Erytropoetyna (EPO) jest hormonem biorącym udział w produkcji erytrocytów (czerwonych krwinek). Jego niedobór może wiązać się z występowaniem anemii oraz przewlekłej niewydolności nerek, dlatego może być używany w leczeniu tych schorzeń.
Co to jest Erytropoetyna (EPO)?
Erytropoetyna (EPO), jest hormonem peptydowym, który związany jest z wytwarzaniem erytrocytów. Występuje w organizmie człowieka w formie naturalnej i odgrywa istotną rolę w produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. W wytwarzaniu czerwonych krwinek oprócz erytropoetyny udział biorą również inne istotne substancje. Wśród nich wymienia się żelazo, witaminę B12, a także kwas foliowy.
Erytropoetyna (EPO) – działanie
Produkcja erytropoetyny następuje w nerkach, ale także w wątrobie. Jak już zostało wcześniej wspomniane, odpowiada w organizmie za wzrost oraz dojrzewanie czerwonych krwinek, ale także innych składowych krwi. Erytrocyty zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, ponieważ w dużej mierze są odpowiedzialne za transport tlenu i dotlenienie wszystkich komórek, co w dużej mierze związane jest z wydolnością fizyczną.
Wydolność fizyczna ma duże znaczenie przede wszystkim u sportowców. Obejmuje zarówno siłę i wytrzymałość, jak i szybkość. Jednak według niektórych źródeł hormon może nawet zwiększać poziom motywacji oraz poprawiać koncentrację.
Leczenie erytropoetyną
Erytropoetyna (EPO) w niektórych przypadkach może być stosowana jako lek. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów ze zdiagnozowanymi schorzeniami nerek oraz niedokrwistością. Jednak hormon ma również zastosowanie w przypadku pacjentów onkologicznych. W przebiegu przewlekłej niewydolności nerek wytwarzanie erytropoetyny może nie być wystarczające, dlatego konieczne może się okazać wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Najczęściej stosuje się erytropoetyna w zastrzykach, zarówno dożylne, jak i podskórne. Wykorzystanie erytropoetyny w leczeniu pacjenta w wielu przypadkach umożliwia uniknięcie transfuzji krwi, jednak może się wiązać z pewnymi skutkami ubocznymi. Po leczeniu erytropoetyną może wystąpić nadciśnienie tętnicze krwi, a nawet zakrzepica oraz zatorowość płucna. Erytropoetyna zastrzyki cena zależna jest od rodzaju wybranego preparatu.
Badanie erytropoetyny
Kiedy należy wykonać badanie erytropoetyny? Badanie jest wykonywane u pacjentów z nieprawidłowym wynikiem morfologii krwi, który obejmuje obniżenie poziomu erytrocytów, hemoglobiny oraz hematokrytu.
Erytropoetynę zazwyczaj oznacza się również u osób, które zmagają się z niedokrwistością lub nadkrwistością, a także w celu kontrolowania postępów leczenia anemii. Erytropoetyna (EPO) aktualnie jest zakazana do stosowania w sporcie, dlatego jej badanie może być wykonywane również w ramach kontroli antydopingowej.
Erytropoetyna (EPO) – normy badania
Normy EPO mogą być zależne od wieku pacjenta, jego płci, a także stanu zdrowia. Mogą się również różnić w zależności od wybranego laboratorium. Wartości referencyjne dla badania erytropoetyny wynoszą od 4,3 do 29 IU/L. Podwyższony poziom EPO może świadczyć o występowaniu anemii z niedoboru żelaza, a także schorzeń serca. Natomiast obniżenie poziomu erytropoetyny może występować u pacjentów z anemią w przebiegu chorób nerek.
Badanie erytropoetyny nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie trzeba stawiać się na nie na czczo, chyba że wykonywane są również inne badania diagnostyczne z krwi.
Koszt wykonania tego badania waha się od 80 do 100 zł. Oczywiście można je również wykonać bezpłatnie, o ile otrzyma się wymagane skierowanie od lekarza.
Erytropoetyna (EPO) w sporcie
Wśród najbardziej kontrowersyjnych substancji w sporcie można wskazać właśnie erytropoetynę. Aktualnie jest zakazana do stosowania przez sportowców, zarówno w kraju, jak i na świecie. Dlatego jej poziom może być sprawdzany podczas kontroli antydopingowej sportowca.
Taki stan rzeczy wynika z działania erytropoetyny, która w dużej mierze wpływa na ogólną wydolność sportowca. Substancja ta wciąż jest stosowana przez niektórych sportowców, jednak proceder ten odbywa się nielegalnie.
Erytropoetyna (EPO) – skutki uboczne
Stosowanie erytropoetyny może wiązać się z występowaniem pewnych skutków ubocznych, które wynikają z podwyższonego poziomu hemoglobiny. Wśród najczęstszych zagrożeń można wskazać występowanie zakrzepicy mózgowej, wieńcowej, a także żylnej oraz zatorowość płucną. Dlatego konsekwencją przyjmowania dużych dawek erytropoetyny może być zawał serca, udar mózgu, co może skutkować trwałą niepełnosprawnością, a nawet przedwczesnym zgonem.
Najważniejsze informacje:
- Erytropoetyna (EPO) to hormon wytwarzany naturalnie przez nerki, który odgrywa kluczową rolę w regulacji produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym.
- EPO stymuluje komórki macierzyste w szpiku kostnym do różnicowania się w czerwone krwinki, czyli erytrocyty. To zwiększa liczbę czerwonych krwinek w organizmie, co poprawia zdolność krwi do transportu tlenu do tkanek i narządów.
- EPO jest zabronionym środkiem dopingowym w sporcie, ponieważ jego nadmiar może zwiększać ilość czerwonych krwinek i poprawić wydolność organizmu. Nielegalne stosowanie EPO w celach dopingowych jest surowo ścigane przez organizacje sportowe.
- EPO może być podawane w formie zastrzyków lub w postaci preparatów doustnych. W leczeniu medycznym dawkowanie jest monitorowane pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Co daje EPO?
- EPO (erytropoetyna) stymuluje produkcję czerwonych krwinek w organizmie, co zwiększa ilość tlenu transportowanego przez krew do tkanek i mięśni.
- Czy EPO jest legalne?
- EPO jest stosowane w medycynie do leczenia pewnych przypadków niedokrwistości. Jednakże, jego nielegalne stosowanie w celach dopingowych w sporcie jest zabronione przez większość organizacji sportowych.
- Ile kosztuje EPO?
- Cena EPO może znacznie się różnić w zależności od regionu, dostawcy oraz dawki. W medycynie, koszty mogą być pokrywane przez system ubezpieczeń zdrowotnych lub pacjentów. Cena na rynku czarnym (nielegalnym) może być znacznie wyższa.
- Co to znaczy EPO?
- EPO to skrót od "erytropoetyna", która jest hormonem wytwarzanym naturalnie przez nerki i regulującym produkcję czerwonych krwinek w szpiku kostnym. W medycynie, syntetyczna forma EPO jest stosowana do leczenia anemii i innych zaburzeń krwi. W sporcie, nielegalne użycie EPO ma na celu poprawienie wydolności poprzez zwiększenie ilości czerwonych krwinek i transportu tlenu.
