Ca-125 jest markerem nowotworowym. Jego oznaczenie umożliwia sprawdzenie występowania zmian nowotworowych na jajnikach, a także oszacowanie ich ryzyka oraz kontrolowanie postępów ewentualnego leczenia.
Z artykułu dowiesz się:
Czym jest CA-125?
Marker CA 125 jest białkiem antygenowym, które stanowi jeden z markerów nowotworowym. Oznacza to, że ulega podwyższeniu w czasie onkogenezy. CA 125 marker aż w 90% odpowiada za raka jajników, jednak może świadczyć także o występowaniu innych problemów zdrowotnych. Wśród nich można wskazać następujące:
- schorzenia wątroby,
- zapalenie trzustki,
- zapalenie płuc,
- mięśniaki,
- endometrioza,
- wodobrzusze.
Białko antygenowe CA-125 najczęściej występuje w narządach dróg rodnych, takich jak jajniki. Jednak podwyższony poziom CA 125 nie zawsze świadczy o toczącej się chorobie nowotworowej. Marker może być podwyższony na przykład podczas miesiączki lub na początku ciąży.
Kiedy wykonać badanie CA-125?
Badanie markera CA 125 wykonuje się w przypadku podejrzewania występowania nowotworów dróg rodnych, a szczególnie jajników. Oznaczenie poziomu tego markera wykonuje się również w celu kontrolowania stanu organizmu po przebyciu choroby oraz chemioterapii. Sprawdzenie markera CA 125 ma dużą wartość diagnostyczną przy zapobieganiu nawrotom choroby nowotworowej.
Antygen CA 125 sprawdzany jest nie tylko przy podejrzeniu nowotworu jajników, ale także chorób nowotworowych innych narządów, takich jak piersi, żołądek, przełyk, trzustka, wątroba. Oznaczenie markera CA 125 może być również traktowane jako przesiewowe i wykonywane w grupie osób ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby nowotworowej.
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż podwyższenie poziomu markera CA 125 nie musi oznaczać raka, a inne problemy zdrowotne. Natomiast nowotwór może występować nawet pomimo zachowania poziomu CA 125 w normie.
Badania CA-125
CA 125 marker badany jest z krwi, jednak jego poziom można oznaczyć również w innych płynach pozaustrojowych, na przykład w moczu. Badanie można wykonać bezpłatnie po uzyskaniu skierowania od lekarza specjalisty. Możliwe jest również zrealizowanie go prywatnie. W tym przypadku koszt wykonania badania waha się od 30 do nawet 70 zł.
Marker CA-125 jest podwyższony u ponad 80% kobiet, które chorują na nowotwór jajnika. Dlatego im szybciej zostanie postawiona właściwa diagnoza, tym szybciej można będzie rozpocząć odpowiednie leczenie. Badanie markera wykonuje się zarówno podczas chemioterapii, jak i po jej zakończeniu. Dzięki temu możliwe jest określenie efektów przeprowadzonego leczenia.
Norma CA-125
Prawidłowy wynik CA 125 nie powinien przekraczać 35 j/ml. Wyższe wartości tego wskaźnika mogą świadczyć o występowaniu pewnych problemów zdrowotnych w organizmie. Nadmiernie podwyższony poziom CA 125, czyli powyżej 70 j/ml, zazwyczaj świadczy o rozwoju choroby nowotworowej. Dlatego marker ten powinno się obowiązkowo oznaczać u wszystkich osób z podejrzeniem raka, a w szczególności nowotworu jajnika. Objawy raka jajnika nie są specyficzne, dlatego przez długi czas mogą nie świadczyć o rozwoju choroby. Badania profilaktyczne są niezwykle istotne, ponieważ dzięki nim możliwe jest szybsze wdrożenie potrzebnego leczenia oraz zapobieganie powikłaniom choroby.
Interpretacja wyników CA-125
Podwyższony poziom CA 125 może świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej jajnika, zarówno śluzowego, jak i nieśluzowego raka. Ma to miejsce aż w 80% przypadkach raka śluzowego oraz 50% nieśluzowego. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż wzrost stężenia CA 125 może pojawić się również przy występowaniu choroby nowotworowej innych narządów, takich jak żołądek, piersi lub przełyk. Oprócz tego CA 125 może wzrastać w przypadku następujących problemów zdrowotnych:
- schorzenia wątroby,
- choroby tkanki łącznej,
- sarkoidoza,
- zapalenie osierdzia,
- mięśniaki macicy,
- zapalenie jajowodu,
- endometrioza.
Zagrożeniem dla zdrowia może być wzrost poziomu markera CA 125 po chemioterapii. Może mieć to miejsce zarówno w przypadku niewyleczenia choroby, jak i jej nawrotu. Natomiast poziom wskaźnika spada przy powodzeniu kuracji.
Najważniejsze informacje:
- CA-125 to białko, które można znaleźć w wyższych stężeniach we krwi niektórych osób z niektórymi rodzajami raka, zwłaszcza rakiem jajnika.
- CA-125 jest również obecny w normalnych tkankach i może być podwyższony w różnych stanach nienowotworowych.
- Jest on stosowany jako marker nowotworowy, zwłaszcza w kontekście raka jajnika, aby pomóc monitorować postęp choroby, ocenić odpowiedź na leczenie, a czasami pomóc w diagnozie.
- Podwyższone poziomy CA-125 nie dotyczą wyłącznie raka jajnika i można je również zaobserwować w stanach takich jak endometrioza, zapalenie narządów miednicy mniejszej i ciąża.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jaki wynik CA 125 świadczy o raku?
- Wysoki wynik CA 125 może sugerować obecność raka jajnika lub innych nowotworów, ale nie jest to specyficzny marker tylko dla raka. Wartości odniesienia różnią się w zależności od laboratorium.
- Co wykrywa badanie CA-125?
- Badanie CA-125 to test diagnostyczny, który mierzy poziom białka CA 125 we krwi. Jest używane w monitorowaniu pacjentek z rakiem jajnika oraz w diagnostyce innych stanów, takich jak torbiele jajników, endometrioza czy zapalenie otrzewnej.
- Jaki wynik CA 125 przy torbieli?
- Torbiele jajników lub inne warunki niezwiązane z rakiem mogą również powodować nieco podwyższony poziom CA 125. Dlatego podwyższony wynik nie zawsze wskazuje na raka.
- Co oznacza podwyższony marker jajnika?
- Podwyższony poziom CA 125 może sugerować obecność zmian w jajnikach, w tym raka, ale także inne warunki takie jak torbiele lub stan zapalny mogą wpłynąć na wynik. Interpretacja wyniku CA 125 powinna być dokonywana przez lekarza w oparciu o całość objawów i badań.
