Badanie ALT to jedno z istotnych diagnostycznie badań wątroby. Badanie ALT wykonywane jest z krwi i polega na oznaczeniu w niej poziomu aminotransferazy alaninowej. Dzięki niemu możliwe jest zdiagnozowanie uszkodzenia wątroby. Dlatego uzyskanie podwyższonego wyniku badania ALT wymaga dodatkowej diagnostyki.
Badanie ALT – co to jest?
W badaniu ALT sprawdzany jest poziom jednego z enzymów wątrobowych – aminotransferazy alaninowej. Dlatego badanie ALT jest podstawą diagnozowania wszelkich schorzeń wątroby, a w tym przede wszystkim uszkodzenia tego narządu. ALT w zdecydowanej większości występuje właśnie w wątrobie, jednak pewne jego poziomy można również odnotować w innych narządach: nerkach, sercu oraz mięśniach szkieletowych.
Poziom ALT nie powinien być zbyt wysoki u zdrowej osoby. Badanie ALT wychodzi podwyższone w przypadku istnienia zaburzeń pracy wątroby. Nadmiernie wydzielana ilość enzymu aminotransferazy alaninowej skutkuje podwyższeniem tak zwanych prób wątrobowych, istotnych w diagnozowaniu schorzeń tego narządu.
Badanie ALT – kiedy wykonać?
Badanie ALT wykonuje się przede wszystkim u pacjentów zgłaszających lekarzowi niepokojące objawy, które mogą być związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby. Wśród objawów mogących wskazywać uszkodzenie wątroby można wymienić zażółcenie skóry i błon śluzowych, które wiąże się z nieprawidłowym metabolizmem bilirubiny.
Badanie ALT wskazane jest do wykonania także w przypadku występowania takich objawów jak: osłabienie, bóle brzucha po prawej stronie pod żebrami, a także problemy z apetytem, nudności i wzdęcia.
Sygnałem alarmowym dla nieprawidłowej pracy wątroby może być także krwawienie z dziąseł. Badanie ALT zalecane jest u mężczyzn, którzy zmagają się z utratą libido, impotencją, a także zauważyli znaczny zanik owłosienia. Natomiast u kobiet wskazaniem do wykonania tego badania są zaburzenia miesiączkowania oraz bezpłodność.
Badanie ALT może być zlecone pacjentom, u których występuje świąd skóry, a także odbarwienie stolca lub zbyt intensywne zabarwienie moczu.
U wielu pacjentów badanie ALT ma istotne znaczenie diagnostyczne, dlatego w niektórych przypadkach powinno się je wykonywać profilaktycznie. Regularne badania wątroby powinny być realizowane u następujących grup pacjentów:
- osoby chore na cukrzycę,
- osoby otyłe,
- osoby nadużywające alkoholu,
- osoby przyjmujące na stałe leki,
- osoby z podejrzeniem wirusowego zapalenia wątroby.
Badanie ALT – norma a podwyższony wynik
Poziom enzymu aminotransferazy alaninowej nie powinien być zbyt wysoki we krwi. Jego normy wynoszą od 5 do 40 U/I. Poziom ALT od 200 do 400 U/I może świadczyć o występowaniu następujących schorzeń:
- torbiel wątroby,
- marskość wątroby,
- nowotwory wątroby,
- kamica przewodów żółciowych.
Poziom ALT od 400 do 4000 U/I może sugerować pojawienie się następujących problemów zdrowotnych:
- ostre wirusowe zapalenie wątroby,
- uszkodzenie wątroby spowodowane czynnikami zewnętrznymi,
- niewydolność krążenia.
Badanie ALT może dawać podwyższone wyniki także w przypadku istnienia następujących schorzeń:
- zapalenie trzustki,
- mononukleoza zakaźna,
- uszkodzenie mięśni szkieletowych,
- martwica mięśnia sercowego,
- sepsa.
Podwyższony poziom ALT może występować u osób przyjmujących na stałe leki. Taka sytuacja może pojawić się u pacjentów stosujących między innymi leki psychotropowe oraz obniżające cholesterol. Wyższy poziom aminotransferazy alaninowej może pojawić się także u kobiet w ciąży, noworodków oraz osób intensywnie trenujących. ALT 46 czy to dużo?
