Badanie poziomu witaminy D

Badanie poziomu witaminy D umożliwia określenie jej stężenia, a także ewentualnych niedoborów. Jest ono zalecane również w przypadku monitorowania efektów suplementacji. Warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat tego badania.

Czym jest badanie witaminy D?

Badanie poziomu witaminy D wykonuje się w laboratorium z próbki krwi. Analizowane są metabolity witaminy D, a spośród nich najczęściej określa się poziom kalcydiolu. Kalcydiol, inaczej nazywany 25(OH)D, jest jedną z form witaminy D. Badanie 25(OH)D3 cena jest dość wygórowana, jednak warto wykonywać profilaktycznie oznaczenie poziomu tej witaminy.

Kalcydiol produkowany jest w wątrobie i jest uznawany za kluczową formę witaminy D, dlatego jego poziom ma istotne znaczenie diagnostyczne. Badanie poziomu witaminy D umożliwia więc potwierdzenie ewentualnych niedoborów tej substancji w organizmie. Możliwe jest również badanie witaminy D w formie kalcytriolu, jednak nie wykonuje się go zbyt często z uwagi na dużą aktywność i nietrwałość tej formy. Badanie kalcytriolu sprawdza się jedynie w niektórych sytuacjach. Dotyczą one bardziej zaawansowanej diagnostyki, która obejmuje między innymi diagnozowanie krzywicy u dzieci.

Kiedy wykonać badanie poziomu witaminy D?

Badanie witaminy D może być wykonywane z różnych wskazań. Jednym z nich jest przede wszystkim podejrzewanie niedoboru tej substancji. Niedobór witaminy D występuje w populacji dość często, jednak jego poziom zależny jest także od poziomu nasłonecznienia oraz szerokości geograficznej miejsca zamieszkania. Witamina D wytwarzana jest w ciele człowieka pod wpływem słońca, a więc ilość promieniowania słonecznego docierająca do organizmu ma kluczowe znaczenie dla jej produkcji.

Poziom witaminy D może być także zależny od stosowanej diety. Źródłem tej substancji w pożywieniu są przede wszystkim tłuste ryby morskie, ale także nabiał. Szacuje się, że w Polsce ponad połowa populacji może zmagać się z niedoborem witaminy D. Na terenie Europy najmniejsze niedobory witaminy D odnotowuje się w Skandynawii, a największe na obszarze Włoch oraz Hiszpanii.

W związku z tak powszechnie występującymi niedoborami witaminy D zalecane jest wdrożenie jej suplementacji, dzięki której możliwe będzie wyrównanie poziomu witaminy w organizmie. Suplementacja jest szczególnie zalecana w sezonie jesienno-zimowym, jednak w przypadku znacznych niedoborów powinna trwać cały rok. Przed zastosowaniem suplementacji warto oczywiście wykonać badanie poziomu witaminy D, które umożliwi określenie jej poziomu we krwi. Badanie poziomu witaminy D jest zalecane również przy podejrzewaniu pewnych schorzeń, które mogą być związane ze zmniejszonym poziomem tej substancji w organizmie. Wśród nich można wskazać następujące problemy zdrowotne:

• osteoporoza u dorosłych,
• krzywica u dzieci,
• zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej,
• zaburzenia metaboliczne,
• przewlekłe choroby nerek,
• zaburzenia autoimmunologiczne.

Badanie witaminy D – czy trzeba być na czczo?

Oznaczenie we krwi stężenia witaminy D3 nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania od pacjenta. Pacjent przed badaniem poziomu tej witaminy nie musi być na czczo. Badanie można wykonać o dowolnej porze dnia, jednak zaleca się je w godzinach porannych, podobnie jak pozostałe badania krwi. Warto zapoznać się ze standardami wykonywania badań w wybranym przez siebie laboratorium oraz dostosować się do nich podczas realizacji badania. Badanie witaminy D3 cena również może się różnić w zależności od wybranego laboratorium, dlatego warto sprawdzić ten aspekt przed udaniem się na badania.

