuje?

Próby wątrobowe wykonuje się z krwi, a więc cena badania będzie zależna od wybranego laboratorium. Koszt wykonania badania AST waha się od 6 do 15 zł, a więc jego cena nie jest wygórowana. Badanie można zrealizować także bezpłatnie po uzyskaniu skierowania od lekarza, który ma zawarty kontrakt z NFZ.

Wskaźnik de Ritisa

Próby wątrobowe powinny być wykonywane razem, ponieważ dzięki temu możliwy do ustalenia jest prawidłowy stosunek ALT do AST, czyli tzw. wskaźnik de Ritisa. Wskaźnik de Ritisa poniżej 1 może świadczyć o łagodnych schorzeniach wątroby, które mogą przebiegać z uszkodzeniem jej komórek. Wartość wskaźnika ok. 1 może wskazywać na występowanie marskości wątroby lub choroby nowotworowej tego narządu.

Poważnym stanem jest wzrost wskaźnika de Ritisa powyżej 1, a nawet powyżej 2. Taka sytuacja najczęściej świadczy o znacznym zniszczeniu komórek wątroby lub na przykład o zawale mięśnia sercowego. W celu dokonania dokładnej diagnostyki pacjenta zalecane jest wykonanie również badań dodatkowych, takich jak bilirubina, fosfataza alkaliczna oraz białko całkowite.