Badanie OB krwi

Badanie OB krwi należy do najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych krwi. Powinno być ono wykonywane profilaktycznie w sposób regularny. Oprócz tego jest zalecane podczas diagnozowania różnych schorzeń. Podwyższony wynik badania OB najczęściej świadczy o pojawieniu się w organizmie stanu zapalnego.

Badanie OB krwi – co to jest?

Badanie OB krwi inaczej nazywane jest odczynem Biernackiego. Jest ono dość często zlecane przez lekarzy, ponieważ ma duże znaczenie diagnostyczne i odgrywa szczególną rolę w diagnostyce wielu problemów zdrowotnych. Odczyn Biernackiego najczęściej jest zlecany wraz z innymi badaniami podstawowymi, wśród których można wskazać między innymi morfologię krwi.

W badaniu OB oceniane jest tempo opadania erytrocytów, które odnosi się do stanu zdrowia organizmu, dlatego na jego podstawie możliwe jest wyciągnięcie pierwszych wniosków. Tempo opadania erytrocytów odczytuje się zarówno po godzinie, jak i po dwóch godzinach. Nieprawidłowe jest zbyt szybkie, ale także zbyt wolne opadanie erytrocytów.

Wynik badania OB jest nieprawidłowy przede wszystkim w przypadku występowania w organizmie stanów zapalnych, które mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Jednak wahania tego wskaźnika odnotowuje się także podczas występowania różnego rodzaju schorzeń.

Obecność stanu zapalnego w organizmie można stwierdzić również na podstawie wykonania innego badania, którym jest CRP, czyli oznaczenie białka C-reaktywnego. Badanie OB krwi i CRP nieco się między sobą różnią. Wskaźnik CRP charakteryzuje się szybszą reakcją na zachodzące w organizmie zmiany niż parametr OB. Poziom CRP dość szybko rośnie po pojawieniu się stanu chorobowego, ale równie szybko spada.

Wynik badania OB zależny jest od większej ilości czynników. Wśród nich wymienia się ilość oraz wielkość erytrocytów, ale także czynniki zewnętrzne, takie jak na przykład działanie różnych substancji.

Badanie OB krwi – normy

Wynik badania odczynu Biernackiego może być różny dla poszczególnych grup pacjentów, ponieważ mają na niego wpływ między innymi wiek i płeć.

Normy dla badania OB kształtują się następująco:

Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż normy odczynu Biernackiego mogą się różnić pomiędzy poszczególnymi laboratoriami. Dlatego wynik powinno się analizować w odniesieniu do wartości referencyjnych, które zostały podane na dokumencie. Interpretację wyników badania OB oraz pozostałych badań każdorazowo warto powierzyć lekarzowi, który je zlecał.

OB po 60 roku życia

Normy OB (Odczyn Biernackiego) dla osób powyżej 60 roku życia mogą być nieco wyższe niż dla młodszych grup wiekowych. Przykładowo, norma OB dla osób powyżej 60 roku życia może wynosić do 30 mm na godzinę dla mężczyzn i do 40 mm na godzinę dla kobiet.

Badanie OB krwi – wyniki

Na wyniki badania OB zazwyczaj nie trzeba długo czekać. Najczęściej są one dostępne następnego dnia po pobraniu krwi, jednak w niektórych przypadkach wynik można uzyskać już tego samego dnia. Szczególnie często się to zdarza przy wynikach w formie on-line. Próbka krwi do badania OB nie może być zbyt długo przechowywana, dlatego laboratoria zazwyczaj realizują zlecenia o tej specyfice jako pierwsze w kolejności.

Badanie OB krwi powinno być wykonane przez pacjenta na czczo, dlatego zaleca się je w godzinach porannych. Pacjent powinien powstrzymywać się od spożywania jedzenia i zbędnych leków przez 12 godz. poprzedzających badanie. Powinien również unikać intensywnego wysiłku fizycznego przed wizytą w laboratorium. Te czynniki mogą zaburzać wynik badania OB.

Analiza wyniku badania OB nie powinna być prowadzona samodzielnie, dlatego zadanie to warto powierzyć lekarzowi. Trudności diagnostyczne mogą być spowodowane faktem, iż na odczyn OB ma wpływ wiele różnych czynników. Dlatego ewentualna diagnoza powinna zostać postawiona także na podstawie przeprowadzenia wywiadu z pacjentem, a nawet zlecenia innych badań dodatkowych.

Badanie OB krwi zdecydowanie nie sprawdza się przy określaniu stanów nagłych, ponieważ zmiany tego wskaźnika nie są zbyt dynamiczne. Przy infekcjach i innych nagłych stanach zdrowotnych zalecane jest wykonanie badania CRP, które jest bardziej miarodajnym wskaźnikiem w tego typu problemach. Możliwe jest również badanie PCT, czyli prokalcytoniny.

