Wysoki testosteron u kobiet nie jest zjawiskiem normalnym i pożądanym. Testosteron jest głównym męskim hormonem płciowym, który warunkuje rozwój drugorzędowych cech płciowych, dojrzewanie płciowe oraz prawidłowe funkcje seksualne u mężczyzn. W organizmie kobiet występuje w znacznie niższych stężeniach. Jest produkowany w korze nadnerczy i w jajnikach.
Z artykułu dowiesz się:
- Wysoki testosteron u kobiet – wpływ na organizm
- Wysoki testosteron u kobiet – jakie są przyczyny?
- Oznaczanie poziomu testosteronu – hiperandrogenizm
- Wysoki testosteron u kobiet – objawy
- Wysoki testosteron u kobiet a zajście w ciążę
- Niski poziom testosteronu u kobiet
- W jakie dni cyklu wykonać test testosteronu?
Do głównych funkcji testosteronu należy aktywowanie potencji i libido, czyli pożądania seksualnego, kontrolowanie syntezy plemników i utrzymywanie ich żywotności, aktywowanie procesów metabolicznych, utrzymanie optymalnej gęstości kości oraz stymulacja wzrostu mięśni.
Wysoki testosteron u kobiet – wpływ na organizm
Rola testosteronu w organizmie kobiety jest dość zróżnicowana. Hormon ten odpowiada za prawidłowy rozwój szkieletu, stosunek tkanki tłuszczowej do mięśniowej, produkcję gonadotropin oraz rozwój pęcherzyków jajnikowych. Ponadto u obu płci testosteron warunkuje pożądanie seksualne, tzn. libido.
Poziom testosteronu w organizmie kobiety nie jest stały i wzrasta w czasie owulacji i trzeciego trymestru ciąży. W późniejszych stadiach ciąży poziom hormonu może być prawie 3 razy wyższy niż normalnie. Charakterystyczny jest również wzrost poziomu testosteronu wraz z wiekiem. W okresie przed menopauzą notuje się jego najwyższe stężenie, w czasie menopauzy zaś jego gwałtowny spadek. Zarówno spadek, jak i wzrost poziomu testosteronu wskazują na różne zaburzenia w organizmie.
Poziom testosteronu a wiek – tabela
Oto tabela przedstawiająca orientacyjne zakresy poziomu testosteronu u kobiet w różnych fazach życia:
| Faza życia | Orientacyjny zakres poziomu testosteronu |
|---|---|
| Dzieciństwo | < 20 ng/dL |
| Dojrzewanie | 20-75 ng/dL |
| Kobiety dorosłe | 15-70 ng/dL |
| Kobiety w ciąży | Zwykle zwiększa się o około 2-3 razy w ciąży |
| Kobiety w okresie menopauzy | Poziom testosteronu zwykle maleje o 50% |
Warto jednak zauważyć, że poziomy testosteronu u kobiet mogą się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak dieta, aktywność fizyczna, styl życia i stan zdrowia.
Wysoki testosteron u kobiet – jakie są przyczyny?
Wysoki testosteron u kobiet może wynikać z różnych przyczyn:
- Dysfunkcja kory nadnerczy, która powoduje produkcję hormonu w dużych ilościach
- Dysfunkcja przysadki mózgowej
- Dysfunkcja lub guz jajników
- Czynnik genetyczny
Ponadto wzrost poziomu testosteronu może powodować złe odżywianie, a także stosowanie leków hormonalnych.
Oznaczanie poziomu testosteronu – hiperandrogenizm
Po utworzeniu testosteronu w nadnerczach lub jajnikach kobiety, większość z nich łączy się z białkami krwi i staje się biologicznie nieaktywna, to znaczy niezdolna do wiązania się z receptorami. Jest to tak zwana frakcja związana testosteronu. Pozostałe około 2% to wolny testosteron, który w tkankach posiadających receptory dla tego hormonu jest przekształcany do postaci aktywnej i wywołuje specyficzną reakcję metaboliczną w docelowych narządach. To właśnie wolny testosteron determinuje charakterystyczne objawy hiperandrogenizmu.
Wysoki testosteron u kobiet – objawy
Wysoki testosteron u kobiet negatywnie wpływa na całą gospodarkę hormonalną kobiecego organizmu. Jak wspomniano, w medycynie proces ten nazywany jest hiperandrogenizmem. Wpływa on na istniejącą delikatną równowagę układu hormonalnego, a kobieta może zacząć mieć problemy zdrowotne. Przede wszystkim wysoki testosteron u kobiet negatywnie wpływa na cykl menstruacyjny i owulację, a co za tym idzie na zdolność kobiety do zajścia w ciążę i rodzenia dzieci. Wraz ze wzrostem wydzielania testosteronu przez nadnercza zaburzona zostaje funkcja generatywna jajników (rozwój i dojrzewanie żeńskich komórek rozrodczych), a u kobiet mogą pojawić się cechy męskie. Wysoki testosteron u kobiet występuje znacznie częściej niż u mężczyzn.
