Gruczolak przytarczyc to łagodny nowotwór, który jest główną przyczyną pierwotnej nadczynności przytarczyc. Jest to zmiana trudna do rozpoznania, którą jednak należy leczyć. Objawia się gorączką, osłabieniem, wielomoczem czy bólami kości i stawów.
Gruczolak przytarczyc – czym jest?
Gruczolak przytarczyc to łagodna zmiana nowotworowa prowadząca do pierwotnej nadczynności przytarczyc. Nie jest to więc nowotwór złośliwy.
W ludzkim organizmie są na ogół cztery przytarczyce – w dolnej i górnej części tarczycy. Niekiedy jednak ich liczba i lokalizacja są inne. Przytarczyce utrzymują odpowiedni poziom wapnia i fosforu w organizmie za pomocą hormonu – parathormonu.
Wzrost poziomu tego hormonu powoduje pierwotną nadczynność przytarczyc, która jest skutkiem pojedynczego gruczolaka. Rzadziej pojawia się zespół gruczolaków.
Gruczolak przytarczyc – przyczyny
Nie są znane dokładne przyczyny gruczolaka przytarczyc. Zmiana ta prowadzi do wspomnianej nadczynności przytarczyc. Za tę anomalię w 80% przypadkach odpowiada właśnie gruczolak przytarczyc.
Bardzo rzadko pierwotna nadczynność przytarczyc to efekt uwarunkowań genetycznych. Tylko 1% ma związek ze złośliwym nowotworem przytarczyc.
Gruczolak przytarczyc – objawy
Gruczolak przytarczyc początkowo na ogół nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Niekiedy zauważyć można jednak osłabienie, częste złamania, gorączkę, bóle kości i stawów, depresję, wielomocz, kamicę nerkową, zaparcia, brak apetytu, świąd skóry czy nudności i wymioty. Dochodzi do zwiększenia poziomu wapnia we krwi, co prowadzić może do utraty świadomości i śpiączki.
Często pojedynczy gruczolak przytarczyc przez wiele lat pozostaje nierozpoznany. Wykrywa się go niekiedy przypadkowo.
Gruczolak przytarczyc – diagnostyka
Diagnostyka obejmuje w tym przypadku badanie stężenia wapnia we krwi, a także poziomu białka i parathormonu. Warto poza tym poddać analizie wydalanie wapnia w moczu w ciągu dnia.
Czasami wykonuje się USG przytarczyc, a także tomografię komputerową, rezonans magnetyczny i scyntygrafię subtrakcyjną tarczycy i przytarczyc. Dodatkowo lekarz zalecić może densytometrię, a więc RTG kości. Decyzję na ogół podejmuje endokrynolog.
Niestety gruczolak często nie jest widoczny w USG i bywa mylony z guzkiem tarczycy lub węzłem chłonnym.
Gruczolak przytarczyc – leczenie
Leczenie opiera się głównie na operacyjnych usunięciu zmiany. Czasem konieczna jest też farmakoterapia. Pomocniczo stosuje się niekiedy odpowiednią dietę.
Celem leczenia farmakologicznego jest zminimalizowanie skutków nadczynności przytarczyc. Leki mają za zadanie zahamować wydzielanie parathormonu. W praktyce najskuteczniejszą formą walki z gruczolakiem przytarczyc jest operacja. Wycięcie guza oznacza cofnięcie się objawów choroby i pełne wyleczenie.
Podczas operacji na ogół wykonywane jest cięcie z poziomu szyi, rzadziej przez dół pachowy lub brodawkę sutkową. Mniej inwazyjną metodą jest wideoskopia. Wówczas cięcie jest bardziej precyzyjne. Zabiegi te niestety wiążą się z bólem pooperacyjnym. Trzeba też wziąć pod uwagę skutki uboczne np. uszkodzenie nerwów sąsiadujących z przytarczycą czy zbyt małe stężenie wapnia we krwi.
Warto poza tym wprowadzić w życie odpowiednią dietę. Powinna być ona uboga w produkty zawierające wapń.
Najważniejsze informacje:
- Gruczolak przytarczyc to łagodny nowotwór, który jest główną przyczyną pierwotnej nadczynności przytarczyc.
- Gruczolak przytarczyc początkowo na ogół nie daje żadnych charakterystycznych objawów.
- Niestety gruczolak często nie jest widoczny w USG i bywa mylony z guzkiem tarczycy lub węzłem chłonnym.
- Leczenie opiera się głównie na operacyjnych usunięciu zmiany. Czasem konieczna jest też farmakoterapia.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czym jest gruczolak przytarczyc?
- To łagodny nowotwór, który jest główną przyczyną pierwotnej nadczynności przytarczyc. Początkowo nie daje żadnych charakterystycznych objawów i wykrywany jest niekiedy zupełnie przypadkowo.
- Jak wygląda leczenie gruczolaka przytarczyc?
- Opiera się przede wszystkim na operacyjnym usunięciu guza, co powoduje wyleczenie. Niekiedy dodatkowo stosuje się farmakoterapię.
