HBs antygen, czyli powierzchniowy antygen wirusa zapalenia wątroby typu B, jest markerem diagnostycznym tej choroby. HBs antygen jest obecny we krwi pacjentów zakażonych wirusem HBV, a jego obecność wskazuje na aktywną infekcję. Badanie poziomu HBs antygenu jest niezwykle ważne w procesie diagnozowania i monitorowania zapalenia wątroby typu B. W niniejszym artykule przedstawimy najnowsze informacje dotyczące antygenu oraz jego roli w diagnostyce i leczeniu wirusa HBV.
HBs antygen – czym jest?
Antygen HBs, znany również jako HBsAg, to marker wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV), który pojawia się we krwi osoby zakażonej tym wirusem. Wykrycie tego antygenu umożliwia zdiagnozowanie wirusowego zapalenia wątroby (WZW) typu B we wczesnym etapie, umożliwiając szybkie rozpoczęcie leczenia.
Antygen HBs jest możliwy do wykrycia już po 27-41 dniach od zakażenia, często zanim choroba da jakiekolwiek inne symptomy. Brak antygenu HBs w surowicy krwi wskazuje na brak zakażenia WZW typu B u zdrowych osób. Badanie to jest szczególnie zalecane dla osób narażonych na ryzyko zakażenia, w tym osoby, które:
- otrzymały transfuzję krwi,
- niedawno miały wykonane zastrzyki dożylne,
- pracowników służby zdrowia mających styczność z krwią i innymi płynami ustrojowymi,
- prowadzą ryzykowne zachowania seksualne,
- zdecydowały się na tatuaż lub pracują jako tatuażyści.
Badanie HBs jest również standardową procedurą przesiewową dla honorowych dawców krwi oraz narządów, pacjentów przed operacją oraz studentów akademii medycznych.
Badanie HBs i jego znaczenie
W przypadku podejrzenia zakażenia WZW typu B, nie należy zwlekać z wykonaniem badania HBs, ponieważ antygen ten jest obecny we wczesnym etapie choroby i może zniknąć po 2 do 4 miesięcy od zakażenia. Do badania wykorzystuje się krew pobraną z dołka łokciowego, a specjalne przygotowanie pacjenta nie jest wymagane, w tym post.
Badanie HBs podczas ciąży
Badanie HBs jest częścią standardowych badań przesiewowych w ciąży i powinno być przeprowadzone między 33. a 37. tygodniem ciąży. Jest to istotne, ponieważ HBV może być przekazywany przez płyny ustrojowe, w tym krew, ślinę, nasienie oraz wydzielinę pochwową, a także w niewielkiej ilości w mleku matki, łzach, moczu i pocie. Ryzyko zakażenia dziecka przez matkę nosicielkę HBs istnieje zarówno w czasie ciąży, jak i porodu. W takim przypadku, aby zapobiec zakażeniu, noworodek otrzymuje immunoglobulinę zawierającą przeciwciała anty-HBs i anty-HBc oraz rutynowo szczepionkę przeciw WZW typu B.
Interpretacja wyników badania HBs
Wyniki badania HBs mogą być czasem mylące, dlatego ważne jest, aby odróżnić antygen HBs od przeciwciał anty-HBs. Wynik ujemny antygenu HBs sugeruje, że osoba nie jest zakażona wirusem HBV. Z kolei wynik dodatni antygenu HBs świadczy o obecności wirusa w krwi. W przypadku wyniku dodatniego, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań, w tym na obecność przeciwciał.
Czasami zdarza się, że antygen HBs jest obecny w krwi, nawet jeśli aktywny wirus HBV już się nie namnaża, co może mieć miejsce w przewlekłym zakażeniu. Oznacza to, że wirus zintegrował swój materiał genetyczny z komórkami wątroby, i choć sam wirus nie jest aktywny, organizm wciąż produkuje antygen HBs. Dlatego obecność antygenu HBs jest sygnałem dla lekarza, że pacjent miał kontakt z HBV.
Osoby uodpornione na wirusowe zapalenie wątroby typu B mają w krwi przeciwciała anty-HBs. Wysoki poziom tych przeciwciał może wskazywać, że osoba już w przeszłości przeszła ostry etap infekcji, mogła zostać zaszczepiona przeciwko WZW typu B, lub nabyła odporność na ponowne zakażenie.
Najważniejsze informacje:
- HBs antygen, znany również jako HBsAg, jest kluczowym markerem diagnostycznym wirusowego zapalenia wątroby typu B (HBV). Jego obecność we krwi wskazuje na aktywną infekcję tym wirusem.
- Test HBsAg umożliwia szybką diagnozę WZW typu B we wczesnym stadium, co jest kluczowe dla natychmiastowego rozpoczęcia leczenia. Badanie można przeprowadzić już po 27-41 dniach od zakażenia.
- Badanie jest zalecane dla osób narażonych na ryzyko zakażenia HBV, takich jak pracownicy służby zdrowia, osoby otrzymujące transfuzję krwi, a także osoby prowadzące ryzykowne zachowania seksualne czy decydujące się na tatuaż.
- Jest standardowym badaniem przesiewowym w ciąży między 33. a 37. tygodniem, aby ocenić ryzyko zakażenia noworodka. W razie potrzeby, noworodek otrzymuje immunoglobulinę i szczepionkę przeciw WZW typu B.
- Wynik dodatni antygenu HBs wskazuje na obecność wirusa w organizmie, ale dodatkowe badania, takie jak na obecność przeciwciał, są konieczne dla pełniejszej interpretacji wyników. Nawet po zakończeniu aktywnego stadium zakażenia, antygen HBs może być czasami obecny, co wymaga uwagi lekarza.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co to jest antygen HBs?
- Antygen HBs to białko, które znajduje się na powierzchni wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV).
- Jakie są objawy zakażenia wirusem HBV?
- Objawy zakażenia wirusem HBV mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności, bóle mięśni i stawów oraz żółtaczkę.
- Jak się przenosi wirus HBV?
- Wirus HBV jest przenoszony przez kontakt z krwią, semenem, wydzielinami pochwowymi, śliną oraz przez wspólne użytkowanie igieł do narkotyków.
- Jakie są metody diagnostyki antygenu HBs?
- Do diagnostyki antygenu HBs używa się testów podstawienia, testów immunoenzymatycznych (ELISA) oraz testów immunochromatograficznych (np. testu na pasku).
- Czy istnieje leczenie dla wirusa HBV?
- Istnieje leczenie dla wirusa HBV, które obejmuje terapię przeciwwirusową mającą na celu hamowanie replikacji wirusa w organizmie oraz poprawę stanu wątroby.
- Jakie są sposoby profilaktyki zakażenia wirusem HBV?
- Profilaktyka zakażenia wirusem HBV obejmuje szczepienie, unikanie zachowań ryzykownych (takich jak współdzielenie igieł czy niezabezpieczony seks) oraz stosowanie środków ochrony podczas kontaktu z krwią.
