Giardioza

Giardioza jest zakaźną chorobą, którą wywołują pasożyty Giardia intesinalis. Zakażenie rozwija się na skutek kontaktu ze skażonym kałem ludzkim lub zwierzęcym. Ma to miejsce głównie w środowiskach o niskim poziomie higieny.

Giardioza – krótka charakterystyka

Giardioza to popularna parazytoza, a więc lamblioza. Wywołuje ją pasożyt Giardia Lamblia – pierwotniak powodujący przede wszystkim objawy ze strony układu pokarmowego. Występuje on u ssaków i ludzi. 

W Polsce zakażonych jest nawet kilkanaście procent dorosłych ludzi. U dzieci odsetek ten jest znacznie wyższy. Giardia ma dwie formy – cysty i osobniki dorosłe. Zakażenie rozwija się na skutek spożycia cyst obecnych w wodzie, pokarmie lub glebie. 

Pasożyt jest uwalniany z cysty i trafia do dróg żółciowych czy pęcherzyka żółciowego. Zasiedla w dużej mierze jelito cienkie – dwunastnicę. Przyczepia się do komórek jelita, uszkadzając błonę komórkową. Prowadzi do śmierci komórek. Dochodzi do zaburzenia czynności wydzielniczej i chłonnej jelita. Następuje obniżenie wchłaniania cukrów. W jelitach przy udziale mikroflory ma miejsce fermentacja. Tworzy się gaz i enterotoksyny bakteryjne. Zachwiana jest równowaga osmotyczna. Organizm wydala do jelita wodę – biegunkę. 

Giardioza może mieć różne formy. Bywa bezobjawowa i przewlekła. W tym drugim przypadku trwa nawet 4 tygodnie. 

Giardioza – objawy

Nie zawsze u ludzi występują kliniczne objawy giardiozy. U osób dorosłych zakażenie często jest bezobjawowe. Inaczej jest w przypadku dzieci, co wynika z ich niewykształconego jeszcze w pełni układu odpornościowego.

U dzieci lamblioza objawia się biegunką, nudnościami, wymiotami, utratą masy ciała, osłabieniem, bólem brzucha czy wypadaniem włosów. Pojawiają się niekiedy stany podgorączkowe. U osób dorosłych giardioza daje objawy w postaci przewlekłej. Są to zaparcia, biegunki, nudności czy zgaga. Przy intensywnej inwazji pasożytów rozwija się nieżytowe zapalenie błony śluzowej jelit cienkich oraz zapalenie wątroby. 

Długotrwałe zakażenie lamblią prowadzić może do świądu i zmian alergicznych.  Na skórze pojawiają się wysypka i pokrzywka. 

Bez odpowiedniego leczenia giardioza prowadzi do długotrwałego zaburzenia wchłaniania, co grozi długotrwałymi niedoborami żywieniowymi. To bardzo groźna sytuacja dla dzieci. Neurologicznymi objawami lambliozy są zaburzenia funkcji poznawczych.

Giardioza – diagnostyka

Podstawą jest w tym przypadku wykonanie parazytologicznego badania odchodów np. metodą flotacji. Diagnozę postawić można po znalezieniu w kale trofozoitów Giardia lamblia lub jej cyst. Czasami stosuje się poza tym komercyjne diagnostyczne testy immunologiczne oparte na teście ELISA. Wówczas  kale poszukiwane są antygeny swoiste dla omawianych pasożytów. Rzadko wykonuje się natomiast histopatologiczne badanie wycinków błony  śluzowej jelita barwionych metodą Giemsa lub HE. 

Dorosłe osobniki lamblii wydalane z biegunką szybko giną. Dlatego kał należy poddać badaniu jak najszybciej. Co ciekawe, wydalanie tych pasożytów wcale nie jest regularne i może niekiedy zanikać na jakiś czas. Badanie wykonuje się więc kilka razy w odstępie co 48 godzin.  

Giardioza – leczenie

Często leczenie giardiozy nie jest konieczne, bo dochodzi do samowyzdrowienia. U dzieci i osób z obniżoną odpornością wykorzystuje się antybiotyki. Przy dotkliwej biegunce warto zadbać o nawodnienie organizmu i odpowiednią dietę. Schorzenia tego nie należy lekceważyć, bo zawsze może przejść w formę przewlekłą. Rzutuje wówczas na stawy, skórę, wątrobę czy układ nerwowy. 

U osób dorosłych w przypadku braku objawów trudno jest zdiagnozować zakażenie. Przy stwierdzeniu choroby u jednego z domowników czy zwierzęcia domowego, terapii należy poddać wszystkich mieszkańców. 

Giardia niestety przez przez długi czas utrzymuje się w środowisku, powodując nawroty zakażenia i transmisję między organizmami. Leczenie lambliozy przeprowadzane jest przy użyciu antybiotyków z grupy nitroimidazoli. W normalnych warunkach lamblioza powinna ustąpić w ciągu 2 tygodni.