Badanie EMG – Na czym polega? Jak przebiega?

Badanie EMG zwane badaniem elektromiograficznym rejestruje czynność elektryczną i przewodnictwo nerwowe mięśniach. Pozwala na określenie, czy mięsień działa prawidłowo. Jak przebiega to badanie i ile kosztuje jego wykonanie?

Jak wygląda badanie EMG?

Lekarz neurolog wykonanie badania EMG może zlecić osobie, której dokuczają bóle mięśniowe. 

W sprawnie działających mięśniach jony sodu i potasu są rozłożone w równomierny sposób. Nie mają problemów z przenikaniem przez błonę komórkową. Jednak na skutek różnego rodzaju zaburzeń czasem dochodzi do polaryzacji ładunku elektrycznego komórki w stosunku do jej błony. 

Badanie przewodnictwa nerwowego pozwala sprawdzić, czy czynność elektryczna mięśnia jest prawidłowa. Przy okazji można zbadać nerwy obwodowe. W badaniu EMG wykorzystywany jest elektromiograf ze specjalnymi elektrodami mięśniowymi. To one rejestrują zmieniające się w czasie badania bioprądy. 

Pacjent w czasie badania leży na specjalnym łóżku. Lekarz wkłuwa mu w mięsień elektrodę. Badanie wykonywane jest zarówno w spoczynku, jak i przy pracującym mięśniu. W jego ramach stosowane są różne metody diagnostyczne:

• globalne EMG – pozwala na zbadanie pobudliwości wszystkich grup mięśni danej kończyny, 
• próba tężyczkowa – umożliwia wykrycie nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej oraz wyładowań u osób z tężyczką,
• próba misteczniczna – to badanie transmisji nerwowo-mięśniowej.

Badanie EMG jest zazwyczaj bezbolesne. Lekkie ukłucie może być jedynie odczuwane w przypadku metody igłowej podczas wbijania elektrony w mięsień. Pewien dyskomfort pojawia się także w czasie samego badania. Trwa ono około 40 minut. 

Badanie EMG nie należy mylić z badaniem ENG. Pierwsze polega na ocenie mięśni na skutek wkłuwania specjalnej igły. Drugie z kolei zajmuje się przewodnictwem nerwowym. 

Badanie EMG kończyn dolnych

Badanie EMG wykonywane jest na różnych częściach ciała. Sporo zależy od tego, gdzie pojawiły się dolegliwości. Przy podejrzeniu neuropatii cukrzycowej stosuje się np. badanie kończyn dolnych. 

Podstawowe wskazania do wykonania badania EMG to:

• uczucie pieczenia i kłucia w nogach,
• utrata czucia w części nóg,
• drętwienie i mrowienie nóg.

Początkowo objawy pojawić się mogą jedynie w stopach. Potem stopniowo rozszerzają się na całe nogi. 

Badanie EMG pozwala na ocenę przewodzenia nerwów. Mierzy także aktywność mięśni. Umożliwia dokonanie analizy balansu mięśniowego. Początkowo ocenia się mięśnie w stanie spoczynku, a następnie w czasie aktywności. W przypadku nóg badanie EMG zazwyczaj wykonuje się na nerwie piszczelowym i strzałkowym. 

Jak wygląda badanie EMG nadgarstka?

W obrębie kończyn górnych najpopularniejszą neuropatią jest zespół cieśni nadgarstka. Także i tutaj do diagnozy wykorzystuje się badanie EMG. 

Z bólem nadgarstka zmagają się przede wszystkim te osoby, które na co dzień pracują przy komputerze. W przypadku informatyków czy grafików badanie EMG nadgarstka nie jest więc niczym dziwnym. Pozwala na ocenę zmęczenia mięśniowego, które często wynika z długotrwałej pozycji statycznej. Praca przy komputerze prowadzić może też do zwyrodnień, które objawiają się poprzez:

• mrowienie, drętwienie i pieczenie kciuka, palca wskazującego czy palca środkowego, 
• sztywność palców,
• ból nadgarstka, który pojawia się w nocy i nasila przy unoszeniu ręki, 
• ból promieniujący do łokcia i barku,
• w skrajnych przypadkach przez wypadanie przedmiotów z ręki. 

W przypadku wykrycia zespołu cieśni nadgarstka możliwe jest rozpoczęcie leczenia. Przy stanach łagodnych stosowana jest zazwyczaj fizjoterapia. Leczenie operacyjne to ostateczność. Pozwala ono na zlikwidowanie ucisku na nerw pośrodkowy. 

Badanie EMG wykonuje się także w przypadku nerwu łokciowego. Przyczyną bywa tutaj tzw. łokieć tenisisty. 

Jak przygotować się do badania EMG?

Lekarz musi wiedzieć, jakie leki i na co leczy się ewentualnie jego pacjent. Czasem może być konieczne ich odstawienie na jakiś czas. Nie zaleca się przyjmowanie leków, które obniżają krzepliwość krwi czy antykoagulantów doustnych. 

Miejsce, które będzie poddawane badaniu należy umyć i wysuszyć. Stosowanie kosmetyków do skóry nie jest wskazane, bo mogą one zaburzyć wyniki badania. 

Kiedy wynik badania EMG jest prawidłowy?

Wynik badania EMG ma formę elektromiogramu (rodzaj wykresu). Można go więc pomylić z elektrokardiografem, który jest wynikiem badania EKG. 

Sporo zależy w tym przypadku od wieku pacjenta. Normy zmieniają się także w zależności od rozwoju fizycznego danej osoby. Interpretację wyniku badania należy więc zostawić lekarzowi. Czasem trzeba wykonać więcej badań. 

Wynik w granicach normy świadczy na ogół o dobrym przewodnictwie nerwowym w danym miejscu. Może to jednak potwierdzić tylko specjalista. Złe wyniki powinny stanowić podstawę do rozpoczęcia leczenia lub wykonania kolejnych badań. 

Badanie EMG – skutki uboczne

Czy badanie EMG jest bezpieczne? Dla większości pacjentów nie stanowi żadnego zagrożenia. Po jego wykonaniu można odczuwać jedynie przez kilka godzin osłabienie lub delikatny ból mięśni. 

Badanie EMG negatywnie może wpływać na osoby z rozrusznikiem serca. Nie należy go także wykonywać u pacjentów ze wszczepionymi metalowymi elementami – o ile znajdują się blisko chorego miejsca. 

Gdzie można zrobić badanie EMG i ile ono kosztuje?

Nie każda placówka medyczna ma pracownię EMG. Stosownej informacji na ten temat powinien udzielić lekarz kierujący na to badanie. 

Badanie EMG można wykonać w ramach NFZ, o ile takie skierowanie wypisał lekarz rodzinny lub specjalista. Oczywiście wykonać je można także prywatnie. Wtedy czas oczekiwania jest zazwyczaj znacznie krótszy. 

Koszt wykonania takiego badania różnić się może w zależności od miejsca, w którym jest wykonywane. Ceny w większych miastach są często wyższe. Znaczenie może mieć też obszar objęty diagnostyką. 

Przyjmuje się, że badanie jednego mięśnia metodą jakościową to koszt 50 złotych. Jednak już za badanie pojedynczego mięśnia metodą SF-EMG trzeba zapłacić minimum 500 złotych.