Hiperandrogenizm może być pochodzenia nadnerczowego i jajnikowego.
Zewnętrzne objawy hiperandrogenizmu:
- wzmożony wzrost włosów w miejscach nietypowych dla kobiet
- wypadanie włosów na głowie
- trądzik
- męskie kontury twarzy
- powiększona łechtaczka
Wysoki testosteron u kobiet może powodować następujące skutki:
- tłumienie funkcji jajników
- naruszenie rytmu miesiączki lub całkowite ustanie
- ustanie i całkowity brak owulacji
- zwiększone ryzyko cukrzycy
- zwiększone ryzyko powikłań porodowych
- bezpłodność.
Zaznaczyć jednak należy, że wiele kobiet o męskich rysach i wzmożonym owłosieniu na twarzy niekoniecznie musi cierpieć na niepłodność hiperandrogenną.
Wysoki testosteron u kobiet a zajście w ciążę
Wysoki testosteron u kobiet może wpłynąć na płodność i utrudnić zajście w ciążę, nie jest to jednak regułą. Wysoki poziom tego męskiego hormonu może prowadzić do zaburzeń owulacji, a także do zmniejszenia ilości ciałka żółtego, który jest niezbędny do utrzymania ciąży. Podczas ciąży kobiety doświadczają wzrostu poziomu hormonu w naturalny sposób, gdyż łożysko wytwarza dodatkową porcję męskiego hormonu. Podwyższony poziom hormonów podczas ciąży jest krytyczny w 4-8 i 13-20 tygodniu. W tym okresie ryzyko poronienia jest wysokie. W trzecim trymestrze osiąga maksymalną wysokość.
Niski poziom testosteronu u kobiet
Niska liczba testosteronów może sygnalizować obecność takich chorób jak: mięśniaki macicy, endometrioza, osteoporoza.
Objawy niskiego poziomu hormonów:
- oziębłość seksualna
- uczucie ciągłego letargu, niska odporność na czynniki stresowe,
- zmniejszenie masy mięśniowej i siły fizycznej.
Jak podnieść poziom hormonu? Pierwszym krokiem jest zmiana nawyków żywieniowych. Należy wykluczyć kawę i napoje alkoholowe, zwiększyć ilość mięsa, drobiu, ryb, a także warzyw i owoców. Te pozornie proste zalecenia pomogą przywrócić normalny poziom testosteronu. Przyjmowanie testosteronu przez kobietę w formie preparatów i leków jest możliwe po konsultacji z ginekologiem lub endokrynologiem.
W jakie dni cyklu wykonać test testosteronu?
Kobiety badane pod kątem testosteronu wymagają pewnego przygotowania. Ostatni posiłek powinien mieć miejsce nie wcześniej niż 8 i nie więcej niż 14 godzin przed czasem badania. W przeddzień należy unikać fizycznego przeciążenia i przejadania się. Analizę testosteronu całkowitego przeprowadza się z reguły w 5-7 dniu cyklu miesiączkowego, o ile lekarz prowadzący nie zaleci inaczej. Analizę wolnego testosteronu można wykonać w dowolnym dniu.
Najważniejsze informacje:
- Testosteron odgrywa ważną rolę w ciele kobiety, gdyż odpowiada za właściwą pracę jajników.
- Zbyt duży poziom testosteronu u kobiet może powodować zmiany w wyglądzie oraz w zachowaniu. Testosteron powoduje wzrost owłosienia, tycie, pogorszenie cery oraz pobudza agresję i nadpobudliwość.
- Zwiększony poziom testosteronu u kobiet podlega leczeniu, które najczęściej odbywa się za pomocą środków antykoncepcyjnych.
- Nadmierny testosteron leczy się środkami antykoncepcyjnymi, leczenie poprzedzają badania hormonalne.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co znaczy hormon testosteronu u kobiet?
- Rola testosteronu w organizmie kobiety jest dość zróżnicowana. Hormon ten odpowiada za prawidłowy rozwój szkieletu, stosunek tkanki tłuszczowej do mięśniowej, produkcję gonadotropin oraz rozwój pęcherzyków jajnikowych. Ponadto u obu płci testosteron warunkuje pożądanie seksualne tzw. libido.
- Jak objawia się wysoki poziom testosteronu u kobiet?
- Oznaki podwyższonego poziomu hormonu mogą obejmować wahania nastroju, nadmierny wzrost włosów na ciele i wypadanie włosów na skórze głowy, pocenie się, trądzik, zmiany głosu, przyrost masy ciała i nieregularne cykle miesiączkowe.
- Czym grozi wysoki poziom testosteronu u kobiet?
- Pewna ilość testosteronu jest potrzebna organizmowi kobiety do prawidłowego wzrostu tkanki mięśniowej i kości. Jednak nadmiar jego stężenia we krwi powoduje spadek syntezy hormonu luteinizującego i folikulotropowego . Uniemożliwia to owulację i zapobiega poczęciu.