Podwyższony wynik OB

Przyczyny podwyższenia się wskaźnika OB mogą być dość zróżnicowane. U niektórych grup osób wzrost poziomu OB może być fizjologiczny. Taki stan rzeczy występuje między innymi u kobiet w ciąży, kobiet przed miesiączką i przyjmujących środki antykoncepcyjnego, a także osób przebywających w przewlekłym stresie.

Jak wysokie OB powinno niepokoić? Wyższy poziom OB nie musi od razu oznaczać stanu chorobowego, jednak wynik tego badania zawsze powinien być skonsultowany z lekarzem. Poziom OB najczęściej wzrasta przy stanach zapalnych organizmu. Jednak OB może być podwyższone również w przebiegu różnych schorzeń. Wśród nich można wymienić następujące:

• zawał serca,
• marskość wątroby,
• gammapatia,
• zespół nerczycowy,
• nadczynność/niedoczynność tarczycy,
• stany po urazach i operacjach,
• hipercholesterolemia,
• choroby zakaźne,
• choroby bakteryjne,
• sepsa,
• choroby reumatyczne,
• choroby immunologiczne,
• choroby nowotworowe.

Jak już zostało wcześniej wspomniane, wysoki poziom OB nie musi wynikać z ciężkiej choroby. Jednak podwyższenie poziomu tego wskaźnika bardzo często ma jakąś przyczynę, dlatego w przypadku konkretnego pacjenta może być konieczne rozszerzenie diagnostyki również o inne badania.

O czym świadczy obniżony wynik OB?

Najczęściej wynik badania OB jest podwyższony. Jednak w niektórych sytuacjach może być on również obniżony, co jednak zdarza się zdecydowanie rzadziej. Obniżony poziom OB, na przykład niskie OB 2 mm /h, może świadczyć o występowaniu niektórych schorzeń. Wśród nich można wskazać następujące problemy zdrowotne:

• przewlekła niewydolność żylna,
• anemia,
• niedobór fibrynogenu,
• obniżony poziom haptoglobiny,
• żółtaczka,
• alergia
• wstrząs anafilaktyczny,
• czerwienica prawdziwa.

Zarówno podwyższony, jak i obniżony poziom wskaźnika OB nie musi sugerować występowania problemów zdrowotnych u pacjenta. Najczęściej taki stan wymaga rozszerzonej diagnostyki oraz wykonania badań dodatkowych. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż poziom OB może pozostawać w normie w przypadku istnienia niektórych schorzeń, na przykład choroby nowotworowej.

Badanie OB krwi – cena

Badanie OB krwi zazwyczaj zlecane jest przez lekarza. W przypadku uzyskania stosownego skierowania można wykonać je za darmo, w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jednak badanie OB krwi można wykonać również prywatnie i opłacić je z własnych środków. W tej sytuacji nie trzeba mieć żadnego skierowania, a na badanie można zgłosić się bezpośrednio do laboratorium. OB badanie cena nie jest zbyt wysoka, a koszt wykonania tego badania najczęściej wynosi od 5 do 10 zł. Cena badania OB może różnić się w zależności od wybranego laboratorium oraz jego lokalizacji.

Badanie OB krwi u dziecka

Oznaczenie wskaźnika OB we krwi możliwe jest nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci. Jednak specyfika występowania problemów zdrowotnych u dzieci jest nieco inna niż u osób dorosłych. Dlatego poziom OB może być u nich podwyższony po dawno przechorowanej infekcji i nie spada tak szybko, jak poziom CRP. Normy dla badania OB zależne są także od wieku pacjenta, dlatego u dzieci kształtują się one inaczej niż u dorosłych.

U dzieci zazwyczaj infekcje toczą się niezwykle dynamicznie, dlatego bardziej miarodajne w ich przypadku będzie badanie CRP, a nie OB. Jednak podwyższone lub obniżone OB u dziecka każdorazowo powinno być skonsultowane z lekarzem, który zlecił dane badanie. Oznaczenie wskaźnika OB u dzieci przebiega tak samo, jak u osób dorosłych. Dziecko na badanie powinno się stawić na czczo w godzinach porannych i powstrzymywać się wcześniej od spożywania posiłków i intensywnego wysiłku fizycznego.

Badanie OB krwi a CRP

Występowanie stanów zapalnych w organizmie człowieka można stwierdzić również na podstawie badania CRP, czyli oznaczenia poziomu białka c-reaktywnego. Białko c-reaktywne produkowane jest w wątrobie właśnie w trakcie stanu zapalnego organizmu. Ostre zakażenia wirusowe i bakteryjne mogą spowodować dość gwałtowny wzrost CRP, a rozpoczęcie ich leczenia równie szybki spadek. Podczas diagnozowania infekcji lekarz zazwyczaj zleca pacjentowi komplet badań, zarówno badanie OB krwi, jak i CRP. Jednak warto zwrócić uwagę na fakt, iż badanie CRP lepiej sprawdza się przy diagnozowaniu stanów nagłych, a badanie OB krwi przy określaniu stanów przewlekłych.