Gwiaździak astrocytoma to pierwotny nowotwór złośliwy, który wywodzi się z komórek glejowych tworzących tkankę nerwową. To jeden z glejaków, który rozwija się w ośrodkowym układzie nerwowym, przede wszystkim w mózgu.
Z artykułu dowiesz się:
Astrocytoma – krótka charakterystyka
Astrocytoma to rodzaj glejaka, a więc pierwotnego nowotworu złośliwego rozwijającego się w ośrodkowym układzie nerwowym. Glejaki to 40% wszystkich nowotworów wykrywanych w tym układzie, głównie w mózgu, rzadziej w rdzeniu kręgowym. Sama nazwa glejaki wywodzi się od komórek glejowych, które tworzą zrąb mózgu. Odpowiadają one za ochronę neuronów.
W organizmie ludzkim istnieje kilka rodzajów komórek glejowych – mikroglej, oligodendrocyty, astrocyty, komórki Schwanna, ependymocyty i komórki satelitarne. Glejaki, które wywodzą się z astrocytów to gwiaździaki.
Gwiaździak na ogół lokalizuje się w płacie czołowym mózgu. Są oczywiście jeszcze inne rodzaje glejaków. Te wywodzące się z oligodendrocytów to skąpodrzewiaki. Glejaki wywodzące się z ependymocytów to wyściółczaki. Z kolei skąpodrzewiakogwiaździaki wywodzą się z astrocytów i oligodendrocytów jednocześnie.
Skąpodrzewiaki to nowotwory gleju skąpowypustkowego. Tworzą się w istocie białej mózgu. Z kolei wyściółczaki tworzą się z neurogleju wysiłkowego. Lokalizowane są w IV komorze mózgu.
Gwiaździak – stopnie
Każdy rodzaj glejaka może mieć różne stopnie złośliwości. WHO klasyfikuje nowotworowy według skali czterostopniowej. 1 to nowotwór łagodny, a 4 bardzo złośliwy.
Pierwszy stopień według klasyfikacji to gwiaździaki włosowatokomórkowe. Są one łagodne, rozwijają się powoli i dobrze rokują. Gwiaździaki rozlane klasyfikowane są w drugim stopniu złośliwości. Z kolei gwiaździaki anaplastyczne to stopień trzeci.
Gwiaździakiem jest również glejak wielopostaciowy – nowotwór bardzo złośliwy, który szybko rośnie i nacieka na inne tkanki.
Astrocytoma – objawy
Sporo zależy od wielkości i lokalizacji nowotworu. Glejaki w początkowym stadium często nie dają żadnych objawów. Dopiero z czasem dochodzi do ucisku mózgowia. Pojawić się też mogą inne objawy – w zależności od miejsca, w którym powstają zmiany. Zazwyczaj są to nudności, wymioty, bóle głowy, zaburzenia mowy, słuchu i wzroku, zaburzenia pamięci, napady padaczki, osłabienie sprawności umysłowej, niedowłady czy obrzęk mózgu.
Im bardziej nowotwór jest złośliwy, tym szybciej postępują zmiany. Glejak wielopostaciowy, który zaliczany jest to stadium IV, szybko rośnie i nacieka na okoliczne tkanki, powodując ich zniszczenie.
Glejaki – rokowania
Rokowania zależą w dużej mierze od stopnia złośliwości nowotworu, od wielkości guza i jego lokalizacji.
W przypadku gwiaździaka włosowatokomórkowego rokowania są dobre, bo jest to zmiana łagodna i łatwa do usunięcia. Gorsze rokowania są przy nowotworze rozlanym i anaplastycznym. Są to nowotwory rozwijające się szybciej. Najgorzej jest w przypadku glejaka wielopostaciowego. To nowotwór niezwykle trudny do usunięcia i szybko rosnący. Pacjenci żyją z nim do 18 miesięcy i to niezależnie od podjętego leczenia.
Gwiaździak 1 stopnia i 2 stopnia leczone mogą być się operacyjnie. Potem pacjenci są poddawani obserwacji. W przypadku nowotworów stopnia 3 i 4 leczenie operacyjne nie jest wystarczające. Trzeba też rozpocząć radioterapię lub chemioterapię. Na popularności zyskuje poza tym immunoterapia. Przy glejaku wielopostaciowym leczenie na ogół nie przynosi dobrych rezultatów. Ten glejak ma tendencję do powracania.
Najważniejsze informacje:
- Gwiaździak, a więc inaczej astrocytoma to pierwotny nowotwór złośliwy, który wywodzi się z komórek glejowych tworzących tkankę nerwową.
- Gwiaździakiem jest np. glejak wielopostaciowy - nowotwór bardzo złośliwy, który szybko rośnie i nacieka na inne tkanki.
- Glejaki w początkowym stadium często nie dają żadnych objawów. Dopiero z czasem dochodzi do ucisku mózgowia.
- Rokowania zależą w dużej mierze od stopnia złośliwości nowotworu, od wielkości guza i jego lokalizacji.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czy gwiaździak to glejak?
- Astrocytomy są glejakami. To pierwotne nowotwory złośliwe, które wywodzą się z komórek glejowych tworzących tkankę nerwową.
- Jakie są rokowania przy glejaku?
- Sporo zależy od stopnia jego złośliwości, wielkości i lokalizacji zmian. W przypadku glejaka wielopostaciowego rokowania są niestety kiepskie. Mimo leczenia większość pacjentów umiera w ciągu maksymalnie 18 miesięcy od momentu pojawienia się pierwszych objawów.
- Kto najczęściej choruje na glejaka?
- W praktyce glejaki rozwijają się u osób w każdym wieku, niekiedy atakując nawet dzieci. Minimalnie częściej chorują mężczyźni niż kobiety.
