Od wielu lat w Polsce wykonuje się badanie słuchu u dzieci w drugiej dobie ich życia. Oczywiście rodzice w kolejnych latach powinny obserwować swoje pociechy pod tym kątem. Uszkodzenia słuchu pojawić się mogą bowiem także później np. na skutek urazów czy chorób różnego rodzaju.
Zdrowy noworodek słyszy od chwili urodzenia. Reaguje na głośne dźwięki, a od około 5. miesiąca życia także na swoich rodziców. Gdy dziecko ma 10 miesięcy, odpowiada również na cichsze odgłosy. Niestety 2-4 dzieci na 1000 rodzi się z uszkodzeniami słuchu. Ogromne znaczenie ma w tym przypadku szybka diagnoza. Maluch przez pierwsze miesiące swojego życia rozwija się bowiem bardzo intensywnie. Dzięki temu około 12. miesiąca życia zaczyna na ogół wypowiadać pierwsze słowa.
W przypadku dzieci stosuje się kilka metod badania słuchu. Są to audiometria, otoemisja akustyczna, tympanometria oraz badanie potencjałów słuchowych wywołanych ABR i BERA.
Przesiewowe badanie słuchu u dzieci
W Polsce od roku 2002 u noworodków wykonywane jest przesiewowe badanie słuchu. Odbywa się to w drugiej dobie życia dziecka. Wtedy przewód słuchowy nie jest już zatkany mazią płodową.
TEOAE, a więc metoda rejestracji otoemisji akustycznych wywołanych trzaskiem jest dla malucha bezbolesna i nieinwazyjna. Badanie wykonywane jest, gdy dziecko śpi. Aparat przypomina pilota. Zakończony jest długą sondą, której końcówka wkładana jest noworodkowi do ucha. W sytuacji, gdy działa ono prawidłowo, do urządzenia trafia sygnał zwrotny. Wynik badania jest wtedy ujemny – dziecko nie ma uszkodzonego słuchu.
Jeśli wynik jest nieprawidłowy, z maluchem trzeba zgłosić się do poradni audiologicznej w ciągu 3 miesięcy. Tam wykonywane są kolejne badania słuchu. W razie uzyskania kolejnych niepokojących wyników, zalecane jest badanie ABR. Dopiero potem można z całą pewnością stwierdzić u dziecka niedosłuch.
Jak przebiega badanie ABR?
Badanie ABR polega na rejestracji słuchowych potencjałów pnia mózgu. Dziecku zakładane są specjalne słuchawki, a na głowie montowane elektrody. Rejestrują one możliwość odbioru dźwięku przez mózg. Do pacjenta trafiają dwa rodzaje dźwięków – tony i trzaski. Można w tym przypadku zlokalizować miejsce uszkodzenia słuchu. Określa się też prób słyszenia dla poszczególnych częstotliwości. Badanie wykonywane jest zazwyczaj, gdy dziecko śpi.
Kolejną metodą badania słuchu u dzieci jest BERA. W tym przypadku na głowie malucha umieszczane są trzy elektrody połączone z komputerem rejestrującym potencjały słuchowe.
Badanie audiometryczne u dzieci
Badanie audiometryczne nie jest metodą obiektywną określania progu słyszenia. Oparte jest bowiem na reakcji pacjenta na bodźce dźwiękowe. Maluch znajduje się w wyciszonej kabinie – ma słuchawki na uszach i słyszy tony o różnym natężeniu, a także wyrazy, sylaby, zdania itd. W chwili usłyszenia dźwięki naciska odpowiedni guzik. Wynik ma formę audiogramu. U dzieci od trzeciego do szóstego roku życia wykonywana jest audiometria tonalna. U starszych dzieci wykonać można audiometrię słowną.
Badanie słuchu u dzieci – tympanometria
Tympanometria jest badaniem słuchu pozwalającym na ocenę stanu ucha środkowego. Przychodzi z pomocą podczas zakupu aparatu słuchowego. Sprawdza się w przypadku wysiękowego zapalenia ucha, przerw w łańcuchu kosteczek czy niedrożności trąbki słuchowej.
Do ucha dziecka trafia dźwięk za pomocą specjalnej sondy. Jednocześnie w przewodzie słuchowym specjalna trąbka zwiększa ciśnienie. Wychylenia błony bębenkowej są rejestrowane na wykresie.
Badanie słuchu u dzieci – jak duże ma znaczenie?
Nawet, gdy dziecko przejdzie pozytywnie przesiewowe badania słuchu, jego rodzice powinni zachować czujność. Czasem problemy ze słuchem pojawiają się nieco później. Okazuje się, że co piąte dziecko w wieku szkolnym ma jakieś zaburzenia słuchu. Niekiedy pojawiają się one jako powikłania po infekcjach, chorobach zakaźnych, urazach głowy czy zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych.
Niestety ponad połowa rodziców nie zauważa, że ich dziecko ma jakieś problemy ze słuchem. Dlatego tak duże znaczenie ma obserwacja swojej pociechy. Nie można lekceważyć np. zaburzeń koncentracji, które często są właśnie efektem niedosłuchu.
Najważniejsze informacje:
- Polskie noworodki są drugiej dobie życia w szpitalu badane pod kątem prawidłowego funkcjonowania narządu słuchu.
- W razie wykrycia nieprawidłowości rodzice muszą w ciągu 3 miesięcy zgłosić się do poradni audiologicznej.
- Dzieci należy bacznie obserwować, bo problemy ze słuchem pojawiać się mogą z czasem np. jako powikłania po urazach i chorobach.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jak wygląda badanie słuchu u dziecka?
- W przypadku małych dzieci wykorzystywana jest w tym przypadku bezinwazyjna i bezbolesna metoda rejestracji otoemisji akustycznych wywołanych trzaskiem (TEOAE). Polega na wprowadzeniu śpiącemu maluchowi do ucha sondy i odbieraniu sygnału zwrotnego.
- Na czym polega badanie audiologiczne u dziecka?
- Dziecko zamykane jest w specjalnej kabinie. Przez słuchawki słyszy tony, wyrazy lub zdania i reaguje na nie naciśnięciem przycisku. Wynik ma formę audiogramu.
