ciężar właściwy moczu
Badania

Ciężar właściwy moczu poniżej i powyżej normy

Czym jest ciężar właściwy moczu? Jest to podstawowy i najważniejszy parametr mierzony w czasie badania moczu. Ciężar właściwy moczu bada się w celu oceny pracy nerek. Zbyt niski ciężar właściwy moczu wskazuje nam na ewentualną niewydolność nerek. W stanie gdy jest on podwyższony jest oznaką odwodnienia organizmu. Jakie przyczyny mogą stać za niewłaściwym ciężarem moczu?

Na kompleksowe badanie moczu składają się określenie poziomu białka w moczu, poziomu cukru, poziomu ciał ketonowych, koloru moczu, ilości czerwonych krwinek, przejrzystości, poziomu pH w moczu oraz ciężaru właściwego moczu. Ciężar właściwy moczu, jest badany po to, aby dowiedzieć się, w jakim stopniu nerki radzą sobie z zagęszczaniem moczu.

Badanie ciężaru właściwego moczu

W celu ustalenia czy mamy ciężar właściwy moczu podwyższony czy zbyt niski musimy oddać mocz do analizy. Próbkę do badania pobieramy z tzw. środkowego strumienia, co oznacza, że pierwszy i końcowy strumień oddajemy do toalety. Jak do każdego badania moczu konieczne jest nabycie sterylnego pojemnika i dokonanie przed pobraniem dokładnej higieny w okolicach cewki moczowej. W przypadku pobierania moczu w celu zbadania czy występuje podwyższony ciężar właściwy moczu u dziecka, korzystamy ze specjalnego woreczka mocowanego do pieluchy.

Ciężar właściwy moczu – normy badania

W zasadzie nie ma ustalonej konkretnej normy ciężaru właściwego moczu. W większości laboratoriów przyjmuje się za standard, że normą w przypadku zdrowego człowieka są wartości w przedziale od 1,010 do 1,025 g/l. Zdarza się jednak, że granice tych pomiarów i ich wyniki są ruchome. Ciężar właściwy moczu bada się na różnie skalibrowanym sprzęcie, dlatego laboratoria najczęściej wraz z wynikiem podają margines błędu i określają zakres norm.

Co istotne na ciężar właściwy moczu największy wpływ ma ilość wypitych płynów. W czasie gdy jest ona większa, ciężar właściwy moczu może osiągnąć wartości nawet poniżej 1,010. Ta reguła ma także odwrotne zastosowanie i dlatego, gdy przed badaniem badany nie spożywał długo żadnych płynów, wynik powyżej 1,025 jest do przyjęcia. Nie mniej jednak, każdy taki wynik musi być skonsultowany z lekarzem, w celu wykluczenia poważniejszych problemów organizmu.

Jak prawidłowo interpretować wyniki badania ciężaru właściwego moczu?

Jakie są przyczyny niskiego ciężaru właściwego moczu? Zbyt niski ciężar właściwy moczu poniżej 1,010, może być spowodowany większą ilością przyjmowanych płynów. W większości przypadków diagnoza jest jednak związana ze stanem zdrowia pacjenta. Zbyt duża ilość wody w moczu zazwyczaj świadczy o niepoprawnej pracy nerek i dowodzi, że nie radzą sobie one z zagęszczaniem moczu. Jest to symptom niewydolności tego narządu. Niski ciężar właściwy moczu może być spowodowany kłębuszkowym lub śródmiąższowym zapaleniem nerek, a nawet cukrzycą.

Za niski ciężar właściwy moczu w ciąży. Co oznacza obniżony?

Niski ciężar właściwy moczu w ciąży, to problem, z którym mierzy się wiele kobiet. Zwłaszcza, że badanie moczu jest w tym okresie przeprowadzane cyklicznie, około 7-8 razy w ciągu 9 miesięcy.

Oczywiście, tak jak w każdej innej sytuacji, ciężar moczu poniżej normy może świadczyć np. o chorobie nerek, ale wielce prawdopodobne jest też, że to wynik zwiększonego przyjmowania płynów. Przynajmniej w teorii bowiem, zapotrzebowanie na dzienną porcję wody wzrasta w ciąży z 2 do około 3 litrów.​

Za wysoki ciężar właściwy moczu. Co oznacza podwyższony?

Stan podwyższonego ciężaru moczu osiągnięty jest wówczas, gdy w badaniu przekracza on wartość 1,025. Jedną z przyczyn może być odwodnienie organizmu, które bywają pokłosiem biegunki lub wymiotów. Podwyższone wyniki są charakterystyczne dla osób intensywnie pocących się, osób o zwężonych tętnicach nerkowych lub zaburzeniach pracy serca.

Ciężar właściwy moczu u dziecka

Zaburzony ciężar właściwy moczu u dziecka może być sygnałem poważnej niewydolności nerek, ale też zbyt małej ilości przyjmowanych płynów.  Podobnie jak u osób dorosłych, tak i u dzieci niski ciężar właściwy moczu wskazywać może na problemy z cukrem.

Normy ciężaru właściwego moczu u najmłodszych są one zbliżone do ogólnych parametrów dla dorosłych. Wyniki w większości przypadków mają charakter opisowy, a ich interpretacja należy do lekarza.

Najważniejsze informacje:

  • Ciężar właściwy moczu bada się w celu sprawdzenia, jak nerki radzą sobie z zagęszczaniem moczu.
  • Niski ciężar moczu może być spowodowany przyjęciem zbyt dużej ilości płynów, niewłaściwej pracy nerek lub ich niewydolności.
  • Podwyższony ciężar moczu spowodowany jest biegunką, odwodnieniem, wymiotami lub intensywnym poceniem się. W skrajnych przypadkach u podstaw leży zwężenie tętnic nerkowych lub niewłaściwa praca serca.
  • Nie ma jednoznacznej normy ciężaru właściwego moczu, wyniki mają charakter poglądowy, którego interpretacja należy do lekarza.

FAQ - Najczęsciej zadawane pytania

O czym świadczy niski ciężar moczu?
Może to wskazywać na niewydolność nerek, które nie mogą sobie poradzić z zagęszczaniem moczu.
Co oznacza za duży ciężar moczu?
Gdy ciężar y moczu jest wyższy od 1,035 najczęściej świadczy to o obecności substancji, które nie występują fizjologicznie w moczu, takich jak glukoza u chorych na cukrzycę, białko lub np. środki kontrastowe, które pojawiają się bezpośrednio po badaniach radiologicznych.
Co oznacza niski ciężar moczu w ciąży?
Niski wynik ciężaru właściwego moczu świadczy o dużym stopniu rozcieńczenia moczu. Taki wynik może wystąpić po wypiciu dużej ilości płynów albo przy chorobie nerek. Wysoki wynik ciężaru właściwego moczu, który wskazuje na gęsty mocz, może wystąpić na skutek biegunki bądź wymiotów.