Parathormon – co to jest?

Parathormon (PTH) to hormon produkowany przez przytarczycę. Jego główną funkcją jest regulacja poziomu wapnia i fosforu we krwi. PTH ma wpływ na kości, nerki i jelita, pobudzając uwalnianie wapnia z kości do krwiobiegu, zwiększa wchłanianie wapnia z jelit i zatrzymywanie wapnia w organizmie przez nerki. Dzięki działaniu tego hormonu poziom wapnia we krwi jest utrzymywany na stałym poziomie.

Parathormon – działanie i funkcja hormonu

Działanie ważnego hormonu jakim jest parathormon jest bardzo proste. Jeżeli poziom wapnia we krwi jest zbyt niski, przytarczyce zwiększają produkcję PTH, co powoduje zwiększone wydalanie wapnia przez nerki, a także pobudzenie uwolnienia wapnia z kości. W przypadku zbyt wysokiego poziomu wapnia we krwi, produkcja PTH jest zmniejszona, co dla odmiany powoduje zmniejszenie wydalania wapnia przez nerki i zmniejszenie uwolnienia wapnia z kości.

Parathormon odpowiada za regulację poziomu wapnia we krwi poprzez kilka funkcji:

1. Parathormon zwiększa stężenie wapnia we krwi poprzez zwiększenie wchłaniania wapnia w jelitach, zwiększenie reabsorbcji wapnia w nerkach i uwalnianie wapnia z kości.
2. Hormon ten obniża stężenie fosforanów we krwi poprzez zwiększenie wydalania fosforanów przez nerki.
3. Aktywacja witaminy D to kolejna funkcja parathormonu. Pobudza on produkcję biologicznie aktywnej formy witaminy D, która zwiększa wchłanianie wapnia i fosforanów w jelitach.
4. Parathormon wpływa na stężenie magnezu we krwi poprzez zwiększenie wydalania magnezu przez nerki.

Parathormon – norma badania

Normy stężenia parathormonu w surowicy krwi wynoszą od 10 do 65 pg/ml. Warto jednak pamiętać, że normy te mogą ulec zmianie w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia i wielu innych czynników, dlatego zawsze należy skonsultować wyniki badań z lekarzem. W przypadku wyników poza normą, konieczne może być wykonanie dodatkowych badań i konsultacja z endokrynologiem.

Jakie są skutki niedoboru parathormonu?

Niedobór parathormonu może prowadzić do hipokalcemii, czyli obniżenie stężenia wapnia we krwi, co objawia się m.in. skurczami mięśni, osłabieniem mięśni, drżeniem rąk, a w ciężkich przypadkach może prowadzić nawet do zaburzeń pracy serca.

Jakie są skutki nadmiaru parathormonu?

Natomiast nadmiar parathormonu prowadzi do hiperkalcemii – podwyższenie stężenia wapnia we krwi, co objawia się m.in. osłabieniem mięśni, bólami kostnymi, łamliwością kości, zaburzeniami rytmu serca oraz kamieniami nerkowymi.

Tężyczka parathormon

W tym miejscu należy także wspomnieć o chorobie, której przyczyną jest zwiększona aktywność parathormonu, który pobudza resorpcję kości, a także powoduje zwiększenie stężenia wapnia w surowicy krwi. Tężyczka parathormonowa, nazywana także chorobą Pageta, jest schorzeniem kości, w którym dochodzi do zaburzeń procesu przebudowy kości przez osteoblasty i osteoklasty. W rezultacie kości stają się nieprawidłowo zbudowane i podatne na złamania. Leczenie tężyczki parathormonowej zależy od stopnia choroby i obejmuje stosowanie leków hamujących aktywność osteoklastów, a także suplementację witaminy D i wapnia. W niektórych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne.

Nowotwory produkujące parathormon

Nowotwory, które potęgują produkcję hormonu wapnia to rzadki typ guza, nazywany także pierwotnym hiperparatyreozą. Jest to choroba, w której guz gruczołu przytarczycowego stymuluje produkcję zbyt duże ilości parathormonu, co prowadzi do wzrostu poziomu wapnia we krwi (hiperkalcemia). Guz ten może być łagodny lub złośliwy.

Objawy pierwotnej hiperparatyreozy związane z nadmierną produkcją parathormonu obejmują:

• osłabienie mięśni, zmęczenie
• bóle kostne i stawowe
• kamienie nerkowe
• nudności, wymioty, zaparcia
• nadmierna pragnienie i częste oddawanie moczu
• zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia koncentracji i pamięci.

Diagnoza pierwotnej hiperparatyreozy opiera się na badaniach krwi, w tym na pomiarze poziomu wapnia i parathormonu, a także na badaniach obrazowych, takich jak ultrasonografia lub tomografia komputerowa. Leczenie polega na usunięciu guza lub całego gruczołu przytarczycowego chirurgicznie.

Objawy nadmiaru parathormonu

Nadmiar parathormonu, nazywany hiperparatyreozą, może wykazywać wiele objawów, w zależności od stopnia i czasu trwania nadmiaru hormonu. Objawy te mogą obejmować:

1. Osłabienie, skurczów i bólu mięśni
2. Osteoporoz i demineralizacji kości, co powoduje zwiększenie ryzyka złamań.
3. Niedokrwistość czyli stan, w którym organizm nie produkuje wystarczającej ilości czerwonych krwinek.
4. Kamienie nerkowe.
5. Zaburzenia psychiczne w tym drażliwość, zaburzenia nastroju, zaburzenia pamięci i depresja.
6. Niewydolność nerek i ich uszkodzenia.

Kalcytonina a parathormon

Parathormon i kalcytonina to dwa przeciwstawne hormony, które regulują stężenie wapnia we krwi poprzez wpływ na metabolizm kości. Parathormon zwiększa stężenie wapnia we krwi poprzez stymulację uwalniania wapnia z kości, zwiększenie wchłaniania wapnia z jelita i zwiększenie reabsorpcji wapnia w nerkach. Kalcytonina natomiast zmniejsza stężenie wapnia we krwi przez hamowanie uwalniania wapnia z kości, zmniejszenie wchłaniania wapnia z jelita i zwiększenie wydalania wapnia z moczem.

Przygotowanie do badania parathormonu

Badanie wykonuje się z próbki krwi. Przed wykonaniem badania poziomu parathormonu nie ma specjalnych wymagań dietetycznych ani zachowań, jednak warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre z nich mogą wpłynąć na wyniki badania.