Poziom ALT na poziomie 46 jednostek oznacza jedynie nieznacznie podwyższony wynik. Jednak każdorazowo wyniki badań prób wątrobowych powinny być przeanalizowane przez lekarza, który je zlecał.
Badanie ALT – jak się przygotować?
Wiele osób zastanawia się, jak się przygotować do wykonania badań na próby wątrobowe. Badanie ALT wykonywane jest z krwi i nie wymaga specjalnych przygotowań. Pacjent powinien się stawić na badanie na czczo i najlepiej w godzinach porannych.
Dlatego powinien powstrzymać się od spożywania posiłków przez ok. 10-12 godz. poprzedzających badanie. Przed pobraniem krwi nie należy również przez ok. 24 godz. spożywać alkoholu, który może wpływać na wynik badania. Podwyższone ALT jak leczyć?
Wynik badania ALT, który nie mieści się w wartościach referencyjnych laboratorium, powinien być przeanalizowany przez lekarza. Jego podwyższony wynik może świadczyć o schorzeniach wątroby, ale może także nie być związany z występowaniem żadnych chorób. Dlatego ewentualne leczenie powinno być wdrożone przez lekarza.
Badanie AST – co to jest?
W ramach prób wątrobowych może być również wykonywane AST badanie, czyli oznaczenie we krwi poziomu aminotransferazy asparaginianowej. Badanie ALT i AST to tak zwane próby wątrobowe. Ich wynik jest podstawą do diagnozowania problemów związanych z wątrobą. Oprócz tego w diagnostyce zaburzeń wątroby bardzo często oznacza się poziom bilirubiny, fosfatazy alkalicznej oraz dehydrogenazy mleczanowej.
Badania AST i ALT najlepiej wykonać razem
Najlepiej wykonywać badanie ALT i AST razem, ponieważ duże znaczenie diagnostyczne ma wzajemny stosunek obu markerów, który określa się mianem wskaźnika Ritisa. W przypadku występowania schorzeń wątroby zazwyczaj poziom ALT jest wyższy niż AST.
Wskaźnik Ritisa jest niższy przy takich schorzeniach jak: stłuszczenie wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, a także autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Wyższy jest natomiast na przykład przy alkoholowym zapaleniu wątroby lub marskości tego narządu.
Ile kosztuje badanie ALT? Jaka jest cena?
Badanie jest wykonywane w ramach komplementarnej diagnostyki wątroby i jego koszt wynosi w granicach 50 złotych.
Najważniejsze informacje:
- ALT, czyli alanina aminotransferaza, to enzym występujący głównie w komórkach wątroby.
- Badanie poziomu ALT w krwi jest wykonywane w celu oceny funkcji wątroby oraz wykrywania ewentualnych uszkodzeń lub chorób wątroby.
- Badanie ALT polega na pobraniu próbki krwi, która jest następnie analizowana w laboratorium. Wyższy poziom ALT niż normalny może wskazywać na uszkodzenie wątroby, takie jak wirusowe zapalenie wątroby, toksyczne działanie leków, nadużywanie alkoholu, przewlekłe schorzenia wątroby lub inne problemy zdrowotne.
- Przyjmuje się, że wartości właściwe dla poziomu ALT dla mężczyzn wynoszą do 40 jednostek na litr (U/L), a dla kobiet do 32 U/L.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest za badanie ALT?
- Badanie ALT polega na pobraniu próbki krwi pacjenta, która jest następnie analizowana w laboratorium. Pomiar poziomu ALT ma na celu ocenę funkcji wątroby oraz identyfikację ewentualnych uszkodzeń lub chorób wątroby.
- O czym świadczy podwyższone ALT?
- ALT jest enzymem obecnym głównie w komórkach wątroby, więc jego podwyższony poziom może wskazywać na uszkodzenie lub dysfunkcję tego narządu.
- Jaki poziom ALT jest niebezpieczny?
- Wynik ALAT powyżej 100 lU/l jest wskaźnikiem potencjalnej choroby wątroby. Nawet lekko podwyższony ALAT o 20 może być pokłosiem wirusowego zapalenia wątroby typu C.
- Co oznacza podwyższone ALT i AST?
- Oba enzymy są obecne głównie w komórkach wątroby, ale AST jest również obecny w innych tkankach, takich jak mięśnie, serce, nerki i mózg. Ich podwyższona norma świadczyć może o stłuszczeniu, zapaleniu uszkodzeniu wątroby.