Nabłonki płaskie w moczu – co to znaczy?

Nabłonki płaskie w moczu przy ogólnej analizie są możliwym objawem rozwoju różnych patologii układu moczowego u człowieka. Pojedyncze nabłonki płaskie w moczu są charakterystyczne dla dolnego układu moczowo-płciowego i znajdują się w moczu również u zdrowych osób. 

Ilość nabłonka płaskiego zwiększa się wraz z infekcją dróg moczowych. Zwiększoną liczbę komórek nabłonka przejściowego można zaobserwować w przypadku zapalenia pęcherza moczowego, odmiedniczkowego zapalenia nerek i kamicy nerkowej. Obecność w moczu nabłonka nerkowego wskazuje na uszkodzenie miąższu nerek, które jest obserwowane przy kłębuszkowym zapaleniu nerek, odmiedniczkowym zapaleniu nerek, niektórych chorobach zakaźnych, zatruciach czy zaburzeniach krążenia.

Rodzaje nabłonka w moczu

Wewnętrzna powierzchnia dróg moczowych jest wyłożona trzema rodzajami komórek nabłonkowych: 

• płaski – jest to największy typ nabłonka w moczu i zwykle pochodzi z pochwy i cewki moczowej. Zaznaczyć trzeba, że częściej znajduje się on w moczu kobiet niż mężczyzn.
• przejściowy – te komórki nabłonkowe mogą pochodzić z dowolnego miejsca między męską cewką moczową a miedniczką nerkową. Czasami nazywane są komórkami pęcherza moczowego i częściej występują u osób starszych.
• nerkowy – komórki nabłonkowe kanalików nerkowych są to najważniejsze nabłonki płaskie w moczu. Zwiększona liczba komórek nabłonka płaskiego kanalików może wskazywać na zaburzenie czynności nerek.

Wykonywanie testu komórek nabłonka moczu jest uważane za ważną część rutynowej kontroli zdrowia każdej osoby. Ten test jest wskazany także, jeśli występują objawy choroby nerek lub dróg moczowych, takie jak:

• częsty ból podczas oddawania moczu 
• ból pleców 
• ból brzucha

Normy nabłonka płaskiego w moczu różnią się w zależności od płci i wieku. Normy będą także różne dla mężczyzn, kobiet i dzieci. W zależności od rodzaju komórek nabłonkowych obecnych w próbce moczu można ocenić charakter i lokalizację procesu zapalnego.

Test na nabłonek płaski w moczu – normy nabłonka w moczu

Wyniki badania moczu mogą powiedzieć o ilości komórek nabłonkowych w moczu. Zwykle w nabłonki płaskie w moczu znajdują się w liczbie 1-5 komórek w polu widzenia mikroskopu. Jeśli wyniki analizy moczu wskazują na umiarkowaną lub wysoką liczbę nabłonków, może to wskazywać na choroby nerek, choroby wątroby, infekcje drożdżakowe, infekcje dróg moczowych oraz niektóre rodzaje nowotworu.  

U mężczyzn nabłonki płaskie w moczu w badaniu wskazują na zapalenie cewki moczowej lub zapalenie gruczołu krokowego, a także spadek odporności. Ponadto podobne zjawisko występuje fizjologicznie po zabiegu masażu prostaty. 

Nabłonki płaskie w moczu powinny mieścić się w normach, które są następujące:

• dzieci – 0-1/nieobecny

• mężczyźni – 0-5 w polu widzenia 

• kobiety – 0-2 w polu widzenia

Jeśli w analizie u dziecka nabłonki płaskie w moczu występują w polu widzenia mikroskopu, jest to okazja do przeprowadzenia dodatkowych badań na obecność dziedzicznej patologii nerek. Jeżeli badanie potwierdzi chorobę nabłonek płaski w moczu będzie obecny przez całe życie. Czasami obecność komórek nabłonka płaskiego w moczu wynika z nieprawidłowego pobrania materiału biologicznego i nieprzestrzegania zasad higieny przed pobraniem.

Nabłonki płaskie w moczu u kobiet

Nabłonek płaski w moczu może przedostać się do badania moczu np. z zewnętrznych narządów płciowych kobiety, co w takim przypadku nie będzie miało żadnej wartości diagnostycznej. Duża liczba nabłonka płaskiego w moczu  jest powodem do konsultacji z ginekologiem, ponieważ może to wskazywać na brak równowagi hormonalnej w organizmie.

Liczne nabłonki płaskie w moczu w ciąży

W dużej liczbie nabłonki płaskie w moczu mogą wystąpić u kobiet szczególnie przed menstruacją oraz u przyszłych matek w pierwszym trymestrze ciąży. Nabłonki płaskie w moczu  i nie są w takich przypadkach powodem do zmartwień.

W trakcie trwania ciąży warto jednak kilkukrotnie powtórzyć badania, gdyż w II i III trymestrze nabłonki płaskie w moczu występujące w dużych ilościach są mocnym sygnałem obecności zakażenia dróg moczowych. Tego typu przypadłość może być przyczyną wczesnego porodu lub niskiej masy urodzeniowej dziecka.