Test ELISA

Test ELISA immunoenzymatyczny to metoda diagnostyczna, która zyskała uznanie w latach 60., opracowana niezależnie przez zespoły z Holandii i Szwecji. Jest to metoda szybka i wrażliwa, która nie wiąże się z ryzykiem ekspozycji pacjenta na niebezpieczne substancje.

Zastosowanie testu ELISA

Test ELISA znajduje zastosowanie nie tylko w medycynie, ale również w przemyśle spożywczym, gdzie służy do identyfikacji alergenów, takich jak orzeszki ziemne, migdały czy jaja, których obecność musi być deklarowana na opakowaniach żywności. Jest również przydatny w rolnictwie i toksykologii.

Mechanizm działania testu ELISA

Metoda ELISA opiera się na wykorzystaniu enzymów do detekcji reakcji antygen-przeciwciało. Początkowo przeciwciała identyfikowano wyłącznie w surowicy krwi, obecnie można je wykrywać w różnorodnych próbkach, np. w kale.

Do wykonania testu służą specjalne płytki z polistyrenu lub pleksiglasu, zawierające wgłębienia ułożone w 8 rzędach i 12 kolumnach. W każdym dołku, nazywanym studzienką, umieszcza się próbkę i pokrywa antygenem lub przeciwciałem. Reakcja między antygenem a przeciwciałem prowadzi do zmiany zabarwienia roztworu, którą można zmierzyć i porównać z próbkami kontrolnymi, co pozwala na określenie zawartości białka w analizowanym materiale.

Wykrywanie chorób za pomocą testu ELISA

Test ELISA jest stosowany w diagnostyce wielu chorób, szczególnie tych o charakterze wirusowym i bakteryjnym, w tym:

• HIV,
• Wirusy zapalenia wątroby typu B i C,
• Niektóre wirusy grypy,
• Rotawirusy,
• Helicobacter pylori,
• Krętek kiły,
• Salmonella i Yersinia,
• Toksyny cholery i enteropatogenne szczepy E. coli,
• Gronkowiec złocisty.

Test ten jest także używany w diagnostyce chorób autoimmunologicznych, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy w niektórych przypadkach nowotworów. Umożliwia również wykrywanie przeciwciał przeciwko drożdżakom, amebie, malarii i toksoplazmozie.

Test ELISA w diagnozowaniu boreliozy

Jako jedna z najstarszych metod, test ELISA jest nadal wykorzystywany do diagnozowania boreliozy, choroby przenoszonej przez kleszcze. Wczesne wykrycie boreliozy jest kluczowe, ponieważ nieleczona może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Diagnostyka boreliozy

Standardowa diagnostyka boreliozy opiera się na wykrywaniu specyficznych przeciwciał przeciwko Borrelia w próbce krwi żylnej lub płynu mózgowo-rdzeniowego. Test ELISA identyfikuje przeciwciała IgM (wskazujące na aktywne zakażenie) i IgG (świadczące o przebytym zakażeniu). W przypadku pozytywnego wyniku lub wątpliwości, stosuje się dodatkowo test Western blot.

Interpretacja wyników testu ELISA na boreliozę

Warto zaznaczyć, że żaden test diagnostyczny nie jest w stanie zagwarantować 100% pewności wyników. Test ELISA, mimo wysokiej czułości, posiada ograniczoną swoistość i może wykazać inne zakażenia, co może prowadzić do reakcji krzyżowych, dlatego wynik pozytywny zawsze powinien być potwierdzony dodatkowymi metodami diagnostycznymi.

Czy test ELISA daje pewność boreliozy?

Skuteczność testu ELISA w przypadku boreliozy jest różna. Nie zawsze daje on prawidłowy wynik, szczególnie jeśli pacjent ma aktywną postać choroby, ale nie ma przeciwciał przeciwko niej.

Dodatkowo, test ELISA może sprawiać problemy w diagnozowaniu boreliozy, ponieważ krętek, który jest odpowiedzialny za tę chorobę, składa się częściowo z unikalnych elementów charakterystycznych tylko dla boreliozy, ale także częściowo z elementów, które występują w innych bakteriach i wirusach.

W przypadku testu ELISA badany jest cały krętek z jego różnymi częściami, zarówno specyficznymi, jak i niespecyficznymi.

Test ELISA na lambiozę

Zastosowanie testu ELISA w identyfikacji lambii Test ELISA stanowi skuteczną metodę diagnostyczną w przypadku chorób pasożytniczych, takich jak lambioza. W diagnostyce lambii test ELISA jest bardziej pomocny niż tradycyjne badania mikroskopowe, które wymagają pobierania próbek przez kilkanaście dni, ze względu na okresowe wydalanie cyst przez organizm, a nie codzienne.

Dzięki testowi ELISA możliwe jest szybkie wykrycie antygenów pasożyta w kale pacjenta już przy pierwszym badaniu. Lambia jelitowa zazwyczaj kolonizuje obszary takie jak jelito cienkie, drogi żółciowe i dwunastnica. Zakażenie tym pasożytem najczęściej następuje drogą pokarmową, zwłaszcza poprzez spożycie zanieczyszczonej wody zawierającej cysty lambii.

Cena badania

Co do kosztów testu ELISA, jest to metoda charakteryzująca się stosunkowo niskimi kosztami. W przypadku diagnostyki boreliozy, koszt badania wynosi około 45-60 zł, jeśli nie posiada się skierowania od lekarza. Jednak z przepisaniem skierowania przez lekarza, test ten jest bezpłatny i objęty refundacją przez NFZ.

Wyniki badania ELISA w diagnostyce lambii są dostępne dla pacjenta w ciągu 2-7 dni roboczych. Jeśli chodzi o wykrywanie lamblii w kale, koszt testu ELISA waha się zazwyczaj w granicach 20-30 zł.