Badanie poziomu witaminy D u dzieci

Poziom witaminy D ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania organizmu człowieka, zarówno dziecka, jak i dorosłego. Optymalny poziom witaminy D3 jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju dziecka i ma szczególne znaczenie przede wszystkim w pierwszych latach jego życia. U dzieci suplementuje się mniejsze dawki witaminy D, jednak warto wykonać badanie poziomu witaminy D, aby stwierdzić, czy przyjmowanie syntetycznej witaminy jest w konkretnym przypadku zasadne. Niektóre dzieci zmagają się z nadwrażliwością na witaminę D, która może się objawiać upośledzoną tolerancją na przyjmowanie suplementów. Badanie poziomu witaminy D u dzieci powinno być wykonywane profilaktycznie w sposób regularny. Zalecane jest ono raz na rok.

Ile kosztuje badanie witaminy D?

Komercyjne badanie witaminy D wiąże się z koniecznością poniesienia sporych kosztów. Badanie witaminy D cena wynosi od 70 zł, jednak w niektórych laboratoriach może to być nawet 100 zł. Badanie witaminy D3 cena ALAB to ok. 80 zł, jednak zależna jest ona również od lokalizacji punktu pobrań w tej sieci. Wiele osób zastanawia się, czy badanie poziomu witaminy D3 jest refundowane.

Oznaczenie poziomu witaminy D3 jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jeśli skierowanie zostanie wystawione przez lekarza specjalistę, na przykład endokrynologa. Lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej nie może wystawić pacjentowi skierowania na to badanie. Możliwość wystawiania skierowań na to badanie przez lekarza POZ była analizowana w resorcie zdrowia, jednak niedobory witaminy D3 uznaje się za powszechne, a więc ze względów finansowych zrezygnowano z tego rozwiązania.

Badanie poziomu witaminy D w domu

Aktualnie w sprzedaży dostępne są także domowe testy umożliwiające zbadanie poziomu witaminy D3. W zestawie testowym można znaleźć wszystkie akcesoria, które są niezbędne do samodzielnego przeprowadzenia badania na poziom witaminy D. Domowe badanie nie jest tak dokładnie, jak badanie wykonane w laboratorium. Jednak dzięki niemu możliwe jest wstępne określenie niedoboru tej substancji, a także sprawdzenie skuteczności prowadzonej suplementacji.

Koszt zakupu domowego testu zazwyczaj jest niższy niż wykonanie badania w laboratorium, jednak nie zawsze, ponieważ w sprzedaży można znaleźć testy mające zbliżoną cenę do badań laboratoryjnych. Badanie poziomu witaminy D może być wykonane w domu w przypadku występowania objawów, które mogą wskazywać na niedobór tej substancji. Wśród nich wymienia się stany ogólnego zmęczenia, obniżoną odporność oraz wahania nastroju. Poziom witaminy D3 ma także duże znaczenie u osób zmagających się z cukrzycą.

Wyniki badania poziomu witaminy D

Na wynik badania poziomu witaminy D3 nie czeka się długo. Zazwyczaj dostępny jest do 3 dni roboczych od daty wykonania badania, jednak w niektórych przypadkach można go otrzymać już następnego dnia.

Wartości referencyjne dla badania witaminy D kształtują się następująco:

• deficyt: 0-10 ng/ml (0-25 nmol/l),
• niedobór: 10-20 ng/ml (25-50 nmol/l),
• hipowitaminoza: 20-30 ng/ml (50-75 nmol/l),
• stężenie zalecane: 30-80 ng/ml (75-200 nmol/l),
• stężenie toksyczne: powyżej 100 ng/ml (250 nmol/l).

Badanie poziomu witaminy D3 powinno być przeanalizowane przez lekarza. Dotyczy to w szczególności uzyskania niepewnego wyniku, a także występowania objawów mogących sugerować niedobór tej substancji w organizmie.