Badanie na pasożyty

Badanie na pasożyty jest istotnym krokiem w celu utrzymania zdrowia i wczesnego wykrywania potencjalnych infekcji. Pasożyty to organizmy żyjące wewnątrz naszego ciała, które mogą powodować różnorodne problemy zdrowotne. Bezpośredni kontakt z glebą, nieprzetworzonymi pokarmami czy nawet zwierzętami może zwiększyć ryzyko zarażenia pasożytami. W tym artykule dowiesz się, czym są pasożyty, jakie są objawy ich obecności oraz jakie metody diagnozy są dostępne. Przeczytaj, aby dowiedzieć się, jak dbać o swoje zdrowie!

Jakie pasożyty nam zagrażają?

Wedle informacji opublikowanych przez Polskie Towarzystwo Parazytologiczne, obserwuje się w Polsce tendencję spadkową w zakresie chorób pasożytniczych dotykających układ pokarmowy. Raport z 2008 roku, przygotowany przez Państwowy Zakład Higieny, wskazywał na blisko 6000 przypadków infekcji spowodowanych przez glistę ludzką oraz 5600 incydentów owsików.

Od tego czasu, służby sanitarne skupiają uwagę na monitorowaniu siedmiu wybranych chorób pasożytniczych, w tym lamblizy (inaczej giardiozy), kryptosporydiozy, toksoplazmozy, malarii, włośnicy oraz dwóch postaci tasiemczycy: bąblowicy i wągrzycy. Zgłoszenia do lekarzy najczęściej dotyczą zakażeń pierwotniakiem Giardia lamblia, mieszkańcem przewodu pokarmowego.

Zmniejszająca się liczba zachorowań nie powinna wprowadzać w fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Pasożyty są wciąż obecne w środowisku i można się nimi zakazić stosunkowo łatwo. Potencjalne źródła zakażenia to między innymi niehigieniczne place zabaw, niewystarczająco umyte owoce, warzywa oraz kontakt ze zwierzętami domowymi. W przypadku podejrzenia infekcji pasożytniczej wśród domowników, istotne jest, aby nie odkładać badań parazytologicznych, które obejmują analizę kału oraz badania krwi.

Badanie na pasożyty – wskazania

W sytuacjach, gdy pojawiają się alarmujące objawy, które mogą wskazywać na obecność pasożytów, szczególnie te związane z układem pokarmowym, warto przeprowadzić odpowiednie badania. Pasożyty, choć mogą występować na skórze, przede wszystkim lokalizują się w organach wewnętrznych, takich jak przewód pokarmowy czy wątroba, i mogą powodować poważne uszkodzenia. Niekiedy ich obecność wykrywana jest przypadkowo podczas diagnostyki innych schorzeń. Objawy, które powinny nas zaniepokoić, to między innymi:

• nudności,
• ból brzucha,
• wzdęcia,
• biegunki,
• anemia,
• utrata masy ciała.

Wykrycie pasożytów możliwe jest poprzez analizę próbek kału, moczu, treści dwunastniczej, krwi lub innych materiałów biologicznych.

Badanie kału na pasożyty

Badanie kału jest podstawowym sposobem diagnostyki, umożliwiającym identyfikację pasożytów w różnych fazach ich rozwoju. Można w ten sposób wykryć obecność takich pasożytów jak tasiemiec, glista ludzka, owsiki, węgorek jelitowy, włosogłówka ludzka, lamblia jelitowa, motylica wątrobowa czy pełzak czerwonki.

Należy jednak pamiętać, że badanie kału może okazać się niewiarygodne, jeśli w analizowanej próbce nie zostaną odnalezione fragmenty pasożyta lub jego jaja. Dlatego często konieczne jest dostarczenie kilku próbek kału w odstępach kilku dni, zwłaszcza gdy wynik jest negatywny, a objawy nie ustępują. Na przykład, w przypadku podejrzenia giardiozy, zaleca się wykonanie nawet sześciu badań w przeciągu dwóch tygodni.

Badanie na pasożyty – kał przygotowanie

Przed wykonaniem badania kału na obecność pasożytów ważne jest odpowiednie przygotowanie. Należy unikać zbierania próbek bezpośrednio z toalety, a zamiast tego użyć czystego papieru toaletowego lub wyparzonego naczynia. Próbka kału, umieszczona w specjalnym pojemniku dostępnym w aptekach, powinna być jak najszybciej dostarczona do laboratorium, najlepiej w ciągu kilku godzin od pobrania. W przypadku konieczności przechowania, można ją zachować w lodówce do dwóch dni. Ważne jest, aby przed badaniem nie przyjmować niektórych leków, które mogą wpłynąć na wyniki.

Badanie krwi na pasożyty

Badanie krwi na pasożyty obejmuje różne metody diagnostyczne, takie jak badania serologiczne, immunologiczne i molekularne. W badaniach serologicznych, które są bardzo czułe, można wykryć przeciwciała przeciwko danemu pasożytowi w surowicy krwi. To pozwala określić fazę choroby, sprawdzić, czy jest to czynna postać i czy doszło do wyleczenia. Przykłady pasożytów, które można wykryć w ten sposób, to przywry, tasiemce, bąblowica i włośnica. Badania serologiczne są dobrym wyborem, gdy analiza kału nie wykazała obecności pasożytów.

Badania molekularne umożliwiają wykrycie DNA pasożyta w różnych materiałach, takich jak kał, krew, płyn mózgowo-rdzeniowy czy inna tkanka. To skuteczna metoda, która pozwala zdiagnozować obecność pasożytów przed wytworzeniem przeciwciał przeciw patogenowi.

Warto jednak zauważyć, że badanie krwi reklamowane jako badanie tzw. „żywej kropli krwi” nie jest uznawane przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego za metodę diagnostyczną. Nie jest ono związane ani z badaniami mikroskopowymi, ani serologicznymi, i nie powinno być podstawą do rozpoczęcia leczenia, zdaniem ekspertów.

Badanie na pasożyty – interpretacja wyników

Pozytywny wynik, czyli obecność przeciwciał i jednoczesne podwyższenie poziomu eozynofili, może wskazywać na chorobę pasożytniczą. Ważne jest jednak zauważenie, że dodatni wynik może utrzymywać się przez wiele lat, nawet po zakończeniu leczenia.

Z kolei wynik fałszywie ujemny występuje, gdy badanie jest przeprowadzone zbyt wcześnie, przed wystąpieniem pełnej odpowiedzi immunologicznej na obecność pasożyta. Dlatego istotne jest uwzględnienie czasu, który może być potrzebny na rozwinięcie się reakcji immunologicznej, zanim będzie można uzyskać wiarygodny wynik badania krwi na pasożyty.